Οι αθεράπευτοι του κατευνασμού στην Κύπρο

Πρέπει, λένε, να “χρυσωθεί” η κατοχική πλευρά ώστε να συνεργασθεί. Πρόκειται για μια προσέγγιση, η οποία δοκιμάσθηκε και απέτυχε. Όχι μόνο δεν άλλαξε στάση η τουρκική πλευρά, αλλά αντίθετα έχει αποθρασυνθεί και ζητά κι άλλα.

Δεν θα εισέλθουμε στη λογική των γνωστών αφηγημάτων των δήθεν χαμένων ευκαιριών και των ισχυρισμών περί ελληνοκυπριακής «αδιαλλαξίας» ή του «δεν ξέρουμε τι θέλουμε», γιατί πρόκειται για διαχρονικοί ισχυρισμοί «τεκμηρίωσης» της πολιτικής του κατευνασμού. Γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα δεδομένα ως έχουν. Η κατοχική πλευρά παρά τα «ανοίγματα» προς Λευκωσία και Αθήνα δεν διαφοροποιεί τη στάση της. Συζητά θεσμικά με την Αθήνα, κουβεντιάζει ατύπως με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας αν και την θεωρεί «εκλιπούσα», αλλά επί της ουσίας τίποτε.

Η Τουρκία καλλιεργεί το αδιέξοδο

Σε σχέση με την Κύπρο, η Άγκυρα επιμένει στην εκ προοιμίου αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας. Προτάσσει τη λύση δυο κρατών, που συνδέεται με μια διαχρονική θέση για λύση συνομοσπονδίας, που θα της επιτρέπει να ελέγχει ολόκληρη την Κύπρο. Ο στρατηγικός έλεγχος του νησιού ήταν διαχρονική επιδίωξη της Άγκυρας. Συνεπώς δεν μπορεί να συνδέεται αυτή η στάση, για παράδειγμα, με το ναυάγιο στο Κράν Μοντανά. Ναυάγιο, το οποίο παρά τα παραμύθια των διαφόρων, δεν το προκάλεσε η ελληνική πλευρά, αλλά η Άγκυρα. Κι αυτό καταγράφεται στα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών.

Τι είναι τώρα το αφήγημα των αθεράπευτών κατευναστικών; Ότι ο Πρόεδρος «δεν πείθει ότι θέλει λύση» και πρέπει να το αποδείξει(!) με κινήσεις κατευνασμού. Η Άγκυρα ζητά εκ προοιμίου αναγνώριση και στο εσωτερικό κάποιοι θέλουν να ξεκλειδώσει η διαδικασία με κινήσεις και εν πολλοίς υποχωρήσεις από την ελληνική πλευρά. Τι υποχωρήσεις πρέπει να γίνουν δεν λένε ακριβώς, αλλά εννοούν μονομερείς ενέργειες. Να δώσει η Λευκωσία και να είναι στο περίμενε εάν και εφόσον δεηθεί η κατοχική δύναμη να ανταποκριθεί και να ξεκινήσουν συζητήσεις.

Αλλά και Πενταμερής Διάσκεψη να γίνει, που φαίνεται ότι έχει κλειδώσει η πραγματοποίηση της, εάν είναι η κατοχική πλευρά να προσέλθει για να επαναλάβει τις γνωστές θέσεις προφανώς αυτό όχι μόνο δεν θα οδηγήσει πουθενά, αλλά θα βρεθούμε ενώπιον ενός νέου και πιο επικίνδυνου αδιεξόδου. Και μετά τι; Κάποιες ενδείξεις για το τι θα πράξει την επόμενη ημέρα η κατοχική πλευρά είναι, πάντως, ανησυχητικές.

Όχι στις πολιτικές κατευνασμού

Το θέμα δεν είναι- και δεν θα έπρεπε να ήταν ποτέ- ποιος θα έχει την ευθύνη ενός αδιεξόδου, που είναι ορατό, αλλά να μην φθάσουμε ποτέ εκεί. Κι αυτό μπορεί να γίνει εάν συνδεθούν διάφορες προτεραιότητες που θέτει η Άγκυρα με το Κυπριακό. Όπως είναι τα ελληνοτουρκικά. Δεν υπάρχουν, ασφαλώς, απεριόριστες δυνατότητες, αλλά κάποια ζητήματα, που βρίσκονται στα «θέλω» της κατοχικής πλευράς μπορούν να αξιοποιηθούν. Όπως η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας-ΕΕ. (ο όγκος ευρωτουρκικών συναλλαγών το 2023 ήταν 206 δις ευρώ και στην περίπτωση αναβάθμισης εκτιμάται ότι θα υπερδιπλασιαστεί).

Αλλά και η συμμετοχή της Τουρκίας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό, την οποία επιδιώκει πρωτίστως για να πωλεί οπλικά συστήματα στην ΕΕ. Η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί βέτο στη συμμετοχή της Τουρκίας στον ΕΟΑ και είναι σαφές πως για να το άρει πρέπει να κάνει κινήσεις η Άγκυρα στο Κυπριακό.

Υπάρχουν κι άλλες δυνατότητες στο πεδίο των ευρωτουρκικών, όπου εκεί η Λευκωσία μπορεί να υιοθετήσει μια τακτική καρότου και μαστίγιου. Μπορεί να μην είναι πολλές οι δυνατότητες και τα εργαλεία, αλλά είναι καλύτερη επιλογή από τις μονομερείς υποχωρήσεις, που προτείνουν οι αθεράπευτοι.