Ο οδικός χάρτης της Τουρκίας για το Κυπριακό – Η μεγαλόνησος σε ομηρεία
09/02/2020Μορατόριουμ στα ενεργειακά, σύγκληση Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό με όλα τα μοντέλα λύσης στην ατζέντα, χρονοδιάγραμμα και καθορισμό της επόμενης ημέρας, σε περίπτωση αποτυχίας. Αυτό, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες είναι κωδικοποιημένο το σενάριο οδικού χάρτη, το οποίο αναμένεται να προωθήσει η κατοχική Τουρκία μετά τις λεγόμενες εκλογές στα κατεχόμενα, που χρονικά τοποθετούνται τον Απρίλιο.
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, η Τουρκία προετοιμάζει το έδαφος συζητώντας με αξιωματούχος τρίτων χωρών και διεθνών οργανισμών για να καθορίσει τα επόμενα βήματα. Με βάση λοιπόν το σενάριο αυτό, η Άγκυρα θα κινηθεί ως εξής: Σε ό,τι αφορά στα ενεργειακά, οι δικές της παράνομες γεωτρήσεις λίγο-πολύ θα ολοκληρωθούν –στην παρούσα φάση– τους επόμενους δύο μήνες.
Οι νέες προγραμματισμένες γεωτρήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας χρονικά τοποθετούνται στο τέλος Απριλίου. Η χρονική σύμπτωση των γεωτρήσεων με μια ενδεχόμενη έναρξη των διαπραγματεύσεων, θα χρησιμοποιηθεί από την τουρκική πλευρά για να προκαλέσει “κινητικότητα”. Ουσιαστικά θα επιμένει η Άγκυρα στη διασύνδεση δύο διαφορετικών δράσεων: Πάγωμα γεωτρήσεων με έναρξη διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό.
Αυτό το ενδεχόμενο περικλείει μια μεγάλη παγίδα. Τη διασύνδεση του ενεργειακού προγράμματος με το Κυπριακό, τη διαδικασία των συνομιλιών. Αυτό θα καταστήσει εν πολλοίς το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας αιχμάλωτο των προθέσεων της Άγκυρας στο Κυπριακό. Προθέσεις τις οποίες βιώνουμε για σχεδόν 46 χρόνια.
Έλεγχο της Κύπρου θέλει η Τουρκία
Πληροφορίες αναφέρουν πως προς αυτή την κατεύθυνση η κατοχική δύναμη έχει εξασφαλίσει υποστηρικτές σε διεθνές επίπεδο. Ξένες κυβερνήσεις αλλά και διεθνείς οργανισμοί υποδεικνύουν πως «θα πρέπει να τα βρείτε» και πως «μόνο έτσι θα εκτονωθεί η κρίση». Αυτές οι επιδερμικές προσεγγίσεις, που δεν ασχολούνται με την ουσία (ποιος παρανομεί, ποιος προκαλεί την ένταση) δημιουργούν πιέσεις προς την πλευρά της Λευκωσίας.
Σε ό,τι αφορά μια διαδικασία στο Κυπριακό, η τουρκική πλευρά προωθεί μια λογική, η οποία στηρίζεται σε διαχρονική επιδίωξη της Άγκυρας. Αυτό που επιδιώκει η Τουρκία, μετά που θα εξασφαλίσει το πάγωμα του ενεργειακού προγράμματος, είναι η σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης στο οποίο θα συζητηθεί το μοντέλο λύσης και το ενεργειακό.
Είναι γνωστό πως η Άγκυρα θεωρεί πως οι μέχρι το 2017 συζητήσεις (Κραν Μοντανά) έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους και ότι τώρα θα πρέπει να τεθούν εναλλακτικά μοντέλα.
Η Τουρκία συζητά βασικά λύση συνομοσπονδίας, μοντέλο δηλαδή, που θα της επιτρέπει τον έλεγχο ολόκληρου του νησιού. Είναι ανοικτή για συζήτηση και της συμφωνίας για δύο κράτη, αν και δεν το ευνοεί. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το καθεστώς Ερντογάν διαμηνύει πως δεν αποδέχεται διαδικασία ανοικτού τέλους και ζητά όπως καθοριστεί καταληκτική ημερομηνία για τις συζητήσεις. Κι αυτό όχι τυχαία καθώς επιμένει όπως καθοριστεί ταυτόχρονα και το καθεστώς των “δυο πλευρών” την επόμενη ημέρα μιας νέας αποτυχίας στο Κυπριακό.
Έντονο διπλωματικό παρασκήνιο
Αυτό, βασικά, που θέλει να διασφαλίσει με τη συναίνεση όλων των βασικών παικτών, είναι την διεθνή θέση του κατοχικού καθεστώτος, των Τουρκοκυπρίων, εάν αποτύχει και αυτή η προσπάθεια στο Κυπριακό. Ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τους λόγους αυτής της επιμονής της τουρκικής πλευράς. Όπως μπορεί να προβλεφθεί πώς θα ενεργήσει στη διάρκεια μιας διαδικασίας εάν έχει εξασφαλίσει πως το ψευδοκράτος “θα έχει διεθνώς μια άλλη θέση”, μετά από ένα αδιέξοδο στο Κυπριακό.
Είναι σαφές πως βρίσκεται σε εξέλιξη ένα έντονο πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο για το σκηνικό, το οποίο θα στηθεί μετά τις ψευδοεκλογές στα κατεχόμενα. Η Άγκυρα προετοιμάζει το έδαφος για να διαμορφωθούν συνθήκες για να ασκηθούν πανταχόθεν πιέσεις προς την ελληνική πλευρά. Το τουρκικό αφήγημα μπορεί να βρει ανταπόκριση, εάν πείσει πως με βάση το δικό της σενάριο θα εκτονωθεί η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο.
Στη Λευκωσία έχουν προφανώς εικόνα για τις τουρκικές μεθοδεύσεις. Η διασύνδεση ενεργειακού με το Κυπριακό δεν μπορεί παρά να εκληφθεί ως μια προσπάθεια για πάγωμα του προγράμματος και μόνο και όχι η επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό. Στα πλαίσια αυτά εκτιμάται πως η υιοθέτηση του τουρκικού σεναρίου θα περάσει και μέσα από κλιμάκωση της έντασης, μέθοδο στην οποία ειδικεύεται η κατοχική δύναμη. Στην Άγκυρα θεωρούν πως με την κορύφωση της έντασης θα συρθεί η Λευκωσία, κάτω και από την πίεση των τρίτων στο τουρκικό σενάριο.
Οι απειλές Τσαβούσογλου
Το μεταναστευτικό, ως μπαμπούλα, για να εκφοβίσει τους Ευρωπαίους και τους Τουρκοκύπριους σαν όχημα για να δικαιολογήσει τις έκνομες ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ, χρησιμοποιεί η Άγκυρα στις επαφές της. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατά την προ ημερών συνάντησή του με τους πρέσβεις κρατών-μελών της ΕΕ, που είναι διαπιστευμένοι στην Άγκυρα ήταν ξεκάθαρος (πρόκειται για τη συνάντηση όπου οι πρέσβεις του τραγούδησαν το happy birthday).
Αρχικά επιχείρησε να φοβίσει τους πρέσβεις υποστηρίζοντας πως οι εξελίξεις στη Συρία θα προκαλέσουν νέο μεγάλο κύμα στο μεταναστευτικό. Αναφερόμενος στις παράνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ μετά από ερώτηση που του είχε υποβληθεί είπε πως η Τουρκία «προστατεύει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Σε σχέση με τη λιβυκή κρίση, ο Τσαβούσογλου παρουσίασε τη χώρα του ως “προστάτιδα” της σταθερότητας.
Η ιστορία με τα δύο κράτη
Η ιστορία με τα δυο κράτη, τη συνομοσπονδία, την αποκεντρωμένη ομοσπονδία παραμένει στο προσκήνιο όσο και να μην υπάρχουν εξελίξεις στο Κυπριακό. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως είναι γνωστό, διέψευσε ότι έχει ζητήσει από συνεργάτες του να εκπονήσουν μελέτη για διχοτόμηση της ΑΟΖ.Την ίδια ώρα, ενόψει πιθανών εξελίξεων που αναμένεται να υπάρξουν μετά τις ψευδοεκλογές του Απριλίου στα κατεχόμενα, τα σενάρια των άλλων “μοντέλων λύσης” του Κυπριακού θα επανέλθουν.
Σημειώνεται συναφώς ότι σε δυο περιπτώσεις το μοντέλο των δυο κρατών συζητήθηκε σε κατ’ ιδίαν συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε Κραν Μοντανά και Νέα Υόρκη. Ήταν βολιδοσκόπηση της τουρκικής πλευράς; Ήταν συζήτηση επί της ουσίας; Ότι και να αναφερθεί υπάρχει ο κίνδυνος να υπάρξει διάψευση.
Πέραν τούτων, οι πληροφορίες αναφέρουν πως μια απόπειρα να μελετηθεί το σενάριο αυτό, των δυο κρατών, υπήρξε. Έγινε ή δεν έγινε στο τέλος, αυτό μόνο αυτός που ανέλαβε να επεξεργασθεί το θέμα μπορεί να απαντήσει (και το προεδρικό βέβαια). Περαιτέρω, υπάρχει και το ενδεχόμενο να υποστηριχθεί από πλευράς του προεδρικού πως εάν έγινε τούτο αποφασίσθηκε για να είμαστε έτοιμοι σε κάθε ενδεχόμενο, στην περίπτωση που οι Τούρκοι εγείρουν ένα τέτοιο σενάριο.