Ο Ερντογάν κρατάει σε πολιτική ομηρία και την Αθήνα

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  – 

Έκδηλη είναι η ανησυχία στο Μαξίμου για την εξέλιξη της υπόθεσης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. Με καθυστέρηση, η κυβέρνηση συνειδητοποιεί ότι μέσω της «ομηρίας» των δύο έχει περιέλθει και η ίδια σε μία ιδιότυπη πολιτική ομηρία, δεδομένης της σημασίας που έχει η υπόθεση για την κοινή γνώμη. Είναι ενδεικτικό, μάλιστα, πόσο αρνητική απήχηση είχε η προς την αντίθετη κατεύθυνση παρέμβαση του Νίκου Φίλη. Όπως ενδεικτική είναι και η κινητοποίηση των κατοίκων στην Ορεστιάδα.

Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί δεν αφήνει κανένα περιθώριο υποβάθμισης. Τα ηνία στον χειρισμό έχει παρει πλέον ο Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος διατύπωσε δημόσια την εκτίμηση ότι η Τουρκία κρατά προφυλακισμένους τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς με σκοπό να προκαλέσει κρίση χαμηλής έντασης. Κάλεσε, μάλιστα, την Άγκυρα να μην επιχειρήσει να αναβαθμίσει την κράτηση των δύο στρατιωτικών σε «μεγάλο πολιτικό γεγονός», ούτε να προβεί σε «παρατεταμένη παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

Όπως ήταν φυσικό δεν ήταν σε θέση να πει πότε θα λήξει η περιπέτεια των δύο ενστόλων. Είπε μόνο ότι η ελληνική διπλωματία κάνει «όλες τις απαραίτητες ενέργειες» για την υπεράσπιση του εθνικού συμφέροντος και των δικαιωμάτων των δύο κρατούμενων. Από την πλευρά του, ο Πάνος Καμμένος έχει κάνει ένα βήμα πίσω, αποφεύγοντας τις πολλές δηλώσεις.

Κατά την επίσκεψή του στο Βουκουρέστι, όμως, έκανε λόγο για «ομήρους»: «Ενημέρωσα τον Υπουργό Άμυνας της Ρουμανίας, για το περιστατικό που εκτυλίσσεται αυτή τη στιγμή με την Τουρκία. Αυτή τη στιγμή, σε τουρκικές φυλακές έχουμε δύο Έλληνες ομήρους, έναν αξιωματικό και έναν υπαξιωματικό. Ζητώ την υποστήριξη του Ρουμάνου υπουργού Άμυνας, για την άμεση απελευθέρωση αυτών των ΝΑΤΟϊκών, Ευρωπαίων και Ελλήνων στρατιωτικών».

Ευρωπαϊκή απροθυμία

Η αναφορά σε ομήρους προκάλεσε αντιδράσεις και εντός της κυβέρνησης, αν και ο χαρακτηρισμός του δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Στον Έβρο, πάντως, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα. Κλιμάκιο Αμερικανών βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες εκεί για να κάνει αυτοψία στο σημείο και να διερευνήσει τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες έγινε η σύλληψη των δύο Ελλήνων την Πέμπτη 1η Μαρτίου.

Τα στοιχεία που διέρρευσαν από το υπουργείο Άμυνας για τις ακριβείς συνθήκες της σύλληψης των δύο στρατιωτικών φαίνεται να διαψεύδουν και τα σενάρια όλων αυτών των ημερών περί ενέδρας. Από την άλλη, η εμπλοκή της τουρκικής στρατοχωροφυλακής, άντρες της οποίας ήταν παρόντες στη σύλληψη, αποδεικνύει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε την εκμετάλλευση ενός συνηθισμένου παραμεθόριου περιστατικού.

Από την πλευρά του, οι Ευρωπαίοι εκδηλώνουν απροθυμία να παρέμβουν αποτελεσματικά στο παρασκήνιο για να υπάρξει άμεση απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών και να εκτονωθεί η ένταση. Η προσπάθεια της Αθήνας να διεθνοποιήσει την υπόθεση και να εμπλέξει δυναμικά το ΝΑΤΟ και την ΕΕ δεν φαίνεται να αποδίδει. Και οι δύο οργανισμοί τηρούν αποστάσεις, συστήνοντας ψυχραιμία, διάλογο και προσεκτικές κινήσεις!

Εμπρηστικός Ερντογάν

Από την πλευρά του, ο Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει την εμπρηστική ρητορική του κι όχι μόνο έναντι της Ελλάδας. Τα έβαλε με το ΝΑΤΟ που δεν υποστηρίζει την τουρκική εισβολή στον κουρδικό θύλακα Αφρίν στη βορειοδυτική Συρία. «Έι ΝΑΤΟ, πού είσαι», διερωτήθηκε κατά τη διάρκεια ομιλίας του ενώπιον υποστηρικτών του στην Μερσίνα.

Δεν παρέλειψε να επιτεθεί και στην Ελλάδα. «Όσοι θέλουν να φρεσκάρουν τη μνήμη τους ας πάνε να κοιτάξουν την πρόσφατη ιστορία τους. Όσοι εκστομίζουν μεγαλύτερες κουβέντες από το ανάστημά τους πρώτα να διαβάσουν βιβλία ιστορίας. Ας μάθουν πολύ καλά πως γλίτωσαν να γίνουν παστά ψάρια στο Σαγγάριο, και πως έφυγαν από εδώ πέφτοντας στη θάλασσα (σ.σ. αναφέρεται στη Μάχη του Σαγγάριου τον Αύγουστο του 1921)».

Στην ίδια εκδήλωση, ο Τούρκος πρόεδρος έκανε τη γνωστή χειρονομία που είναι το σήμα κατατεθέν των Γκρίζων Λύκων και απήγγειλε ένα από τα αγαπημένα συνθήματά τους: «Ένα έθνος, μία σημαία, ένα κράτος , μια πατρίδα». Μετά, έκανε τη χειρονομία της Ραβίας των Αδελφών Μουσουλμάνων, ένα χαιρετισμό τεσσάρων χεριών με τον αντίχειρα να λυγίζει.

Εντωμεταξύ, συνεχίζονται οι αυθόρμητες πράξεις συμπαράστασης στους δύο φυλακισμένους Έλληνες στρατιωτικούς. Ταξιδιωτικό γραφείο της Θεσσαλονίκης ανέστειλε τις εκδρομές προς την Τουρκία, ενώ έχουν σταματήσει σχεδόν ολοσχερώς οι επισκέψεις Ελλήνων στην Αδριανούπολη. Οι γονείς των δύο στρατιωτικών βρέθηκαν για δεύτερη φορά στην Τουρκία και μπόρεσαν να δουν τα παιδιά τους στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Αδριανούπολης. Μοναδική επαφή είναι μέσω τηλεφώνου πίσω από τζάμι και όσα λέγονται καταγράφονται. Οι γονείς αναμένεται να έχουν και νέα συνάντηση με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού και με τον αναπληρωτή υπουργό Άμυνας Φώτη Κουβέλη.

Στα χέρια του Κοτζιά

Την ίδια ώρα, πληροφορίες από την Τουρκία αναφέρουν ότι οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί ερευνώνται και για το ενδεχόμενο να εμπλέκονται σε κύκλωμα διακίνησης μεταναστών. Τα κινητά τους, όμως, φαίνεται ότι είναι καθαρά, καθώς δεν προκύπτουν δεδομένα που να στοιχειοθετούν την κατηγορία της κατασκοπείας. Την Άγκυρα, μάλιστα, θα επισκεφτεί Έλληνας πραγματογνώμονας, ο οποίος θα εξετάσει τα τρία κινητά.

Ο Νίκος Κοτζιάς που έχει επωμιστεί τον χειρισμό της υπόθεσης προχώρησε σε μία ακόμη παρέμβαση. «Υποψήφιο κράτος-μέλος της ΕΕ ή κράτος που θέλει να έχει Τελωνειακή Ένωση με την ΕΕ οφείλει: Πρώτον, να έχει φιλειρηνική και όχι επιθετική εξωτερική πολιτική. Δεύτερον, να εφαρμόζει το Διεθνές Δίκαιο και να το δέχεται δημιουργικά. Τρίτον, να εφαρμόζει και το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης. Είναι ζήτημα της ίδιας της Τουρκίας αν θα σταματήσει να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θαλάσσης και τους κανόνες της φιλειρηνικής εξωτερικής πολιτικής ή όχι». Με τον τρόπο αυτό θέλησε να στείλει ένα ακόμα μήνυμα στην Τουρκία από το Βουκουρέστι όπου βρίσκεται, μετά το πέρας των εργασιών της τριμερούς υπουργικής συνάντησης Ελλάδας-Ρουμανίας-Βουλγαρίας.

Ενός είδους παρέμβαση έκανε και η Άνγκελα Μέρκελ. Αν και στιγμάτισε την Άγκυρα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αρκέστηκε να χαιρετίσει τον «διάλογο» μεταξύ Τσίπρα και Ερντογάν. «Χαίρομαι πολύ που ο Αλέξης Τσίπρας έχει πάρα πολλές επαφές με την Τουρκία, ακόμη και αν είναι φορτισμένες με ένταση». Στην πραγματικότητα, το Βερολίνο συνεχίζει την ποντιοπιλατική στάση του.