Οι “ονειρεμένες διακοπές” και οι κυανόκρανοι του ΟΗΕ στην Κύπρο
05/03/2024
Η Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο, ΟΥΝΦΙΚΥΠ, συμπλήρωσε 60 χρόνια παρουσίας και πρόκειται για μια από τις μακροβιότερες αποστολές του Διεθνούς Οργανισμού.
Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ συγκροτήθηκε με το ψήφισμα 186/64, που αποτελεί το σημαντικότερο, ίσως, εργαλείο προάσπισης και συνέχειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Γι αυτό και καταπολεμάται και ροκανίζεται από την κατοχική Τουρκία και αποτελεί σημείο αμφισβήτησης από τους “συνήθεις υπόπτους”, τους υπογείως δρώντες στο Κυπριακό.
Για το ρόλο, την αποστολή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στο νησί πολλά θα μπορούσαν να αναφερθούν, σε σχέση με τα συν και τα πλην μια Δύναμης, που δρα εδώ και 60 χρόνια στο νησί. Για το ρόλο πριν, κατά και μετά την τουρκική εισβολή, για την ανοχή που επέδειξε και επιδεικνύει έναντι των κατοχικών δυνάμεων, τις προσπάθειες εξίσωσης θύματος και θύτη. Υπάρχουν, ασφαλώς και θετικές παρεμβάσεις, στις περιπτώσεις που εφαρμόζονται οι όροι εντολής που διέπουν την παρουσία και λειτουργία της Δύναμης.
Το ψήφισμα 186/94
Εκείνο, όμως, που πρέπει να αναδειχθεί, από πολιτικής πλευράς, είναι το ψήφισμα 186 του 1964, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας μετά την αποσχιστική ενέργεια ανατροπής της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους ελεγχόμενους από την Τουρκία ηγέτες της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Το ψήφισμα ξεκαθαρίζει πως η Κυπριακή Δημοκρατία «έχει την ευθύνη για τη διατήρηση και αποκατάσταση της τάξεως και του νόμου».
Το Συμβούλιο Ασφαλείας, διά της απόφασής του, ζήτησε να συγκροτηθεί η Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο, «με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης της Κύπρου». Σύμφωνα με τον Άγγελο Συρίγο, με τον τρόπο αυτό, ο ΟΗΕ αναγνώρισε αναμφισβήτητα τη νομιμότητα της κυπριακής κυβερνήσεως. Η συγκατάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κυρίαρχου κράτους για την ανάπτυξη της διεθνούς δυνάμεως στο έδαφος της ήταν απαραίτητη στο διεθνές δίκαιο, σημειώνει ο κ. Συρίγος, αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής.
Αυτό που επιδίωξε η Τουρκία, την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στόχος ο οποίος παραμένει μέχρι σήμερα, αντιμετωπίσθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας και αποτέλεσε μια σημαντική επιτυχία της βρισκόμενης υπό πίεση Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία δέχθηκε τουρκική επίθεση, κατάφερε και διεθνοποίησε το ζήτημα. Κατάφερε δε μέσα από το ψήφισμα 186 του 1964, να διασφαλίσει τη συνέχεια του κράτους, που συνιστά την μεγαλύτερη επιτυχία της.
Η διεθνοποίηση του Κυπριακού, με την αποστολή δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών στο νησί, με την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας τον Μάρτιο του 1964, ματαίωσαν προσωρινά τα σχέδια της Τουρκίας, αλλά και των συμμάχων της. Την ίδια ώρα, ο Διεθνής Οργανισμός προχώρησε στο διορισμό μεσολαβητή από τον Γενικό Γραμματέα, Ου Θάντ, του Σακάρι Τουομιόγια. Παράλληλες κινήσεις γινόντουσαν από τους Αμερικανούς (με Άτσεσον) και φυσικά από τους Άγγλους ενώ την ίδια ώρα η Άγκυρα προειδοποιούσε με εισβολή.
Ο ρόλος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχει αλλάξει
Έκτοτε τα δεδομένα έχουν αλλάξει με βίαιο τρόπο. Ο ρόλος και η αποστολή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχουν αλλάξει. Το Κυπριακό από το 1974 και εντεύθεν είναι ζήτημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Τα δεδομένα επί του εδάφους είναι συγκεκριμένα, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται όπως ετύγχαναν πριν την εισβολή, παρά τις όποιες προσπάθειες και μεθοδεύσεις που γίνονται από συγκεκριμένες πλευρές. Διαφορετικός είναι και ο ρόλος της Ειρηνευτικής Δύναμης, αν και υπάρχουν ενέργειες που επιχειρούν να ακυρώσουν την ουσία του ζητήματος.
Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν είναι στο νησί για «ονειρεμένες διακοπές», όπως λέγεται από κάποιους αξιωματούχους της. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχει όρους εντολής, που καθορίζονται από τα ψηφίσματα του Διεθνούς Οργανισμού, που υιοθετήθηκαν από το 1974 και εντεύθεν. Έχει ρόλο να διασφαλίσει τη διεθνή νομιμότητα, που παραβιάζεται από την κατοχική Τουρκία.
Υ.Γ. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ξεπερνά τα 57 εκατομμύρια δολάρια. Υπενθυμίζεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εισφέρει εθελοντικά 19 εκατομμύρια ετησίως και η Ελλάδα 6,5 εκατομμύρια. Το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από (υποχρεωτικές) εισφορές κρατών- μελών του ΟΗΕ. Η κατοχική πλευρά δεν εισφέρει, ενώ ισχυρίζεται ότι Κύπρος και Ελλάδα δημιουργούν εξαρτήσεις με τα λεφτά που δίνουν για τη Δύναμη ενώ επιμένει για χωριστή συμφωνία αποσχιστικής οντότητας και ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
