Νέα πρόκληση από την Λιβύη – Αντιπολίτευση: Πάμε από ήττα σε ήττα

Το υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλει την Ελλάδα για «παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων».

Ειδικότερα, το υπουργείο Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας αναφέρει ότι παρακολουθεί με «έντονη ανησυχία όσα αναφέρθηκαν στο ευρωπαϊκό περιοδικό (τεύχος 3335) της 12ης Ιουνίου 2025, σχετικά με την ανακοίνωση των ελληνικών Αρχών για διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την παροχή αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, κάποιες από τις οποίες βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».

Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει πως «τέτοιες ενέργειες αποτελούν ξεκάθαρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης», καθώς σημειώνει πλήρη επιφύλαξη και εκφράζει ρητά τη διαφωνία του με οποιαδήποτε διερευνητική ή εκμεταλλευτική ενέργεια στις επίμαχες περιοχές, ελλείψει προηγούμενης νομικής συμφωνίας που να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο.

Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζει ότι «η Λιβύη εξακολουθεί να επιδιώκει όπως η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελέσει χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης για όλα τα γειτονικά κράτη, και ότι οι μονομερείς λύσεις δεν οδηγούν παρά μόνο σε ένταση και επιπλοκές».

Καταληκτικά προσθέτει ότι «με βάση τις παραπάνω επιφυλάξεις και ενστάσεις, εκφράζουμε την ελπίδα ότι οι ελληνικές Αρχές θα επιδείξουν υπευθυνότητα, αναλογιζόμενες το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, και καλούμε σε προτίμηση της οδού του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης ως τη μόνη δίκαιη και βιώσιμη οδό προς αποδοτικές λύσεις, στηριγμένες στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και τη διασφάλιση των συμφερόντων όλων των μερών».

Αντίδραση της Αθήνας

Πηγές του υπουργείου Ενέργειας σχολιάζουν ότι «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας». «Εμείς δεν φοβόμαστε να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το επόμενο διάστημα ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα επισκεφθεί τη Λιβύη», σχολίασαν παράλληλα, κυβερνητικές πηγές.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται, ενώ η ελληνική πλευρά είχε εκφράσει την επιθυμία να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη Γεραπετρίτη τόσο στην ανατολική όσο και στη δυτική Λιβύη, επιδιώκοντας να διατηρηθούν οι ισορροπίες και να αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας με τις δύο πλευρές σε ανώτερο επίπεδο, μετά και τις πληροφορίες που υπήρχαν ότι η Βουλή του Τομπρούκ σχεδιάζει να φέρει προς επικύρωση το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

«Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Λιβύης με την οποία αμφισβητούνται τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας κατ’ εφαρμογή του παράνομου και ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019, αποτελεί νέα ανησυχητική εξέλιξη εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων», τονίζει σε δήλωση του ο υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Δημήτρης Μάντζος. Σημειώνει ότι «η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει να αντιδράσει άμεσα καταγγέλλοντας την προκλητική ενέργεια και επιμένοντας στη μόνη ασφαλή οδό της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου της θάλασσας».

Προσθέτει ότι «η επιμονή της Κυβέρνησης της Τρίπολης στο παράνομο μνημόνιο, σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη στροφή του καθεστώτος της Ανατολικής Λιβύης προς την ‘Αγκυρα, αλλά και την πολύ σοβαρή επιπλοκή της χώρας μας με την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση με αφορμή τη Μονή Αγ. Αικατερίνης Όρους Σινά, διαμορφώνουν μια σύνθετη και επικίνδυνη εικόνα για τα συμφέροντα της χώρας μας στον κρίσιμο και ευμετάβλητο χώρο της Βόρειας Αφρικής».

Ο κ. Μάντζος τονίζει ότι «πλέον καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ενημέρωσης των πολιτικών δυνάμεων της χώρας καθώς και η άμεση συνεδρίαση της Επιτροπής Εθνικής ‘Αμυνας και Εξωτερικών της Βουλής για την κατάσταση σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Μεσόγειο και την επίδραση που αυτή έχει στα εθνικά μας συμφέροντα».

Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του για την ανακοίνωση: «Η νέα αυτή λιβυκή πρόκληση, έρχεται σε συνέχεια της συγκρότησης επιτροπής από το κοινοβούλιο της Λιβύης, προκειμένου να εξετάσει την εγκυρότητα του άκυρου και παράνομου τουρκολιβυκού Μνημονίου και αποτελεί μια επί της ουσίας απόδειξη της ευθυγράμμισης της Τρίπολης και της Βεγγάζης με όσους απεργάζονται αναθεωρητικά σχέδια στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η νέα αυτή διπλωματική αποτυχία, αποτελεί προϊόν της άνευ σχεδίου εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη, πολλώ δε μάλλον τη στιγμή που ο Υπουργός Εξωτερικών αναμένεται να επισκεφθεί την Λιβύη. Ο κύριος Γεραπετρίτης οφείλει να εξηγήσει στον ελληνικό λαό ποιο είναι το επίπεδο προετοιμασίας για την εν θέματι επίσκεψη και γιατί προέκυψε μια ακόμη αρνητική εξέλιξη σε βάρος των εθνικών μας συμφερόντων.

Η κυβέρνηση οφείλει να ασκήσει άμεσα τις απαραίτητες διπλωματικές πιέσεις σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να συμμορφωθεί η Λιβύη με το διεθνές δίκαιο και να χαράξει παράλληλα μια υπεύθυνη εξωτερική πολιτική με αρχή, μέση και τέλος προκειμένου να σταματήσει να οδηγεί την χώρα από ήττα σε ήττα».

Οι εξελίξεις με την Ανατολική Λιβύη

Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Ιουνίου, το τουρκικό ειδησεογραφικό δίκτυο TRHaber υποστήριξε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων στην ανατολική Λιβύη, υπό τον Χαλίφα Χαφτάρ, ανακοίνωσε ότι σύστησε επιτροπή για την έγκριση της Συμφωνίας Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας που υπογράφηκε μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης.

Το μνημόνιο υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου 2019 μεταξύ της Τουρκίας και της τότε Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης, που είχε έδρα την Τρίπολη υπό τον Φαγέζ αλ Σαράζ, με στόχο την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, την καθιέρωση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και την ενεργειακή συνεργασία.

Ωστόσο, η συμφωνία δεν είχε εγκριθεί από το Λιβυκό Κοινοβούλιο, που έχει έδρα στα ανατολικά της χώρας, γεγονός που αποτέλεσε βασικό επιχείρημα για την ακυρότητά της.

Παράλληλα, θεωρήθηκε παράνομη, καθώς παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), αγνοώντας την ύπαρξη ελληνικών νησιών, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης.

Ακόμη, το Εφετείο της Λιβύης στην πόλη Αλ-Μπαϊντά την ακύρωσε τον Νοέμβριο του 2019, ενώ η Βουλή του Τομπρούκ, υπό τον Χαφτάρ, είχε αποκηρύξει το μνημόνιο ως παράνομο.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα σχετικά τουρκικά δημοσιεύματα, η εν λόγω Συμφωνία Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας αναμένεται τώρα να εγκριθεί και από τη διοίκηση του Τομπρούκ, στο πλαίσιο των κινήσεων προσέγγισης που είναι σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στον Χαφτάρ και την κυβέρνηση Ερντογάν.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, είχε υποδεχθεί τον περασμένο Απρίλιο στην Άγκυρα τον Σαντάμ Χαφτάρ, υιό του Χαλίφα Χαφτάρ.