Οι “καταλύτες” και το σινιάλο προς τον Ερντογάν

Σε αυτή τη μακρά πορεία του Κυπριακού, πλην τον μεγάλο κατάλογο των απεσταλμένων, των μεσολαβητών, υπάρχει και η ανακάλυψη «καταλυτών». Από τη μία, δηλαδή, οι απεσταλμένοι για να πετύχουν πρέπει όλοι όσοι βρίσκονται στην εξίσωση να θέλουν να παίξουν μπάλα. Αλλά και αυτό που προωθούν να μην εξυπηρετεί (μόνο) τα συμφέροντα των προϊσταμένων τους και του ισχυρού παίκτη στο Κυπριακό, της Τουρκίας. Σε σχέση με τους «καταλύτες», που επιχειρείται να χρησιμοποιηθούν ως πολιτικά εργαλεία, το ζητούμενο είναι να μπορούν να αξιοποιηθούν προς τη σωστή κατεύθυνση και να στηρίζονται στα δεδομένα και τις πραγματικότητες.

Οι «καταλύτες», όπως επιβεβαιώνεται μέχρι τώρα, είναι το εργαλείο, που ξεκινά και τελειώνει σε μία βασική παράμετρο: Να δοθούν κίνητρα στην κατοχική Τουρκία να συνεργασθεί. Πρώτα, δηλαδή, να διασφαλίσει αυτά που θέλει και στη συνέχεια να προχωρήσει. Η πρώτη εμφάνιση «καταλύτη» ήταν αυτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ευτυχώς η Κυπριακή Δημοκρατία πέτυχε και εντάχθηκε στην ΕΕ, παρά τις απειλές από τουρκικής πλευράς για «χωρίς όρια αντίδραση» σε περίπτωση που η Κύπρος θα γινόταν δεκτή. Η Κύπρος εντάχθηκε στην ΕΕ και η κατοχική δύναμη δεν αντέδρασε, όπως είχε εξαγγείλει.

Ήταν ένα τετελεσμένο, που δεν μπορούσε πλέον να ανατραπεί. Παράλληλα, τα ανοίγματα —με τη συναίνεση της Λευκωσίας και της Αθήνας— για την έναρξη της ενταξιακής πορεία της Τουρκίας δεν προχώρησε καθώς η Άγκυρα δεν λειτουργεί με κανόνες κανονικού κράτους. Προτάσσει τους στρατηγικούς, ηγεμονικούς, σχεδιασμούς της έναντι όλων των άλλων. Όπως είναι η ενταξιακή πορεία.

Για αυτό και ο “καταλύτης” αυτός μπήκε στα αζήτητα. Αυτό σημαίνει πως η Τουρκία έχασε μία ευκαιρία, που όπως αποδεικνύεται δεν την ήθελε καθώς δεν είναι εναρμονισμένη με τους ευρύτερους σχεδιασμούς της. Την ίδια ώρα, αυτό δεν σημαίνει πως η Τουρκία θα χάσει. Καθώς με βάση τη δική της λογική, που ευνοεί και εταίρους μας στην Ε.Ε., η κατοχική δύναμη προφανώς και θέλει να είναι κοντά στην Ένωση, να απολαμβάνει κάποια από τα καλά της, αλλά να μην έχει υποχρεώσεις. Βολικό σενάριο και για τους ισχυρούς παίκτες της Ένωση. Η Ελλάδα και η Κύπρος τη δεκαετία του ΄90 ήθελαν την Τουρκία κοντά στην ΕΕ, ει δυνατόν και εντός. Η στρατηγική εκείνη δεν προχώρησε. Το θηρίο, όπως προκύπτει στην πράξη, αντί να εξημερωθεί αποθρασύνθηκε και έγινε πιο επιθετικό.

Οι “καταλύτες” και ο Ερντογάν

Τώρα ανακαλύφθηκε και νέος «καταλύτης», που ενώ τέθηκε προ πολλού, με τον πόλεμο στην Ουκρανία επανήλθε πιο πιεστικά. Αυτός της ενέργειας. Κοτζάμ κ. Νούλαντ ταξίδεψε, πρόσφατα, μέχρι την Κύπρο για να συζητήσει το θέμα τούτο. Υπενθυμίζεται ότι το όλο θέμα προέκυψε αρχικά όταν η Κύπρος αποφάσισε να προχωρήσει στο ενεργειακό της πρόγραμμα. Η αντίδραση της κατοχικής Τουρκίας προκάλεσε «συναγερμό» στους διάφορους εν δυνάμει μεσολαβητές και διεθνείς παίκτες. Όχι για να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στις τουρκικές αγριάδες, αλλά για να βάλουν στην εξίσωση την Άγκυρα.

Κι όλα αυτά μετά που η Κυπριακή Δημοκρατία οριοθέτησε τις θαλάσσιες ζώνες με γειτονικά κράτη, αδειοδότησε τεμάχια, μπήκαν στο παιχνίδι οι εταιρείες. Ήταν τότε που εμφανίσθηκε στην περιοχή για παράνομες έρευνες η κατοχική δύναμη. Έστειλε στην κυπριακή ΑΟΖ ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα, προκάλεσε εντάσεις. Ήταν τότε που άρχισε εντός και εκτός Κύπρου το αφήγημα πως για να μπορέσει να βγει κυπριακό αέριο θα πρέπει να εμπλακεί και η Τουρκία. Διαφορετικά γιοκ!

Και για να εκτονωθεί η ένταση, επιχειρήθηκε από τρίτους η διασύνδεση Κυπριακού και ενεργειακών. Προβλήθηκε η ανάγκη να λειτουργήσει το πεδίο αυτό ως “καταλύτης” για τη λύση του Κυπριακού. Πώς; Να προσφερθούν δώρα στην Τουρκία ως δέλεαρ για να συνεργασθεί. Κι αν πάρει τα δώρα και δεν συνεργασθεί, όπως συνήθως πράττει; Επί τούτου απάντηση δεν υπάρχει προφανώς.

Δώρα στη κατοχική δύναμη

Η… αδυναμία και των τρίτων να προωθήσουν μία πολιτική, η οποία θα ανατρέπει τα κατοχικά δεδομένα, οδηγεί στους… καταλύτες. Όπως συναφώς επιβεβαιώνεται διαχρονικά το πρόβλημα δεν είναι να εναλλάσσονται οι «καταλύτες», να προωθούνται ΜΟΕ αλλά να λυθεί το Κυπριακό. Και να λυθεί πώς; Όπως περιγράφεται και συζητείται εδώ και δεκαετίες. Με βάση τα αποτελέσματα της συνεχιζόμενης κατοχής, διά της νομιμοποίησής τους.

Η τακτική, λοιπόν, είναι γνωστή. Προσφέρονται δώρα στην κατοχική δύναμη, τον λογαριασμό τον πληρώνει η Κύπρος και λύση δεν επιτυγχάνεται. Και λύση, θα πρέπει τούτο να σημειωθεί, δεν είναι η υιοθέτηση ενός στρεβλωτικού μοντέλου, νομιμοποίησης των αποτελεσμάτων της συνεχιζόμενης κατοχής, που θα διαιωνίζει το πρόβλημα και δεν θα λειτουργεί. Ο… καταλύτης φαίνεται να είναι μία εξίσωση, στην οποία τοποθετούνται μόνο τα συστατικά της τουρκικής συνταγής.

Η Τουρκία, πάντως, δεν αξιοποιεί τους “καταλύτες” για να συνεργαστεί για λύση του Κυπριακού. Δεν ανταποκρίνεται στα δέλεαρ επειδή τα θέλει όλα. Όσο, όμως, δεν λαμβάνει το μήνυμα πως εάν δεν συνεργαστεί θα μείνει εκτός από όλους τους σχεδιασμούς, δεν πρόκειται να αλλάξει συμπεριφορά. Γιατί η λογική των δώρων προς το θηρίο απέτυχε προ πολλού.