Ο βρώμικος ρόλος της Βρετανίας στην Κύπρο και οι Βάσεις

Δεν είναι καθόλου ποντιοπιλατική η θέση του Λονδίνου, όταν σημειώνει ότι έχει καταστήσει σαφές πως είναι ανοιχτό «σε οποιεσδήποτε διευθετήσεις οι δύο πλευρές και οι άλλες εγγυήτριες δυνάμεις μπορέσουν να συμφωνήσουν, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες ασφαλείας αμφότερων των κυπριακών κοινοτήτων» (αναφορά σε επιστολή-απάντηση προς δέκα Κύπριους πρόσφυγες που ζουν στη Βρετανία).

Γνωρίζει πως η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία ζητούν κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Γνωρίζει, επίσης, ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι επιμένουν σε εγγυήσεις και παραμονή στρατευμάτων. Αυτά τα δεδομένα βολεύουν τη Βρετανία, η οποία εκείνο που έχει ως προτεραιότητα είναι η διατήρηση των στρατιωτικών της βάσεων.

Για τους Βρετανούς η διατήρηση της σημερινής κατάστασης πραγμάτων, της συνεχιζόμενης κατοχής, είναι βολική από τη στιγμή που δεν επηρεάζονται τα συμφέροντά τους. Με αυτόν τον τρόπο λειτούργησε και στην εισβολή του 1974. Διασφαλίζοντας ότι δεν θα επηρεαστούν τα συμφέροντά του, το Λονδίνο άφησε ανενόχλητη την Άγκυρα να προχωρήσει στα στρατιωτικά της σχέδια. Γι’ αυτό άλλωστε είχε πάει στο Λονδίνο πριν από την εισβολή ο τότε Πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μπουλέντ Ετζεβίτ.

Αυτό αποκαλύπτεται από τα απόρρητα έγγραφα της βρετανικής κυβέρνησης για το 1974 που δόθηκαν στη δημοσιότητα το Σάββατο 1η Ιανουαρίου 2005. Η βρετανική κυβέρνηση ξεκαθάρισε πως δεν μπορούσε να επιτρέψει να χρησιμοποιηθούν οι Βάσεις της στην Κύπρο για επιδρομές από τις τουρκικές δυνάμεις. Στη συζήτηση, όμως, αυτό που προέκυψε ήταν πως οι Τούρκοι δεν ήθελαν οι Βρετανοί να προβάλουν εμπόδια. Αυτό συμφωνήθηκε.

Στο παρασκήνιο

Σημειώνεται πως σε τηλεφωνική επικοινωνία των δύο Πρωθυπουργών, Βρετανίας και Τουρκίας, στις 24 Ιουλίου 1974, ο πρώτος με αυστηρό ύφος προειδοποίησε τον δεύτερο ότι θα είχε συνέπειες, αν οι τουρκικές δυνάμεις δοκίμαζαν να καταλάβουν το αεροδρόμιο. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός παρουσιάσθηκε απολογητικός.

Ουδέποτε η Βρετανία έχει λειτουργήσει ως εγγυήτρια δύναμη. Δεν έκανε την παραμικρή κίνηση προστασίας της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, όταν η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974. Αντίθετα, πρωταγωνιστεί στο παρασκήνιο έχοντας ως χαρακτηριστικό τις τρικλοποδιές που βάζει στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Το θέμα της Ασφάλειας και των εγγυήσεων αποτελεί βασικό πυλώνα στις συζητήσεις του Κυπριακού, όχι όμως τον μοναδικό. Γιατί εκτός από το θέμα της Ασφάλειας πρέπει να λειτουργήσει και το κράτος μετά από μια συμφωνία. Στο θέμα της Ασφάλειας πρέπει να τοποθετηθεί η Βρετανία και να μην κρύβεται πίσω από τις θέσεις των άλλων. Είναι υπέρ ή εναντίον της διατήρησης εγγυήσεων; Είναι υπέρ ή εναντίον της παραμονής στρατευμάτων στο νησί μετά από μια συμφωνία στο Κυπριακό;

Πολλά ταμπλό

Νομίζουν οι Βρετανοί πως μπορούν να το παίζουν σε πολλά ταμπλό. Νομίζουν οι Βρετανοί, επειδή έχουν να κάνουν διαχρονικά με φοβικές ηγεσίες στη Λευκωσία, ότι οι Βάσεις θα παραμείνουν εσαεί στο νησί. Όπως ξεπερασμένες είναι οι Εγγυήσεις, ξεπερασμένη είναι και η λειτουργία των Βάσεων. Είναι ένα αποικιακό κατάλοιπο, το οποίο επιχειρεί να διατηρηθεί με μεταποικιακές πρακτικές. Η δραστηριότητα των Βρετανών, δια των Βάσεων, παραβιάζει τις Συνθήκες Εγκαθίδρυσης (χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, ως ορμητήριο για επιθέσεις σε γειτονικές χώρες). Συνεπώς, παραβιάζει το Λονδίνο τις Συμφωνίες.

Πολλοί διαχρονικά υποστηρίζουν πως δεν είναι σωστό να ανοίξουμε ένα δεύτερο μέτωπο. Το δεύτερο μέτωπο, αυτό με τη Βρετανία, υπάρχει ούτως ή άλλως και το συντηρεί το Λονδίνο. Συνεπώς, όταν οι διαχειριστές ξεπεράσουν τα φοβικά τους σύνδρομα και ξεπεράσουν τα χαμηλά τους αντανακλαστικά, μπορούν να θέσουν και θέμα Βάσεων.

Στο πλαίσιο των συζητήσεων για την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό. Ειδικά τώρα με την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, αποτελεί ευκαιρία για να αποδεσμευτεί η Κύπρος από την αποικιοκρατική πολιτική. Να περάσουμε στη μετα-αποικιοκρατική φάση, χωρίς αποικιοκρατικά κατάλοιπα.