Ο χορός με τους Γκρίζους Λύκους και οι θωπείες με την Αρκούδα

Ακόμα και η ετερόκλητη αντιπολιτευτική συμμαχία που έχει συσταθεί στην Τουρκία απέναντι στον Ερντογάν, εμφανίζεται σε σύγχυση με την ακραία τακτική που ακολουθεί το τελευταίο διάστημα η Άγκυρα. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πλέον μέχρι που είναι διατεθειμένος να πάει τα πράγματα ο Τούρκος πρόεδρος (που “χορεύει” με τους Γκρίζους Λύκους) με την Ελλάδα, με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.

Με πολιτικούς όρους, έχει ανοίξει αντιπαράθεση με όλους και για όλα τα θέματα που θεωρεί πως μπορεί να εκβιάσει καταστάσεις, θέτοντας απαιτήσεις που δεν γίνεται να ικανοποιηθούν. Με όρους διπλωματίας θα λέγαμε ότι προκαλεί την τύχη του. Και με χαρτοπαικτικούς όρους θα έλεγε κανείς ότι παίζει τα ρέστα του, έχοντας βγάλει το περίστροφο στο τραπέζι και όποιος αντέξει.

Οι δυτικές πρωτεύουσες έχουν προεξοφλήσει την ήττα Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές και αυτό το γνωρίζει καλά η τουρκική ηγεσία, από τις επαφές με τις διπλωματικές αντιπροσωπείες στην Άγκυρα, αλλά και από τις δικές της διπλωματικές αντιπροσωπείες σε ΗΠΑ και ΕΕ. Σε όλο τον δυτικό κόσμο, μία τέτοια εξέλιξη θεωρείται φυσιολογική, όμως για την Τουρκία του Ερντογάν, (μετά από 20 χρόνια στην εξουσία) αυτή θα είναι μία ανατροπή, παρότι στις δημοκρατικές διαδικασίες συνηθίζεται απλά ο όρος αλλαγή.

Δεν αποδέχεται την ήττα ο Ερντογάν

Ο Ερντογάν δεν δείχνει έτοιμος να δεχθεί την διαφαινόμενη ήττα και αποχώρησή του από τα πράγματα. Και εδώ είναι το πρόβλημα της Τουρκίας που πάει να εξελιχθεί σε πρόβλημα όλου του κόσμου. Μέχρι τις προεδρικές εκλογές, μεσολαβεί διάστημα ενός έτους, τεράστιος χρόνος στην πολιτική, ιδιαίτερα σε συνθήκες ρευστότητας, όπως αυτές που επικρατούν μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αν ο Ερντογάν όντως δεν θέλει με κανένα τρόπο να δει στραπατσαρισμένο τον Πούτιν στην σύγκρουση με την Δύση, δεν αποκλείεται να οδηγήσει τα πράγματα στην κόψη του ξυραφιού.

Θα εισβάλει στη Συρία, θα ξαναβγάλει γεωτρύπανα και πολεμικά στην Ανατολική Μεσόγειο, θα επιδιώξει κλιμάκωση στο Αιγαίο ακόμη και με την πρόκληση ατυχήματος και θα έρθει σε ρήξη με την ΕΕ ή και τις ΗΠΑ. Ακόμα και αν ο κυβερνητικός του εταίρος Μπαχτσελί, παίζει τον ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου, απευθύνοντας δεκάρικους περί αιματοχυσίας με την Ελλάδα, εάν η Αθήνα ασκήσει το νόμιμο δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων από τα έξι ναυτικά μίλια στα 12, με πρόνοιες για την ελεύθερη ναυσιπλοϊα στο πνεύμα και το γράμμα της UNCLOS, τα ίδια λέει και o επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Τσαβούσογλου. Και είναι ο επίσημος εξωτερικός εκφραστής της τουρκικής πολιτικής.

Όταν λέει ότι «η Ελλάδα παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Τουρκίας» (επειδή η Ελλάδα έχει έξι ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα και 10 εθνικό έναέριο χώρο) τι εννοεί; Πως πέραν των έξι ναυτικών μιλίων στη θάλασσα και τον αέρα όλη η άλλη έκταση είναι τουρκική. Ειδεμή, τι παραβιάζει η Ελλάδα;

Πρόκειται για παράκρουση, όμως εκεί που έχουν φθάσει τα πράγματα το επόμενο βήμα από την Άγκυρα θα είναι να προβεί σε αναχαιτήσεις ελληνικών αεροσκαφών πάνω από τα ελληνικά νησιά τα οποία θα πρέπει κατά την τουρκική θέση να είναι αποστρατιωτικοποιημένα. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Προαναγγελία πρόκλησης θερμού επεισοδίου.

Γιατί τώρα;

Γιατί, όμως, τώρα; Για να μην χάσει ο Ερντογάν τις εκλογές; Σοβαρός λόγος, όμως δεν φθάνει για να εξηγήσει την σπουδή με την οποία κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Θα μπορούσε να το επιχειρήσει το καλοκαίρι του 2020. Δεν το έκανε. Είναι σε καλύτερη θέση σήμερα οι τουρκικές δυνάμεις; Αμφίβολο. Μήπως είναι σε χειρότερη κατάσταση οι ελληνικές; Και έχει ισχυρότερα διεθνή ερείσματα η Τουρκία τώρα απ’ αυτά που διέθετε πριν από δύο χρόνια; Μεγαλύτερη ανοχή;

Για να εισβάλει στη Συρία έχει πάρει διαβεβαιώσεις από τη Ρωσία ως προς την παθητική στάση του Άσαντ; Και τί δόθηκε ως αντάλλαγμα για μία τόσο μεγάλη παραχώρηση; Ο Μπλίνκεν έδειξε να ανησυχεί για τα τουρκικά σχέδια, κάτι που το δήλωσε μάλιστα στη συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ. Και ο Στόλτενμπεργκ από την άλλη είπε πως θα κανονίσει συνάντηση κορυφής Τουρκίας-Σουηδίας-Φινλανδίας-ΝΑΤΟ για να λυθεί το θέμα της ένταξης. Και έτσι κερδίζει στο τέλος ο Ερντογάν;

Επαγωγικά το συμπέρασμα είναι αρνητικό για την Άγκυρα. Πρόκληση θεμού επεισοδίου με την Ελλάδα, ή εισβολή στην έρμη τη Συρία θα φέρει σε τροχιά ρήξης την Τουρκία με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Θα είναι σίγουρα η καλύτερη υπηρεσία που θα μπορούσε να προσφέρει ο Ερντογάν στη Ρωσία του Πούτιν, μία φωτιά στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, όπως σημειώνουν πλέον με υπογράμμιση πολλά διεθνή μέσα, (ΝΥ Times, WSJ, Le Point, Der Spiegel κα).

Τότε όμως δεν έχουμε να κάνουμε με γκρίζες ζώνες, αλλά με μία νέα μαύρη περίοδο ως προς τον ρόλο της Τουρκίας στη διεθνή σκηνή. Και ως εκ τούτου τα διπλωματικά μέσα που υπάρχουν διαθέσιμα για την Ελλάδα είναι πολλαπλάσια και θα πρέπει να τα εκμεταλλευτεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο η ελληνική διπλωματία και η πολιτική ηγεσία. Η αποδόμηση του τουρκικού αναθεωρητισμού, εξάλλου, είναι βασική προϋπόθεση για να ηρεμήσει η ευρύτερη περιοχή. Αυτό το γνωρίζει η περιοχή, το θέμα είναι να το αποδεχθούν οι άλλες χώρες που επένδυαν στην Τουρκία, αναγορεύοντάς τη υπεργολάβο των δικών τους βλέψεων.