Ο "εθνικιστής" Γρηγόρης Αυξεντίου δεν παραδόθηκε...

Ο άνθρωπος, λίγες φορές είναι που ορίζει ο ίδιος την μοίρα του, ζυγίζει τη ζωή και το θάνατο και επιλέγει το δεύτερο. Είναι τότε που αναμετράται με την ιστορία, κοιτάζει τον χάρο στα μάτια και ο τελευταίος αισθάνεται πως έχει ηττηθεί. Αναμετράται στο σημείο “μηδέν” με το δίλλημα: Είτε θα παραδοθεί και θα ζήσει, είτε θα φύγει από τη ζωή μαχόμενος με το όπλο αγκαλιά και τις ιδέες, τα ιδανικά στη σκέψη, στην καρδιά. Στράφηκε και είδε τη ζωή. Την οικογένεια, τους φίλους, τη φύση, την πατρίδα. Πέρασαν όλες αυτές οι εικόνες από μπροστά του με μεγάλη ταχύτητα. Τις κράτησε σφικτά στην μνήμη του γνωρίζοντας τι θα γίνει σε λίγο. Στράφηκε προς την άλλη μοναδική γι’ αυτόν επιλογή και φάνηκε πως ήταν έτοιμος από καιρό.

Στις 3 Μαρτίου 1957, ο Γρηγόρης Αυξεντίου, μια από τις κορυφαίες μορφές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, 1955-1959, έπεσε μαχόμενος πολεμώντας εναντίον του αποικιακού ζυγού και για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Τι σκεφτόταν εκείνη την ώρα ο Γρηγόρης Αυξεντίου; Όλα αυτά τα ανθρώπινα, τα αγαπημένα, αλλά και την απόφαση του, που είχε πάρει. Να μην παραδοθεί. Η επιλογή του έγινε κι αυτό είναι που μετρά. Γι’ αυτή την επιλογή του γράφτηκε, εκείνη την ημέρα της 3ης Μαρτίου 1957, η ιστορία με όρους των αδύνατων αλλά αποφασισμένων να νικήσουν. Δεν γράφτηκε η ιστορία με τους όρους των ισχυρών, των κατακτητών.

Δεν παραδόθηκε για να τον επιδεικνύουν ως έπαθλο της “επιτυχούς” στρατιωτικής επιχείρησης οι Βρετανοί αποικιοκράτες. Δεν το συνέλαβαν για να τον κρεμάσουν, να τον εκτελέσουν. Δεν τους έδωσε την ευκαιρία να τον εξευτελίσουν. Αποφάσισε να τους εξευτελίσει αυτός με το θάνατο του. Έδωσε μια μάχη διάρκειας δέκα ωρών! Και ούτε τότε, στην υστάτη, ενώ μπορούσε να παραδοθεί δεν το έκανε.

Κι όμως, όπως θα έλεγαν και οι “συνετοί”, οι “ρεαλιστές”, οι “εκσυγχρονιστές” θα έπρεπε, μπορούσε να παραδοθεί. Θα μπορούσε παραδιδόμενος να ζήσει. Κι αυτή θα ήταν η πιο εύκολη επιλογή. Και δεν θα τον κατηγορούσε κανένας. Φαινόταν από τη συγκέντρωση των στρατιωτικών δυνάμεων γύρω το κρησφύγετο ότι θα ήταν αναπόφευκτη εξέλιξη εάν αποφάσιζε την παράδοση. Δεν έγινε έτσι. Σε αυτούς τους ανθρώπους δεν υπάρχει το “αναπόφευκτο”, το πρέπει, το εύκολο.

Γιατί θυσιάσθηκε ο Αυξεντίου

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου θυσιάσθηκε. Κάποιοι, οι οποίοι στη συνέχεια τον θυμούνται μόνο στο ετήσιο του μνημόσυνο, πορεύθηκαν σε διαφορετικές συνθήκες κι έκαναν άλλες επιλογές. Πολλές οι αλλαγές πορείας στη συνέχεια. Απόλυτη προσαρμοστικότητα. Τόση, που κάποιοι εξ αυτών θα θεωρούσαν “φυσιολογικό” ο Αυξεντίου να παραδιδόταν στους Βρετανούς και να έβγαζε αγκαλιά μαζί τους φωτογραφία! Όπως άνετα κάνουν κάποιοι με τους Τούρκους κατακτητές. Ο Γρηγόρης έφυγε νωρίς γιατί θα κατηγορείτο για “εθνικισμό” και “εξτρεμισμό”, μη ρεαλιστή!

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, όπως συχνά λέγεται, δεν θυσιάστηκε για να βρισκόμαστε σήμερα σε αυτή την τραγική κατάσταση στο εθνικό θέμα, ως τόπος γενικά. Και ποιος φταίει για το πώς βρεθήκαμε σε αυτό το κατάντημα; Και ποιοι αντιδρούν; Ο Αυξεντίου, θυσιάσθηκε για έναν σκοπό, που δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή κατάντια. Και το πλέον σημαντικό είναι πως δεν γίνονται πολλά για να ανατραπεί αυτή η εικόνα. Αυτή η κατάσταση…

Οι προσαρμοστικοί, αντιμετωπίζουν την μάχη του Αυξεντίου και των άλλων που έπεσαν για την πατρίδα ως να πρόκειται για μύθο. Μια μακρινή και παράξενη ιστορία. Και δέχονται να εκχωρήσουν πατρίδα. Και δέχονται να ζουν σε μια χώρα, ένα κράτος, που όλα αγοράζονται και τα πάντα πωλούνται. Για το κέρδος, το χρήμα, την καρέκλα. Αυτό είναι το τρίπτυχο του και θυσιάζουν τα πάντα για αυτό. Τον Γρηγόρη, τον Μάτση, τον Παλληκαρίδη, τον Δώρο, τους τιμάμε μόνο όταν μπορούμε να κοιτάξουμε κατάματα τη θυσία τους.

ΣΗΜ: Αβάσταχτος ο πόνος. Μια ακόμη μεγάλη εθνική τραγωδία. To τρένο του θανάτου, επιβεβαιώνει- φευ- την διαχρονική κατάρα αυτού του τόπου, που δεν διορθώνεται. Η ανοχή, όμως, σε αυτά τα καταστροφικά φαινόμενα είναι συνενοχή.