Μήνυμα Μητσοτάκη σε Τατάρ και Άγκυρα – Εθνικό θέμα ο τερματισμός της κατοχής στην Κύπρο

Την θέση ότι η λύση του Κυπριακού δεν μπορεί να αποκλίνει από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ επανέλαβε ο Νίκος Αναστασιάδης στις κοινές δηλώσεις με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής τους στη Λευκωσία. Από την πλευρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός επισήμανε ότι ο τερματισμός της τουρκικής κατοχής και η εξεύρεση βιώσιμης λύσης αποτελούν κορυφαία προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και εθνικό θέμα.

Η συνάντηση έγινε σε μία κρίσιμη περίοδο, καθώς πλησιάζοντας προς τις αρχές Μαρτίου, οπότε είναι προγραμματισμένη η Πενταμερής Διάσκεψη, εντείνεται η κινητικότητα γύρω από το Κυπριακό. Η διάσκεψη είναι βεβαίως άτυπη, διεθνείς παράγοντες ωστόσο, εκτιμούν ότι παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο μερών μπορεί να βρεθεί κάποιος “κοινός τόπος”.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά, μετά και την εκλογή του ευνοούμενου του Ερντογάν, Ερσίν Τατάρ, στην ηγεσία της έχει σκληρύνει την στάση της και υποβοηθούμενη από την Άγκυρα προωθεί τη λύση των δύο κρατών. Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία εμμένει στο ότι οι συζητήσεις θα πρέπει να ξεκινήσουν από το σημείο που σταμάτησαν οι διαπραγματεύσεις στο Κρανς Μοντάνα και ότι η όποια λύση δεν μπορεί να είναι εκτός του πλαισίου που θέτουν τα ψηφίσματα του Συμβούλιου Ασφαλείας.

Το μήνυμα Μητσοτάκη

Αυτό επανέλαβε και ο πρόεδρος Αναστασιάδης, στις κοινές δηλώσεις του με τον Μητσοτάκη, προσθέτοντας στα ψηφίσματα του εκτελεστικού Οργάνου του ΟΗΕ και τις «ευρωπαϊκές αξίες». Σύμφωνα με τον Κύπριο πρόεδρο «κοινή θέση είναι πως η αποφασιστικότητα για την εμπλοκή σε μία έναρξη διαδικασίας διαλόγου, δεν αναιρεί την ανάγκη για δημιουργικό κλίμα». Ο ίδιος πρόσθεσε, ωστόσο, ότι για να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα απαιτείται και η συμβολή της Τουρκίας, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσει τις μονομερείς ενέργειες που, όπως είπε, «θα οδηγήσουν στο αντίθετο από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα».

Επιδιώκουμε να δούμε μία Τουρκία που θα αποδεικνύει εμπράκτως ότι επιθυμεί έναν ειλικρινή και εποικοδομητικό διάλογο είπε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκφράζοντας παραλλήλως την προσδοκία ότι η ΕΕ θα επιδείξει αλληλεγγύη. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ενταχθεί άλλωστε στην ΕΕ ως ενιαίο κράτος, κάτι που υπενθύμισε στη συνέχεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στέλνοντας το μήνυμα στην άλλη πλευρά να ξεχάσει τη λύση των δύο κρατών. Ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε μάλιστα ότι αποτελούν «εθνικό θέμα και κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης» ο τερματισμός της τουρκικής κατοχής και η βιώσιμη λύση στο Κυπριακό.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε επίσης ότι Αθήνα και Λευκωσία παραμένουν προσηλωμένες στις αποφάσεις του ΟΗΕ, αλλά και στο «θεμέλιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε όλη την κυπριακή επικράτεια». Εξήγησε μάλιστα στη συνέχεια ότι «μόνη βιώσιμη λύση είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα», δηλαδή «ένα κράτος με διεθνή προσωπικότητα, μία κυριαρχία και μία ιθαγένεια και με διασφαλισμένη την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Για την στάση των Τουρκοκυπρίων, όπως αυτή εκφράζεται τις τελευταίες ημέρες με τις τοποθετήσεις του Ερσίν Τατάρ και Τούρκων αξιωματούχων, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «δυστυχώς βρίσκεται εκτός του πλαισίου». Χαρακτήρισε μάλιστα «ανεδαφική» τη  λύση των δύο κρατών που προωθούν οι Τουρκοκύπριοι και η Άγκυρα, τονίζοντας ότι την απορρίπτουν τόσο ο ΟΗΕ όσο και η ΕΕ. «Η Τουρκία και ο Τατάρ θα πρέπει να γνωρίζουν πως η επανέναρξη ουσιαστικού διαλόγου νοείται αποκλειστικά και μόνο εντός του υφιστάμενου πλαισίου» είπε χαρακτηριστικά, συντασσόμενος με την άποψη της Λευκωσίας.

Οι τριμερείς συνεργασίες

Μητσοτάκης και Αναστασιάδης αναφέρθηκαν στις δηλώσεις τους και στα «τριμερή σχήματα» στα οποία μετέχουν η Ελλάδα και η Κύπρος, τονίζοντας αμφότεροι ότι «αποτελούν πυλώνες σταθερότητας και ειρήνης». Επανέλαβαν βεβαίως και την γνωστή θέση τους ότι αυτές οι συνεργασίες και αυτά τα σχήματα δεν στρέφονται εναντίον κανενός και δεν αποκλείουν κανέναν. Ο Έλληνας πρωθυπουργός μεταβαίνει άλλωστε στη συνέχεια στο Ισραήλ, με το οποίο Ελλάδα και Κύπρος μετέχουν σε τριμερές σχήμα. Εκεί, εκτός από διμερή θέματα και την πανδημία θα συζητήσει με τον Νετανιάχου και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αντιδράσεις από την Άγκυρα ή από την πλευρά των Τουρκοκυπρίων για την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στη Λευκωσία και την συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την οποία η ελληνική πλευρά αναβαθμίζει σε επίπεδο κορυφής την προετοιμασία για την Πενταμερή. Την ίδια ώρα, όπως έγινε γνωστό, ο Ερντογάν είχε τηλεδιάσκεψη με την Μέρκελ, η οποία χαιρέτισε τα πρόσφατα «θετικά μηνύματα» και τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της, η Καγκελάριος τόνισε ότι «είναι σημαντικό να επιτευχθεί πρόοδος στα διαφιλονικούμενα θέματα στο πλαίσιο του διαλόγου» και επαναβεβαίωσε «τη σημασία σταθερών και εποικοδομητικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας». Από την πλευρά του ο Ερντογάν, σύμφωνα με την τουρκική προεδρία, εξέφρασε την επιθυμία του να οργανωθεί μέσα στο πρώτο εξαμήνου του έτους μια σύνοδος Τουρκίας-ΕΕ, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να διατηρήσει θετικό κλίμα με την Ευρώπη.

Την Κυριακή πάντως, ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ έθεσε θέμα αναγνώρισης του “ψευδοκράτους”, βάζοντάς το ως όρο για να σκεφτεί η τουρκοκυπριακή πλευρά αν θα συζητήσει λύση τύπου συνομοσπονδίας. «Εάν ξεκινήσουν επίσημες διαπραγματεύσεις, θέλουμε την αποδοχή της κυριαρχίας μας. Εάν γίνει θα το εξετάσουμε, αλλά δεν θέλουμε να του δώσουμε όνομα τώρα» είπε ο Τατάρ, όταν ρωτήθηκε από Τούρκους δημοσιογράφους, εάν μπορεί να υπάρξει συνομοσπονδία στην Κύπρο. Απείλησε μάλιστα ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία, η “τδβκ”, δηλαδή το ψευδοκράτος, «θα συνεχίσει τον δρόμο της και κάποια ώρα θα έρθει στην ατζέντα και η αναγνώρισή της από κάποια κράτη».

Η επίσκεψη στο Ισραήλ

Κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε από Ισραηλινό δημοσιογράφο για τις σχέσεις Τελ Αβιβ-Άγκυρας και απάντησε ότι «η διμερής σχέση μας (Ελλάδας-Ισραήλ) δεν ετεροκαθορίζεται». Πρόσθεσε επίσης ότι δεν γνωρίζει «κατά πόσον είναι σε εξέλιξη μία διαδικασία επαναπροσέγγισης ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία».  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμπλήρωσε ότι «τα πράγματα μοιάζουν να βελτιώνονται με την Τουρκία», σημειώνοντας ότι «συνεχίζουμε τις διερευνητικές επαφές, εφ όσον δεν υπάρχουν περαιτέρω επιθετικές ενέργειες».

Η συζήτηση στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Ισραηλινό ομόλογό του επικεντρώθηκε σε διμερή θέματα και κυρίως στην στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών.  Όπως είπε μάλιστα ο πρωθυπουργός συζητήθηκε μια συμφωνία για “πράσινο διαβατήριο”, ώστε Ισραηλινοί πολίτες να μπορούν να επισκεφθούν την Ελλάδα χωρίς περιορισμούς και καραντίνα. Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη αυτή η συμφωνία θα είναι μία δοκιμή και για άλλες τρίτες χώρες.

Στο πλαίσιο αυτό υπογράφηκε ελληνο-ισραηλινή συμφωνία για τον τουρισμό, ενώ ο Νετανιάχου παρουσίασε ένα νέο, εισπνεόμενο, φάρμακο κατά της Covid, το οποίο παρασκευάζεται στο Ισραήλ. Αναφερόμενος σε αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι το θέμα συζητήθηκε και ότι «η Ελλάδα θα συμμετέχει στις κλινικές δοκιμές».