Ο Δένδιας θυμήθηκε την εκστρατεία στην Ουκρανία πριν από έναν αιώνα!
28/03/2025
Στην τελετή αποκαλυπτηρίων της Κιβωτού Εθνικής Μνήμης, στον περιβάλλοντα χώρο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, όπου παρέστησαν ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, οι πρώην Πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής, Αντώνης Σαμαράς (και οι τρεις πρώην κορυφαίοι πολιτειακοί παράγοντες και κορυφαία στελέχη της Ν.Δ., έχουν ασκήσει έντονη κριτική στους Κυρ. Μητσοτάκη και Γ. Γεραπετρίτη για τις επιλογές τους σε μείζονα εθνικά θέματα: Τουρκία, Κύπρος, Θράκη), ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας έκανε στον χαιρετισμό του μια αναφορά στο ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στη Ρωσία. Γιατί άραγε; Ήθελε να το συνδέσει με την επικαιρότητα; Με την απόφαση της Ε.Ε. ότι η Ρωσία του Πούτιν είναι απειλή για την Ευρώπη;
Πάντως, η συγκεκριμένη αναφορά από τον πολιτικό προϊστάμενο των Ενόπλων Δυνάμεων επιδέχεται πολλές ερμηνείες, όχι όλες «καλοπροαίρετες»…
Ολοκλήρωσε τον χαιρετισμό του ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας με τα εξής:
«Τα ταυτοτικά στοιχεία της νέας Ελλάδας είναι γνωστά: Πατρίδα – Γλώσσα – Παραδόσεις – Θρησκεία – Οικογένεια. Αυτά είναι. Αυτοί είμαστε. Υπέρ αυτών η θυσία. Και δι’ αυτών η αθανασία. Η νέα Ελλάδα αναγεννήθηκε με αγώνες και η ύπαρξη του νέου Ελληνισμού σφυρηλατήθηκε με το αίμα των Ελλήνων που τιμάμε σήμερα. Και η μνήμη τους ζει εσαεί στις καρδιές όλων των πραγματικών Ελλήνων, των θεματοφυλάκων των εθνικών παραδόσεων. Εν πλήρει επίγνωση της προσωπικής μου ανεπάρκειας, κλείνω δανειζόμενος τα λόγια του Στρατηγού Κωνσταντίνου Νίδερ από την Ημερήσια Διαταγή του Α΄ Σώματος Στρατού την 20ή Μαΐου 1919:
«Τελευτών, αποκαλύπτομαι νοερώς και ευλαβές κλίνω το γόνυ προ των αγνώστων ταφών των [εν Μεσημβρινή Ρωσία] πεσόντων ενδόξων νεκρών μας, ων το τίμιον και πολύτιμον αίμα επότισε δαψιλώς το δένδρον της ελληνικής Ελευθερίας και συνέπηξε το οικοδόμημα της Μείζονος Ελλάδος. Αιωνία ευγνωμοσύνη εις τους πεσόντας!»
Έχει ενδιαφέρον η αναφορά του ΥΕΘΑ Ν. Δένδια στην Ημερήσια Διαταγή Σώματος Στρατού την 20ή Μαΐου 1919, υπό την έννοια ότι μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί.
Το ιστορικό πλαίσιο
Το 1919 πραγματοποιήθηκε εκστρατεία του Ελληνικού Στρατού στη Μεσημβρινή Ρωσία, σημερινή κατεχόμενη Ουκρανία από τον ρωσικό στρατό, υπό τη διοίκηση του Στρατηγού Κωνσταντίνου Νίδερ (από οικογένεια βαυαρικής καταγωγής που είχε έρθει στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων και συνέχισε στρατιωτικές σπουδές στη Γερμανία).
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Σύμμαχοι (Αντάντ) επενέβησαν στον εμφύλιο που ξέσπασε στη Ρωσία ανάμεσα στους Μπολσεβίκους (Κόκκινος Στρατός) και τους αντι-Μπολσεβίκους (Λευκοί). Στόχος τους ήταν η υποστήριξη των Λευκών και η αποτροπή της εξάπλωσης του κομμουνισμού (των Μπολσεβίκων) στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, η Γαλλία, που είχε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα στη Ρωσία, ζήτησε από την Ελλάδα να στείλει στρατεύματα. Η Ελλάδα, υπό την ηγεσία του Ελευθέριου Βενιζέλου, συμφώνησε να συμμετάσχει στην εκστρατεία, επιδιώκοντας να ενισχύσει τη θέση της στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τη Μικρά Ασία.
Έτσι, στάλθηκε εκστρατευτικό σώμα περίπου 23.000 ανδρών, αριθμητικά το μεγαλύτερο εκστρατευτικό σώμα στην ελληνική στρατιωτική ιστορία που στάλθηκε εκτός Ελλάδας. Οι ελληνικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στην Οδησσό τον Ιανουάριο του 1919. Η εκστρατεία απέτυχε παταγωδώς, καθώς οι Σύμμαχοι εγκατέλειψαν την περιοχή. Η Ελλάδα υπέστη σημαντικές απώλειες, με περίπου 520 νεκρούς, πάνω από 1.000 τραυματίες και περίπου 2.000 αγνοούμενους!
Το Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα στη Μεσημβρινή Ρωσία ήταν αυτό που, μετά την αποχώρησή του από την Οδησσό, μεταφέρθηκε και αποβιβάστηκε στη Σμύρνη, για να συμμετάσχει στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Μετά την αποχώρηση από την Ουκρανία, ο Στρατηγός Κ. Νίδερ ηγήθηκε της απόβασης του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη στις 2 Μαΐου 1919, στο πλαίσιο των αποφάσεων της Συνδιάσκεψης των Παρισίων.
Συνεπώς, υπάρχει μια άμεση συνέχεια μεταξύ της εκστρατείας στη σημερινή Ουκρανία (τότε Μεσημβρινή Ρωσία) και της Μικρασιατικής Εκστρατείας, με σημείο αναφοράς ότι στη Ρωσία η Ελλάδα υπέστη πανωλεθρία από τους Μπολσεβίκους, ενώ η απόβαση στη Σμύρνη είχε ως κατάληξη τη συντριβή του Ελληνικού Στρατού από τον Κεμάλ και τη μεγαλύτερη τραγωδία του Ελληνισμού.
