Οι κυβερνητικοί επιμηθείς και η ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ

Μακρά περίοδος προβλημάτων για την ελληνική διπλωματία εντός του ΝΑΤΟ και της ΕE θα προκύψει μετά την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και τη δρομολόγηση των ενταξιακών διαδικασιών της ΠΓΔΜ στους δύο οργανισμούς. Το αίτημα της κυβέρνησης προς τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ να μην αποστείλει επίσημη πρόσκληση ένταξης στα Σκόπια μέχρι να διευκρινιστεί οριστικά η νομική εγκυρότητα και δεσμευτικότητα των συνταγματικών αλλαγών και της κύρωσής τους από τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου της ΠΓΔΜ Τζαφέρι, αντί του προέδρου της δημοκρατίας Ιβανόφ, εξακολουθεί να παραμένει σε ισχύ.

Νεότερες πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι εκτός του κ. Στόλτενμπεργκ υπήρξε σχετική ενημέρωση και των ΗΠΑ. Οι λεπτομέρειες εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια συνάντησης του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Κατρούγκαλου με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζέφρεϊ Πάιατ. Η συνάντηση έγινε λίγες ημέρες μετά την επιστροφή του στην Αθήνα από χριστουγεννιάτικο ταξίδι στην Καλιφόρνια και πριν από την αναχώρησή του στην Ουάσινγκτον για να συμμετάσχει σε υπηρεσιακές συσκέψεις με τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και άλλους αξιωματούχους με αρμοδιότητα την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Ο κ. Πάιατ φέρεται ότι δεν έδωσε δεσμευτική απάντηση στον κ. Κατρούγκαλο. Προ ημερών, όμως, ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος επεσήμανε τη σπουδαιότητα ολοκλήρωσης όλων των προβλεπόμενων βημάτων και της θωράκισης της ΠΓΔΜ από το ΝΑΤΟ, προτού υπάρξουν κινήσεις αντίδρασης της Ρωσίας στα Βαλκάνια. Άλλωστε, έχουν προηγηθεί, σύμφωνα με εγκυρότατες πηγές, αρκετές επισημάνσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την ελληνική πλευρά (κατά τις συζητήσεις του Στρατηγικού Διαλόγου στα μέσα Δεκεμβρίου και με άλλες ευκαιρίες πριν και ύστερα από αυτόν) ότι πρέπει να κλείσουν τα βαλκανικά μέτωπα το συντομότερο δυνατόν.

Χαρακτηριστικά έχει αναφερθεί ότι υπάρχει «κίνδυνος χάους» στα Βαλκάνια με κόστος που θα πληρώσει και η Ελλάδα. Προς το παρόν, βέβαια, η μόνη χαοτική κατάσταση που έχει προκύψει από τη Συμφωνία των Πρεσπών είναι ο διχασμός της ελληνικής κοινωνίας και τα διαλυτικά φαινόμενα στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Αποσταθεροποιείται έτσι η -χρήσιμη για ολόκληρη τη Δύση- θέση της Ελλάδας στην κρίσιμη ευρύτερη περιοχή. Παρόμοιες συζητήσεις για αναβολή στην αποστολή της πρόσκλησης ένταξης έχουν γίνει και στις Βρυξέλλες, στο επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ.

Συμφωνούν, δια της σιωπής τους

Αρκετά μέλη της Συμμαχίας συμφωνούν, δια της σιωπής τους, με το ελληνικό αίτημα, ενώ άλλα (με πρώτη την Τουρκία) διαφωνούν. Υπάρχουν και κάποια που θα τοποθετηθούν τις επόμενες ημέρες. Διαβουλεύσεις, επί του θέματος, αναμένονται και κατά τη σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις 13 και τις 14 Φεβρουαρίου. Ασφαλώς το ερώτημα είναι για πόσο καιρό μπορεί, πράγματι, να καθυστερήσει η διαδικασία, καθώς η συμφωνία των πρωθυπουργών Τσίπρα και Ζάεφ προέβλεπε την ταυτόχρονη κατάθεση και του συνοδευτικού πρωτοκόλλου για το ΝΑΤΟ.

Στο πλαίσιο αυτό ο Ζάεφ έχει σπεύσει, ταυτόχρονα με την αποστολή της δήθεν διευκρινιστικής (στην πραγματικότητα πολύ προβληματικής) ρηματικής διακοίνωσης, να εκφράσει την ελπίδα ότι «η φίλη Ελλάδα θα γίνει η πρώτη που θα υπογράψει το πρωτόκολλο προσχώρησης της χώρας μας στο ΝΑΤΟ και με τον τρόπο αυτό θα υποκινήσει και τις άλλες 28 χώρες της Συμμαχίας να πράξουν το ίδιο».

Παράλληλα, στο επίπεδο της ΕΕ, η Ελλάδα έχει ήδη δεχθεί ανεπίσημες παροτρύνσεις από στελέχη της Κομισιόν να ταχθεί υπέρ της έναρξης των ενταξιακών συνομιλιών της ΠΓΔΜ μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του προσεχούς Ιουνίου. Η Αθήνα, ακριβώς λόγω του ανεπίσημου χαρακτήρα των νύξεων, δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της. Αναμένει να αξιολογήσει τη «διαγωγή» των Σκοπίων ως τον Ιούνιο και, κυρίως, να διαπιστώσει αν θα υπάρξει σύγκρουση Γερμανίας-Γαλλίας μετά τις αντιρρήσεις του Παρισιού για την ενταξιακή προοπτική, γενικότερα, των χωρών των δυτικών Βαλκανίων.

Η Αθήνα έχει αλλάξει ρότα

Ανεξάρτητα από τις ισορροπίες μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας το γεγονός είναι ότι η ίδια η Αθήνα, ακόμα και αν καταλήξει σε θετική στάση υπέρ των Σκοπίων, δεν μπορεί να πράξει το ίδιο για τα Τίρανα. Κατόπιν της κατάρρευσης των σχεδιασμών του πρώην υπουργού Εξωτερικών Κοτζιά για επίσκεψη του κ. Τσίπρα στα Τίρανα πέρυσι ανήμερα το Πάσχα και την οριστικοποίηση διμερών συμφωνιών ως τον περασμένο Ιούλιο, η Αθήνα έχει αλλάξει ρότα. Τώρα τονίζει ανεπίσημα προς την ΕΕ ότι η Αλβανία είναι προκλητική και δεν θέλει να αξιοποιήσει καν τη θετική στάση της Ελλάδας απέναντί της.

Κατά την τρέχουσα περίοδο, επίσης, ιδιαίτερη σημασία για τα Βαλκάνια έχει η ανάμειξη της Ρωσίας και της Κίνας προς ανταγωνισμό των συμμάχων του ΝΑΤΟ και των εταίρων της ΕΕ. Ο κ. Τσίπρας επιβεβαίωσε προ μηνός προς τον Σέρβο πρόεδρο Αλ. Βούτσιτς ότι η Αθήνα υποστηρίζει τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής σύνδεσης Πειραιά-Θεσσαλονίκη-Σκόπια-Βελιγράδι.

Η αναβάθμιση των υποδομών αυτών εξυπηρετεί την ελληνική οικονομία. Ως προς τη λεγόμενη «μεγάλη εικόνα», που κυρίως παρακολουθείται από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, διευκολύνει σε μέγιστο βαθμό τα σχέδια της Κίνας (πρωτοβουλία OBOR και συνεργασία του Πεκίνου με 16 ευρωπαϊκές χώρες) για οικονομική και στρατηγική διείσδυση στα Βαλκάνια και στην κεντρική Ευρώπη.

Ως προς τη Ρωσία, η Αθήνα εξακολουθεί να μη γνωρίζει (και μετά την πρόσφατη επίσκεψη του υφυπουργού Εξωτερικών Αλ. Γκρούσκο) τον χρόνο και την ένταση της αντίδρασής της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όταν θα συζητηθεί εκεί η Συμφωνία των Πρεσπών. Τουλάχιστον επιβεβαιώθηκε ότι δεν υπάρχει μεταβολή της ρωσικής πολιτικής στο Κυπριακό.