Ο διχασμός της ΕΕ και οι ελιγμοί του Ερντογάν

Ο διχασμός της ΕΕ και οι ελιγμοί του Ερντογάν, Χρήστος Καπούτσης

Δύσκολο αναμένεται το διήμερο 10-11 Δεκεμβρίου, όταν θα συνεδριάσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που μεταξύ άλλων θα ασχοληθεί και με το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, λόγω της προκλητικής συμπεριφοράς της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχει ομόφωνη απόφαση των ηγετών της ΕΕ, για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, όπως ζητά η ελληνική κυβέρνηση.

Η Τουρκία, αξιοποιεί ως πολιτικό-διπλωματικό όπλο, την γεωγραφική της θέση, το μέγεθος του πληθυσμού της, τις ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις και την αξιόπιστη Πολεμική Βιομηχανία της, καθώς επίσης και τα σοβαρά γεωοικονομικά-ενεργειακά πλεονεκτήματα που διαθέτει (διαμετακομιστικός ενεργειακός κόμβος). Και ακόμη η Τουρκία, έχει ενεργοποιήσει την διπλωματία των στρατιωτικών εξοπλισμών.

Η Τουρκία, δεν διστάζει να απειλεί την Δύση (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ) ακόμη με πλήρη ρήξη των σχέσεων της. Σε ότι αφορά το ΝΑΤΟ, η Τουρκία “απολαμβάνει” την ανοχή της Συμμαχίας, παρότι οι επιλογές της απειλούν τη συνοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, η Τουρκία συνεργάζεται με τη Ρωσία, σε Συρία, Λιβύη και πρόσφατα στον Ναγκόρνο- Καραμπάχ στο Καύκασο.

Μέχρι που Τούρκοι στρατιώτες πάτησαν το πόδι τους στον Καύκασο, σε αγαστή συνεργασία με τη Ρωσία, ενώ ο τουρκικός στρατός κυνήγησε μέχρι εξόντωσης, τους Κούρδους στη Β. Συρία, μετά από συμφωνία με την Ρωσία. Γιατί τα κάνει όλα αυτά η Τουρκία; Διότι αξιοποιεί πολιτικά την πρόθεση της Μόσχας να αμβλύνει την περικύκλωση που υφίσταται από χώρες του ΝΑΤΟ, όπως οι χώρες της Βαλτικής που είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, (Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία) και η Ρουμανία, αλλά και η Ουκρανία, το προωθημένο προγεφύρωμα της Δύσης στην Ευρασία.

Επίσης η Τουρκία αγοράζει πανάκριβα οπλικά συστήματα από τη Ρωσία, όπως τα ρωσικά αντιαεροπορικά S-400, που είναι ανταγωνιστικά των αμερικανικών, προκαλώντας έτσι, ρωγμές στην ενιαία αντιπυραυλική ομπρέλα του ΝΑΤΟ και, γενικά, κενά στα επιχειρησιακά σχέδια της Συμμαχίας. Και ακόμη, η Άγκυρα με την προκλητική και παράνομη συμπεριφορά της στην Αν. Μεσόγειο, στηρίζει τα σχέδια της Μόσχας, να υπάρχει μια διαρκής αναταραχή στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, σε βαθμό που να απειλείται ακόμη και η συνοχή της Ατλαντικής Συμμαχίας, δηλαδή, αυτό που επιδιώκει η Μόσχα.

Τα δύο στρατόπεδα στην ΕΕ

Τι επιτυγχάνει με αυτή την στρατηγική της η Τουρκία; Να αναπτύσσει τα δικά της γεωπολιτικά σχέδια, να οραματίζεται επέκταση της επιρροής της, να διεκδικεί αλλαγές συνόρων προς όφελός της, να προωθεί τα νέο-οθωμανικά οράματα μέσω των σχεδίων της Γαλάζιας Πατρίδας και όλα αυτά, με την σύμφωνη γνώμη της Ρωσίας που επωφελείται, αλλά και με την ανοχή του ΝΑΤΟ και της Γερμανίας, αφού όλοι, αλλά για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, δεν επιθυμούν να χάσουν την Τουρκία από εταίρο και σύμμαχό τους!

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα συνεδριάσει την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, υπό γερμανική προεδρία. Μεταξύ των θεμάτων θα είναι και οι σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία. Από την μία πλευρά, η Γαλλία και όσοι στηρίζουν Ελλάδα και Κύπρο, ζητώντας σκληρές κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, εξαιτίας της επιθετικής και παράνομης συμπεριφορά της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Και από την άλλη, το μπλοκ των διαλακτικών με επικεφαλής την προεδρεύουσα Γερμανία, προωθούν μια μετριοπαθή εκδοχή των κυρώσεων.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ επιμένει να ομιλεί για μια “θετική ατζέντα” στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Η καγκελάριος Μέρκελ, παραδέχθηκε, πως η Τουρκία ασκεί επιθετική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο! Στην ίδια, όμως, τοποθέτησή της, έσπευσε να υπενθυμίσει το μεταναστευτικό και το φόβο, που προκαλεί στο Βερολίνο, το ενδεχόμενο, να γίνει πράξη η απειλή της Άγκυρας, πως θα ανοίξει την στρόφιγγα και θα πλημμυρίσει με πρόσφυγες την Ευρώπη. Δεν είναι, όμως, μόνο το μεταναστευτικό, που οδηγεί την Γερμανία να φρενάρει τις κυρώσεις, αλλά είναι κυρίως, οι οικονομικές συναλλαγές, που έχει με την Τουρκία του Ερντογάν

Το Βερολίνο διατηρεί στενούς οικονομικούς δεσμούς με την Άγκυρα, ενώ αγνόησε το αίτημα της Ελλάδας για εμπάργκο όπλων κρατών της ΕΕ (Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία) στην Τουρκία. Η Γερμανία, πουλάει στην Τουρκία υποβρύχια 214, όμοια με αυτά που διαθέτει η Ελλάδα, αναβαθμίζει τα άρματα μάχης Leopard και προμηθεύει την Άγκυρα με πυραύλους και πυρομαχικά αξίας πολλών δισ. ευρώ. Η Γερμανία, αντί εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, προτρέπει Αθήνα και Άγκυρα σε διάλογο, ενθαρρύνοντας εμμέσως την στρατιωτικοποίηση της ελληνοτουρκικής κρίσης και την συνεπαγόμενη διεκδικητική και επεκτατική πολιτική της Άγκυρας.

Ο Ερντογάν δυναμιτίζει

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Τουρκία, λίγες ημέρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όπου θα εξεταστεί και το ενδεχόμενο να επιβληθούν κυρώσεις στην Άγκυρα, αποφάσισε να δυναμιτίσει και πάλι το κλίμα. Σε νέα παράνομη NAVTEX για στρατιωτική άσκηση με πραγματικά πυρά, μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου προχώρησε η Τουρκία. Η όλη δραστηριότητα της Τουρκίας στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, καλύπτεται από μια “νομιμοφάνεια”, ότι ερευνάται μια περιοχή εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, με το σκεπτικό, ότι δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα να έχουν υφαλοκρηπίδα τα ελληνικά νησιά.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν την ανησυχία τους για τη συμπεριφορά της Τουρκίας. «Η κατάσταση σχετικά με την Τουρκία έχει χειροτερέψει» τόνισε ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. «Όλοι οι υπουργοί πιστεύουν ότι δεν έχουμε δει θεμελιώδη αλλαγή κατεύθυνσης στη συμπεριφορά της Τουρκίας. Αντιθέτως, από πολλές πλευρές, η κατάσταση έχει χειροτερέψει» σημείωσε ο Γιοσέπ Μπορέλ.

Σε δηλώσεις του, ο Ερντογάν τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου, τη μέρα που οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν την συμπεριφορά της Τουρκίας, επισήμανε ότι: «Η Τουρκία δεν θα υποκύψει σε απειλές στη διαμάχη της με την Ελλάδα και την Κύπρο για την Ανατολική Μεσόγειο».

Ωστόσο, ο Ερντογάν είπε επίσης ότι η Τουρκία θα διαπραγματευόταν για τις αντικρουόμενες αξιώσεις και δικαιώματα για πιθανούς ενεργειακούς πόρους διευκρινίζοντας ότι: «Στο ζήτημα της ανατολικής Μεσογείου, η χώρα μας δεν προκαλεί ποτέ ένταση, αλλά με ειρήνη, συνεργασία, δικαιοσύνη και εφαρμογή της δικαιοσύνης. Ο δρόμος προς αυτό περνά από διαπραγματεύσεις που βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό».

Από την πλευρά τους, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, σε δηλώσεις του στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων επισήμανε ότι, «Η Τουρκία δεν αντελήφθη το θετικό μήνυμα της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου. Η στάση της Τουρκίας αποτελεί πρόκληση στο σύνολο της Ένωσης». Κατόπιν αυτών, αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον η συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η απόφασή του για την Τουρκία.