Ο “ιός” Ταγίπ και τα δύο σενάρια για την Κύπρο

Η κατοχική Τουρκία επιχειρεί να αξιοποιήσει το κενό που δημιουργείται με την αναστολή των εργασιών από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ. Η συνέχιση εν μέσω πανδημίας των πειρατικών της ενεργειών, με την πρόσφατη αποστολή -εκ νέου- του γεωτρύπανου «Γιαβούζ», εντάσσεται στους επεκτατικούς σχεδιασμούς της Τουρκίας. Εντάσσεται στο σχεδιασμό της κατοχικής δύναμης για την επιβολή τετελεσμένων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Στο νέο σκηνικό, με την προσωρινή αναστολή των εργασιών από τις εταιρείες, η Τουρκία θα είναι αυτή την περίοδο η μόνη, που θα διενεργεί γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Και μάλιστα παράνομες.  Αυτή η εικόνα είναι αρκετή για τον Ερντογάν στα πλαίσια των κινήσεων του. «Η Τουρκία θα συνεχίσει να χαλάει όλα τα κακόβουλα παιχνίδια που παίζονται στη Μεσόγειο», είπε στο διάγγελμά του προ ημερών ο Τούρκος Πρόεδρος,

Ο Ερντογάν έχει δώσει εντολές στην τουρκική εταιρεία πετρελαίων ΤΡΑΟ να κινηθεί αμέσως «για αξιοποίηση της συγκυρίας». Γι’ αυτό και το «Γιαβούζ», πριν καλά-καλά προσεγγίσει τουρκικό λιμάνι δόθηκε εντολή να επιστρέψει. Το μήνυμα του Τούρκου Προέδρου είναι σαφές:

Παρά την πανδημία δεν διαφοροποιεί τις παράνομες και παράλογες διεκδικήσεις του. Περαιτέρω, αρέσκεται και στην εικόνα, σύμφωνα με την οποία η χώρα του είναι η μόνη που διενεργεί γεωτρήσεις στην περιοχή, δημιουργώντας τετελεσμένα. Το γεγονός ότι τόσο η προηγούμενη γεώτρηση όσο και η τωρινή διενεργείται σε αδειοδοτημένο θαλασσοτεμάχιο (στην ιταλογαλλική κοινοπραξία ΕΝΙ- ΤΟΤΑΛ), χωρίς οι εταιρείες αυτές να αντιδράσουν ενισχύει το θράσος της κατοχικής δύναμης.

Σημειώνεται συναφώς πως εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ έχουν αναστείλει κάθε δραστηριότητα και λόγω κορωνοϊού αλλά και των τιμών. Θα επανέλθουν στην περιοχή; Κατά πάσα πιθανότητα ναι καθώς έχουν συμβόλαιο με την Κυπριακή Δημοκρατία ενώ κάποιες έχουν εντοπίσει κοιτάσματα.

Τα δύο σενάρια

Είναι προφανές πως η Τουρκία δεν προτίθεται να κάνει πίσω. Άλλωστε, έχει επενδύσει 1 δισεκατομμύριο δολάρια μέχρι σήμερα στο πεδίο αυτό. Τόσο για τις γεωτρήσεις όσο και για την αγορά των πλοίων, του εξοπλισμού. Σημειώνεται πως η προσπάθεια αρχικά να ενοικιάσει γεωτρύπανα και να εκμισθώσει από άλλες εταιρείες εξειδικευμένο προσωπικό δεν απέδωσε, λόγω και των αντιδράσεων της Λευκωσίας. Γι’ αυτό και προχώρησε στην αγορά πλοίων και την εκπαίδευση προσωπικού. Η Τουρκία, σε ό,τι αφορά την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, κινείται σε δύο σενάρια:

• Πρώτο, θα συνεχίσει τις γεωτρήσεις αν και το κόστος είναι μεγάλο και το επωμίζεται η ασθενούσα τουρκική οικονομία. Εάν εντοπίσει κοιτάσματα θα δημιουργήσει νέα τετελεσμένα και θα αποκτήσει «δικαιώματα». Θα είναι «δικό της» το φυσικό αέριο. Σε μια τέτοια περίπτωση θα αλλάξουν τα δεδομένα, θα εδραιωθεί στην περιοχή και θα αποκτήσει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τα άλλα.
  Σύμφωνα με την τουρκική προσέγγιση, στην περίπτωση που θα βρεθεί φυσικό αέριο, στα θαλασσοτεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, δεν θα τα διαπραγματευτεί. Θα είναι δικά της Τουρκίας!
• Δεύτερο, θα συνεχίσει τις γεωτρήσεις κι εάν δεν έχει αποτέλεσμα -όπως μέχρι σήμερα- θα αξιώσει διά της ισχύος να αρχίσει μια διαπραγμάτευση για διαμοιρασμό αυτών των κοιτασμάτων που θα εντοπιστούν από τις νόμιμες έρευνες των εταιρειών που αδειοδοτήθηκαν από την Κυπριακή Δημοκρατία. Θα χρησιμοποιήσει τους Τουρκοκύπριους για τα θαλασσοτεμάχια τα οποία δεν διεκδικεί.

Και στα δύο σενάρια η Τουρκία θα είναι κερδισμένη. Σημειώνεται συναφώς ότι το «Γιαβούζ» και στην προηγούμενη του αποστολή, στο θαλασσοτεμάχιο 8 δεν είχε αποτέλεσμα. Είχε διενεργήσει γεώτρηση σε περιοχή κατά την οποία οι εταιρείες, που νομίμως δραστηριοποιούνται εκεί δεν εντόπισαν οτιδήποτε και εγκατέλειψαν τις προσπάθειες.

Το “Κανουνί” αναβαθμίζεται

Αυτό επιβεβαιώνει τη θεωρία πως ο στόχος της κατοχικής Τουρκίας δεν είναι οικονομικός αλλά πολιτικός. Εάν προκύψει και οικονομικό όφελος καλώς, αλλά δεν είναι αυτή η πρωταρχική επιδίωξη. Η κάθοδος του “Γιαβούζ” στα θαλασσοτεμάχια 6 και 7, είναι η 6η γεώτρηση από τον περσινό Μάιο και εντεύθεν, που επιβεβαιώνει την επιμονή της Άγκυρας στον σχεδιασμό αυτό. Περαιτέρω, το δεύτερο εξάμηνο του 2020, το άλλο γεωτρύπανο της Τουρκίας, ο “Πορθητής” θα ξεκινήσει γεωτρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα.

Το νέο γεωτρύπανο «Κανουνί» ( Νομοθέτης), αναβαθμίζεται, ετοιμάζεται για να μπει σε δράση. Είτε θα σταλεί στην κυπριακή ΑΟΖ είτε στη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδος. Στη δεύτερη περίπτωση, η κίνηση θα συνδεθεί με το τουρκικό αφήγημα για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, που επιβεβαιώνει τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και νοτίως του Καστελόριζου. Ταυτόχρονα, τα ερευνητικά σκάφη, Oruc Reis και Μπαρμπαρός κινούνται εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η Άγκυρα μετά την αποτυχία του εγχειρήματος στον Έβρο, θέλοντας να διατηρήσει ως βασικό όπλο το μεταναστευτικό, επιστρέφει στη μέθοδο προώθησης μέσω της θάλασσας. Στην Αθήνα εκτιμάται πως η Άγκυρα ετοιμάζεται για ένα νέο κύμα μεταναστών, που θα σταλούν σε ελληνικά νησιά. Παράλληλα, συντηρούνται σε καθημερινή βάση οι παραβιάσεις στο Αιγαίο από τουρκικά μαχητικά. Η Ελλάδα παρακολουθεί από κοντά τις τουρκικές ενέργειες και είναι σαφές πως ανησυχεί για το ενδεχόμενο πρόκλησης θερμού επεισοδίου.

Μεταναστευτικό και συνεργασία ΤΡΑΟ

Ελλάδα και Κύπρος επιχειρούν σε διπλωματικό επίπεδο να εξασφαλίσουν εργαλεία αποτροπής. Στο πεδίο της ΕΕ υπάρχουν δυσκολίες καθώς μια ομάδα κρατών υπό την Γερμανία αντιδρούν στο ενδεχόμενο να αναβαθμιστούν οι στοχευμένες κυρώσεις και να αγγίξουν και την κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ. Αυτό, όμως, επηρεάζει κράτη-μέλη, εταιρείες των οποίων συνεργάζονται με την ΤΡΑΟ.

Περαιτέρω, είναι σαφές πως υπάρχει φόβος με το μεταναστευτικό, το οποίο κρατά ως όπλο η κατοχική Τουρκία. Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών επίσης δεν επιθυμεί κυρώσεις. Παρά τη στάση αυτή εταίρων, Αθήνα και Λευκωσία συνεχίζουν τις προσπάθειες μέσα από συνεργασίες με άλλα κράτη της Ε.Ε. Υπάρχουν, όμως, συναφώς αναφέρθηκε από διπλωματικές πηγές όπλα που μπορούν να αξιοποιηθούν.

Ο ιός άνοιξε την όρεξη του κατοχικού καθεστώτος 

Πολιτικά παιχνίδια με φόντο τον κορωνοϊό διαδραματίζονται στα κατεχόμενα. Τα παιχνίδια αυτά έχουν δύο άξονες. Από τη μια υπάρχει ένα σκηνικό ενόψει των «προεδρικών εκλογών», που μετά την αναβολή θα διεξαχθούν τον ερχόμενο Οκτώβριο. Αυτό το σκηνικό προκαλεί μια παρατεταμένη εκστρατεία με έντονο χρώμα αντιπαραθέσεων.

Ο δεύτερος άξονας αφορά τις κινήσεις αξιοποίησης της πανδημίας για να κερδίσει το κατοχικό καθεστώς πόντους στις προσπάθειες αναβάθμισής του. Σε αυτό το πεδίο έχει αναλάβει να παίξει σε πρώτο πλάνο, ο Κουντρέτ Οζερσάι, αλλά και ο ψευδοπρωθυπουργός Τατάρ. Οι κινήσεις αποτροπής των Τουρκοκυπρίων της Πύλας να συμμετάσχουν στις εξετάσεις για κορωνοϊό, που οργάνωσε το υπουργείο Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ενδεικτικό της στάσης του κατοχικού καθεστώτος.

Περαιτέρω, σε ισχύει βρίσκεται και η απόφαση για απαγόρευση διακίνησης των Ηνωμένων Εθνών και των ξένων διπλωματών στα κατεχόμενα. Τούτο δυσκολεύει ιδιαίτερα την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η οποία δεν μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή της. Σημειώνεται πως, μεταξύ άλλων, οι Οηέδες που σταθμεύουν στο στρατόπεδο του Καράολου, στην περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου, παραμένουν «εγκλωβισμένοι» εντός.