Ο “απαραίτητος” αποσυνάγωγος

Δέκα μέρες κράτησαν οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά και το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό. Η τουρκική αλαζονική ακαμψία διατηρήθηκε μέχρι την τελευταία στιγμή, αποδεικνύοντας ξεκάθαρα ότι η Άγκυρα θέλει να επιβάλει τη δική της λύση.

Όπως τη δική της λύση θέλει σε οτιδήποτε αφορά διεθνές θέμα, από το οποίο προσδοκά να αποκομίσει οφέλη: στις σχέσεις της με την Ελλάδα, με τη Γερμανία, με την Αυστρία, με την ΕΕ, με τις ΗΠΑ.

Αυτός ο ασταθής και καιροσκόπος “εταίρος” ακύρωσε μια σειρά προσπαθειών για τη λύση του Κυπριακού που –σύμφωνα με τις ελπίδες που είχαν καλλιεργηθεί– φαινόταν να πλησιάζει τη λύση. Άγρια η εμμονή του στη διατήρηση του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και της παραμονής ξένων στρατευμάτων σε ένα κυρίαρχο κράτος-μέλος της ΕΕ που λίγο έλειψε να μετατραπεί σε προτεκτοράτο του ασιάτη γείτονά του.

Η ελληνοκυπριακή και η ελληνική πλευρά κινήθηκαν με πραγματισμό και πραγματική πρόθεση να κλείσει οριστικά η χρονίζουσα εκκρεμότητα. Τα Ηνωμένα Έθνη, σε επίπεδο κορυφής, κινήθηκαν ορθά, αν και φαίνεται να μην είναι αδικαιολόγητες οι υφέρπουσες μομφές για στελέχη τους.

Στελέχη που προσπάθησαν να κλείσουν το θέμα με ερασιτεχνικές προσεγγίσεις και με γνώμονα όχι τον χρυσό κανόνα των Ηνωμένων Εθνών, το Δίκαιο, αλλά την τήρηση ισορροπιών και το κλείσιμο της “ενοχλητικής” εκκρεμότητας.

Ο τουρκικός τσαμπουκάς

Η ΕΕ λοιδωρήθηκε. Από τον ίδιο τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας που “αδυνατούσε” να αντιληφθεί το ρόλο της και την παρουσία της στις συνομιλίες. Άλλη μία απόδειξη της μεγαλομανούς ηγεσίας της Άγκυρας που απαιτεί τη συμμόρφωση όλων στις αρχέγονες επιθυμίες της και τον αποκλεισμό κάθε παράγοντα νομιμότητας.

Η Ελλάδα συμπαραστάθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία και έκανε ό,τι μπορούσε για τη διαμόρφωση ενός καθεστώτος κανονικού κράτους, ακριβώς όμοιου με τα υπόλοιπα 26 της ΕΕ. Χωρίς κηδεμονία, χωρίς επιτροπεία, χωρίς την παρουσία ξένων στρατευμάτων.

Η κυπριακή πλευρά, με την ενεργό παρουσία –με προτάσεις, με ενστάσεις, με προτροπές– του Εθνικού Συμβουλίου, έδωσε δείγματα ενός προηγμένου και δημοκρατικού ευρωπαϊκού κράτους. Ενός σύγχρονου κράτους στο οποίο θα είχαν ισότιμη θέση όλοι οι Κύπριοι, Έλληνες και Τούρκοι, αν οι οπισθοδρομικές αντιλήψεις της Άγκυρας δεν είχαν εμποδίσει την πορεία προς αυτή την κατεύθυνση.

H “Γενεύη 2” στο αρχείο

Ασφαλώς, η πόρτα αυτών των διαπραγματεύσεων της Γενεύης έκλεισε. Με την Τουρκία να προσάπτει μομφές στους άλλους. Όπως σε όλες τις στιγμές της ιστορίας της έχει πράξει. Και με κάποιους τρίτους –που έζησαν από κοντά τις διαπραγματεύσεις– να νίπτουν χείρας έχοντας, για μία ακόμη φορά, διαδραματίσει υστερόβουλο ρόλο.

Η “Γενεύη 1” και η “Γενεύη 2” έχουν περάσει στο αρχείο. Όχι, όμως, η προοπτική της λύσης του Κυπριακού. Ωστόσο, η Τουρκία δύσκολα θα αλλάξει αντιλήψεις και τακτική. Θα συνεχίσει το κλασικό παιχνίδι της διατήρησης της αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Το ξέρει καλά το παιχνίδι αυτό και το μεθοδεύει.

Βασίζεται στην αξία του γεωπολιτικού οικοπέδου της, αλλά και στη μνημειώδη δυσκαμψία και στους δισταγμούς των δυτικών κέντρων αποφάσεων, προκειμένου να μη δυσαρεστήσουν ή να μην αντιπαρατεθούν κατά μέτωπο με τον “απαραίτητο αποσυνάγωγο”.

Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι πια κοντά στο όραμα για επανένωση του νησιού. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ελπίδες έχουν χαθεί, ούτε ότι το ηθικό έχει μειωθεί. Απομακρύνθηκε το όραμα, αλλά υπάρχει.

Αρκεί να μην αρχίσουν οι εσωτερικές αντεγκλήσεις και το παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών που κρατούν τα πράγματα σε στασιμότητα, δίνοντας λαβή σε κακόβουλους να ρίχνουν το βάρος της απραξίας στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Τώρα, αμέσως μετά το αδιέξοδο της Γενεύης, είναι η στιγμή για νέους σχεδιασμούς. Σοβαρούς, ρεαλιστικούς, μακριά από κομματικές ή προσωπικές σκοπιμότητες, με σύμπνοια και στόχο τη δίκαιη και βιώσιμη επανένωση.