Νέα διαπραγμάτευση για το Κυπριακό – Τι θέλει η Άγκυρα

Το ενδιαφέρον, πάντως, είναι πως στην Τουρκία τα ΜΜΕ, κυρίως τα καθεστωτικά, κάνουν λόγο ότι το 2025 θα είναι η χρονιά του Κυπριακού. Ότι, δηλαδή, θα υπάρξουν εξελίξεις αλλά και αποτελέσματα. Από που προκύπτει αυτό; Γνωρίζουν στην Άγκυρα οτιδήποτε το οποίο όλοι εμείς δεν ξέρουμε; Δεν είμαστε ενημερωμένοι για οποιεσδήποτε παρασκηνιακές κινήσεις; Το σκηνικό διαμορφώνεται με την κατοχική πλευρά να προβαίνει σε κινήσεις που δεν έχουν για την ίδια κόστος, ούτε και την επηρεάζουν επί της ουσίας.

Γιατί, όμως, αποδέχθηκε η κατοχική δύναμη να ξεκινήσει μια νέα συζήτηση στο Κυπριακό; Ιδιαίτερα σε μια περίοδο κατά την οποία θεωρείται ότι έχει αναβαθμιστεί ο ρόλος της, ειδικά μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία;

Η θέση της κατοχικής δύναμης είναι πως συζητά μόνο στη βάση μιας συμφωνίας για δυο κράτη στο νησί. Αυτό το έχει ξεκαθαρίσει η Άγκυρα στα Ηνωμένα Έθνη και έχει “επιχειρηματολογήσει” σε επαφές της επί τούτου. Πρόκειται για μια “επιχειρηματολογία”, η οποία στηρίζεται στο αφήγημα ότι έχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις για μια λύση στην μέχρι σήμερα συμφωνημένη βάση, αυτή δηλαδή της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

Η επίσκεψη Φιντάν

Σημειώνεται ότι πρόσφατα επισκέφθηκε τα κατεχόμενα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος ενημέρωσε την ηγεσία του κατοχικού καθεστώτος, για την τακτική που θα ακολουθηθεί ενόψει εξελίξεων. Ο Φιντάν ήταν ξεκάθαρος ως προς την τουρκική προσέγγιση. Μεταξύ πολλών άλλων είπε και τα εξής:

«Από το 1974 μήπως χύθηκε αίμα στην Κύπρο μετά το πέρασμα στην διζωνική ζωή; Δεν χύθηκε. Έγινε πόλεμος; Δεν έγινε. Ο ελληνοκυπριακός τομέας αναπτύσσεται με την οικονομία του; Αναπτύσσεται. Παίρνει επενδύσεις; Παίρνει. Παίρνει τουρισμό; Παίρνει. Υπάρχει η απειλή πολέμου; Δεν υπάρχει. Υπάρχει το εμπόδιο της τρομοκρατίας; Ούτε. Το μέρος αυτό συνεχίζει τον δικό του δρόμο ειρηνικά, αλλά συνεχίζει. Γιατί δεν το μετατρέπουν σε πιο δομικό; Η διεθνής κοινότητα γιατί το παραγνωρίζει αυτό… Μετά την λύση δύο κρατών, οι έχοντες εξουσία, οι πολιτικοί με πρωτοβουλία και από τις δύο πλευρές, θα συναντηθούν και θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να οδηγήσουν ακόμα πιο μπροστά το νησί. […]»

Αναφέροντας περαιτέρω ότι θέλουν να αντικατοπτριστεί και στην Κύπρο το θετικό κλίμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, ο Τούρκος Υπουργός υποστήριξε ότι μπορεί να συναντηθούν η Ελλάδα, η Τουρκία, η “ΤΔΒΚ” και ο “ελληνοκυπριακός τομέας”, κατά την έκφρασή του, και να κτίσουν μαζί ένα καλύτερο μέλλον για την περιοχή!

Είναι σαφές πως αυτό που ζητά και επιδιώκει η τουρκική πλευρά δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ελληνική πλευρά, την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς αυτό θα συνιστά αναγνώριση των αποτελεσμάτων της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Δεν μπορεί να αποδεχθεί λύση δυο κρατών, ούτε και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε και τα Ηνωμένα Έθνη, που για να ευθυγραμμιστούν με το τουρκικό αφήγημα πρέπει να το αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Η κατοχική πλευρά, ωστόσο, θα επιμένει και θα επιχειρήσει να φορτώσει την αποτυχία της νέας αυτής προσπάθειας στη Λευκωσία. Θα παρουσιασθεί ως η πλευρά που έθεσε πρόταση αλλά αυτή απορρίφθηκε. Εκείνο, που θα πετύχει ακόμη μια φορά είναι πως η επιλογή των δυο κρατών θα είναι στην ατζέντα των συζητήσεων.

Δεν θέλει δυο κράτη

Η τουρκική πλευρά δεν θέλει λύση δυο κρατών. Θέλει μια ρύθμιση με την οποία να μπορεί να ελέγχει ολόκληρο το νησί κι αυτή είναι το συνομοσπονδιακό μοντέλο. Ένα μοντέλο το οποίο θα της επιτρέπει να έχει πρόσβαση και στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του τουρκοκυπριακού κρατιδίου.

Οι μέχρι τώρα συζητήσεις στο Κυπριακό απέδειξαν πως βαθμηδόν- μέσα από τις ελληνικές υποχωρήσεις- οι όποιες πρωτοβουλίες “αγγίζουν” τις τουρκικές επιδιώξεις. Κι αυτό γιατί σιγά-σιγά οι όποιες ενστάσεις της Λευκωσίας περιορίζονται, και στοιχεία από τις τουρκικές θέσεις, “εισβάλουν” στην ατζέντα.

• Η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία είναι ένα μοντέλο διαχωρισμού με ρατσιστικά χαρακτηριστικά.
• Η  χαλαρή ομοσπονδία, που έχει λανσάρει ο τέως Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, αγγίζει τα όρια της συνομοσπονδίας.

Μέσα σε αυτά τα δεδομένα και εν μέσω γεωπολιτικών ανακατατάξεων με ασφυκτικές πιέσεις από τους διάφορους διεθνείς παίκτες δρομολογούνται εξελίξεις στο ζήτημα της Κύπρου. Είναι σαφές πως ενώπιον της Λευκωσίας θα τεθούν σε κρίσιμα διλήμματα ενώ είναι πρόδηλο ότι η επιλογή δεν είναι μεταξύ της διχοτόμησης και της συνομοσπονδίας, όπως οι διάφοροι τρίτοι και κάποιοι στο εσωτερικό θέλουν να παρουσιάσουν.

Η μόνη επιλογή είναι η απελευθέρωση δια της αποκατάστασης της ενότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά για να προχωρήσει τούτο χρειάζεται επανατοποθέτηση του Κυπριακού στη σωστή του βάση ως θέματος εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής.