Ο “δεδομένος σύμμαχος” και ο θεατρικός καυγάς στη Βουλή

Οι Έλληνες πολιτικοί, ως γνωστόν, είναι αλάθητοι! Όλες οι αποφάσεις τους λαμβάνονται με γνώμονα το καλό της πατρίδας! Γι’ αυτό κι όταν συγκρούονται στο Κοινοβούλιο, καταλαμβάνονται από “ιερή αγανάκτηση” και επιτίθενται ανελέητα εναντίον του πολιτικού αντιπάλου. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και η ενεργειακή κρίση ήταν οι αφορμές να παρακολουθήσει η ελληνική κοινωνία άλλο ένα κοινοβουλευτικό “θέατρο”.

Το πρόβλημα είναι η αλλεργία που έχει το πολιτικό σύστημα στην αυτοκριτική. Μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις είναι το περίφημο mea culpa που είχε αναφωνήσει αυτοκριτικά ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου για την πολιτική Νταβός στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Τότε δεν υπήρχε διαδίκτυο και social media, αλλά έστω και έτσι αυτό που θα έπρεπε να είναι συχνό φαινόμενο στον κοινοβουλευτικό βίο έμεινε στην ιστορία, επειδή ακριβώς ήταν εξαιρετικά σπάνιο. Οι τομείς της άμυνας και της ασφάλειας (συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής) αποτέλεσαν χθες στη Βουλή τα ζητήματα της πολιτικής σύγκρουσης. Ευτυχώς, επειδή τέτοια σοβαρά ζητήματα κατά κανόνα είναι εκτός της επίσημης πολιτικής συζήτησης, όπως και της συζήτησης στα κομματικά συνέδρια. Αρκεί να ρίξετε μία ματιά στα πρόσφατα συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ.

Ένα υγιές πολιτικό σύστημα πρέπει να συζητά αυτά τα θέματα, όπως και η κοινωνία, ακόμα κι αν γνωρίζει ότι στο τέλος η κυβέρνηση θα εφαρμόσει την πολιτική που έχει προαποφασίσει. Η χθεσινή σύγκρουση στο Κοινοβούλιο, πάντως, ανέδειξε ενδοτικούς και “σκληρούς” στη διαπραγμάτευση με τους Αμερικανούς! Πρέπει να είναι κανείς μειωμένου καταλογισμού για να μην αντιλαμβάνεται ότι η εικόνα είναι φριχτά διαστρεβλωμένη. Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις, ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν διακρίθηκαν για την διάθεσή τους να διαπραγματευτούν σκληρά με τις ΗΠΑ, ασχέτως ρητορικής.

Οι τωρινές καταγγελίες του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να έχουν μία βάση, αλλά χάνουν σε αξιοπιστία, λόγω της πολιτικής που είχε ασκήσει έναντι της Ουάσιγκτον η δική του κυβέρνηση. Οι δε μύδροι που εξαπέλυσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησαν να συγκαλύψουν το γεγονός ότι δεν διεκδίκησε χειροπιαστά ανταλλάγματα από τους Αμερικανούς για τις στρατιωτικές διευκολύνσεις που τους παραχώρησε η Ελλάδα. Τα περίτεχνα λεκτικά σχήματα και οι επεξηγήσεις του όρου “δεδομένος σύμμαχος” δεν αλλάζουν την πραγματικότητα.

ΔΙαχρονικά δεδομένος σύμμαχος

Στο έμπλεο από πολιτική σκοπιμότητα σκηνικό, δεν θα μπορούσε να λείπει και ο τομέας των εξοπλισμών. Η χρεοκοπία της χώρας καθόρισε και τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων στη μνημονιακή περίοδο. Όλες δεν φρόντισαν να συντηρήσουν καν το υπάρχον πολεμικό υλικό, όχι να αγοράσουν καινούργιο. Κάπου εκεί αναφέρθηκε και το πρόγραμμα αναβάθμισης των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B Orion, συνολικού κόστους περίπου μισού δισ. ευρώ.

Οι επικριτές δεν υποστήριξαν ότι το ποσό έπρεπε να διατεθεί σε άλλες προτεραιότητες. Ούτε πως έπρεπε αντί για την αναβάθμιση να αγοραστούν νέα αεροπλάνα για την ίδια δουλειά, αν και τα P-3 Orion εξακολουθούν να είναι σε υπηρεσία σε πολλές χώρες. Ο τρόπος παρέπεμπε στο να αφεθούν υπονοούμενα περί σκανδάλου, κατηγορώντας τον τότε υπουργό Άμυνας, Πάνο Καμμένο, που δεν ήταν καν παρών για να υπερασπίσει τον εαυτό του. Γνωρίζοντας ότι πάλι για πολιτικούς λόγους, ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα έσπευδε να τον υπερασπίσει, παρότι επρόκειτο για κυβερνητική κι όχι για προσωπική απόφαση.

Απέκρυψαν τις πολιτικές ευθύνες για την κατάσταση στην ΕΑΒ, η οποία έχει την κύρια ευθύνη για την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του προγράμματος. Απέκρυψαν σκόπιμα τη συμμετοχή ιδιωτικών ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών που δεν έχουν την ανάγκη κυβερνήσεων, έχοντας επιτύχει αυτό, για το οποίο κόπτεται μια αυτοπροσδιοριζόμενη ως φιλελεύθερη κυβέρνηση: Τις εξαγωγές και μάλιστα πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Θεατρικός καυγάς στη Βουλή

Η συζήτηση στη Βουλή έδωσε, άραγε την εικόνα χώρας, της οποίας ο πρωθυπουργός οδεύει για συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία; Δεν είναι λίγοι όσοι ισχυρίζονται ότι αυτή η επίσκεψη, όπως και αντίστοιχες στο παρελθόν, ενδιαφέρουν τους Έλληνες πρωθυπουργούς κυρίως για τον όποιο αντίκτυπο έχουν στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι.

Επειδή η κοινοβουλευτική συζήτηση έφτασε και στο επίμαχο ζήτημα της απόκτησης από την Τουρκία 40 σύγχρονων F-16 και της αναβάθμισης άλλων 80, έχουν αντιληφθεί άπαντες την κρισιμότητα της κατάστασης; Όποιος θεωρεί ότι “έδεσε τον γάιδαρό του” επειδή επικεφαλής της πανίσχυρης αρμόδιας Επιτροπής στη Γερουσία βρίσκεται αποδεδειγμένος φιλέλληνας, διαπράττει κολοσσιαίο σφάλμα.

Καλά πληροφορημένες πηγές στην Ουάσιγκτον εξηγούν ότι η υποστήριξη της ελληνικής ομογένειας –σε συνδυασμό με την εβραϊκή και την αρμενική– στον γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ παίζει μεν σημαντικό ρόλο, αλλά, όπως διευκρινίζουν, οι νομοθέτες στις ΗΠΑ περιμένουν κάτι άλλο για να αποφασίσουν τη στάση τους. Περιμένουν εναγωνίως να διαπιστώσουν την επίσημη ελληνική θέση με την ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο. Εάν δεν ακούσουν αυτά που περιμένουν, εάν ακούσουν τη μαλθακή ρητορική που εκπέμπει η Αθήνα, προσφέροντας συχνά συγχωροχάρτι στην Άγκυρα, δεν πρόκειται η Γερουσία να γίνει πιο ελληνική από την ελληνική κυβέρνηση.

Η χθεσινή εικόνα, λοιπόν, στη Βουλή, δεν παρέπεμψε σε ένα πολιτικό σύστημα με συναίσθηση της κατάστασης και με αποφασιστικότητα να την αντιμετωπίσει. Αποτύπωσε τη συνήθη πολιτική σύγκρουση σε πολύ υψηλούς τόνους, όπου ο ένας προσπαθεί να “αποδείξει” ότι ο άλλος είναι περίπου “εθνικός προδότης”. Ουσία όμως μηδέν. Μόνο ατελείωτος διχασμός και κοινωνικός οπαδισμός.

Λάθος εκτιμήσεις για την κρίση

Από αυτό το κλίμα δεν θα μπορούσε να ξεφύγει ούτε η συζήτηση για την ενεργειακή κρίση. “Για όλα φταίει ο πόλεμος στην Ουκρανία”, ισχυρίστηκε ο πρωθυπουργός, αποκρύπτοντας ότι ο πόλεμος απλώς την παρόξυνε. Έτσι όμως κρύβουν τις δικές τους ευθύνες για λάθος εκτίμηση κι ακόμα πιο λάθος επιλογές, παρότι πολλοί είχαν προειδοποιήσει την κυβέρνηση για τις συνέπειες.

Οι κυβερνητικοί εκτιμούσαν ότι τα πληθωριστικά φαινόμενα θα διαρκέσουν άντε μέχρι τον Μάρτιο! Κι ας τους προειδοποιούσαν πολλοί ότι λένε επικίνδυνες ανοησίες κι ότι υπάρχει κίνδυνος ακόμα και επισιτιστικής κρίσης. Πλέον, έφτασαν να υπερακοντίζουν και να πλειοδοτούν στο πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος και η οικονομική κρίση, επιδεικνύοντας δηλαδή μνημειώδη ανευθυνότητα στη διαχείριση.

Έχοντας διακομματικά εγκληματήσει με την εγκατάλειψη των ερευνών για την αξιοποίηση των όποιων ελληνικών υδρογονανθράκων, τώρα τρέχουν για μια ακόμη φορά πίσω από τις εξελίξεις. Αντί να πανηγυρίζουμε ως προμηθευτής ενέργειας, που θα μας θωράκιζε και αμυντικά, αποκρύπτουν σήμερα ότι τα χρήματα για την αναγκαία στήριξη των νοικοκυριών, πιθανότατα θα λείψουν από την απολύτως ανελαστική ανάγκη αντικατάστασης υπέργηρων πολεμικών, ή την κάλυψη άλλων αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Η εικόνα του πολιτικού συστήματος είναι για μια ακόμη φορά κατώτερη των περιστάσεων. Αντιδρά μονίμως στις εξελίξεις τρέχοντας λαχανιασμένο από πίσω, έχοντας πέσει θύμα πολιτικάντικων υπολογισμών κι όχι έγκαιρης πρόβλεψης των εξελίξεων και κατάλληλων χειρισμών. Σ’ αυτό το πολιτικό περιβάλλον μας σέρβιραν την έννοια του “δεδομένου συμμάχου”. Ίσως, διαισθητικά να πιστεύουν ότι δεν έχουν κι άλλη επιλογή…