Ο Πομπέο στην Αθήνα – Αμυντική συμφωνία, Στρατηγικός Διάλογος και πίεση για ανταλλάγματα

Η άφιξη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην Αθήνα είναι ένα ακόμα βήμα στην αναβάθμιση της στρατηγικής σχέσης που αναπτύσσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Ελλάδα. Η επίσκεψη συνδυάζεται με την πανηγυρική υπογραφή Πρωτοκόλλου Επικαιροποίησης της διμερούς αμυντικής συμφωνίας (Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας – Mutual Defense Cooperation Agreement – MDCA).

Οι διαπραγματεύσεις για την οριστικοποίηση της συμφωνίας κινδύνευσαν να ναυαγήσουν, παρά την πρόθεση των δύο πλευρών να φθάσουν σε συμφωνία. Ο στόχος ήταν να έχουν ολοκληρωθεί εγκαίρως οι διαπραγματεύσεις, ώστε το Πρωτόκολλο να υπογραφεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Πομπέο. Για να υπερπηδηθούν τα εμπόδια χρειάστηκε να παρέμβει προσωπικά ο Νίκος Δένδιας και να διαπραγματευτεί με τον Αμερικανό Πρέσβη Τζέφρυ Πάιατ.

Τελικώς προέκυψε συμβιβασμός και το Πρωτόκολλο θα υπογραφεί. Για την Ελλάδα, ήταν σημαντικό ότι όλες οι στρατιωτικές διευκολύνσεις που θα παραχωρηθούν στους Αμερικανούς θα είναι εντός ελληνικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων κι αυτό επετεύχθη. Από την άλλη, οι Αμερικανοί αποκτούν όλα όσα ήθελαν στη βάση της Σούδας, αλλά και διευκολύνσεις στη Λάρισα, στο Στεφανοβίκειο και στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.

Η Αθήνα επιδιώκει να αποσπάσει εγγυήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την εθνική της ασφάλεια, λόγω του τουρκικού αναθεωρητισμού-επεκτατισμού. Σ’ αυτό το επίπεδο, όμως, δεν έχει καταφέρει πολλά πράγματα, επειδή η Ουάσιγκτον τηρεί ακόμα μία αμφίθυμη στάση έναντι της Τουρκίας. Έχει μαζί της πολλά ανοικτά θέματα, μεταξύ αυτών και το ζήτημα της απειλής για τουρκική εισβολή στην κουρδική περιοχή της Συρίας. Δεν θέλει, λοιπόν, αυτή την περίοδο να πάρει σαφώς τη θέση της Ελλάδας.

Ο Πομπέο και ο Στρατηγικός Διάλογος

Από την άλλη πλευρά, όμως, και λόγω της πολύ σημαντικής για την Ουάσιγκτον αμυντικής συμφωνίας, αλλά και λόγω των τριγωνικών συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα αναδεικνύεται παίκτης-κλειδί για τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Η διολίσθηση της Τουρκίας προς τη Ρωσία, μάλιστα, προσδίδει σ’ αυτή την αλλαγή μονιμότερο χαρακτήρα, αν και ακόμα βρισκόμαστε σε μεταβατική περίοδο.

Ο Μάικ Πομπέο θα έχει συναντήσεις στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και με τον υπουργό Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο. Την Κυριακή, πριν αναχωρήσει για τον επόμενο σταθμό της περιοδείας του, θα κηρύξει από κοινού με τον Έλληνα ομόλογό του τον δεύτερο γύρο του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ που εγκαινιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο.

Για τον σκοπό αυτό έρχονται στην Αθήνα έξι ανώτατα στελέχη από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το Πεντάγωνο και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Αυτά θα διεξάγουν τις συνομιλίες με τους Έλληνες ομολόγους τους την ερχόμενη Δευτέρα και Τρίτη, με σκοπό να δημιουργηθούν πρόσθετοι μηχανισμοί και πεδία συνεργασίας των δύο χωρών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο επίπεδο της γραφειοκρατίας και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου ενισχύεται η τάση για λήψη μέτρων εναντίον της Τουρκίας και αντιστοίχως για αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας.