Οι σκόπελοι της συμφωνίας στα Σκόπια

Δεν στέγνωσε καλά καλά το μελάνι των υπογραφών, ούτε χωνεύτηκε το φαγητό του εορταστικού γεύματος, αλλά Αθήνα και Σκόπια μοιάζουν να φλέγονται στα απόνερα της συμφωνίας. Ενδεικτική του φορτισμένου κλίματος που επικρατεί και στις δύο χώρες είναι η τελευταία παρέμβαση του Βερολίνου, μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου της Γερμανίας Στέφεν Ζάιμπερτ. Εξέφρασε τις ανησυχίες του για τις διαδηλώσεις στα Σκόπια, απηύθυνε έκκληση στις πολιτικές δυνάμεις και των δύο χωρών, ενώ χαιρέτησε παράλληλα τη συμφωνία.

Η κυβέρνηση Ζάεφ, όπως είναι φυσικό, βιάζεται. Έχει, άλλωστε, το βλέμμα της στραμμένο στις 28-29 Ιουνίου, όπου θεωρητικά η χώρα θα λάβει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Βάση του χρονοδιαγράμματος, λοιπόν, η συμφωνία πρέπει να κυρωθεί άμεσα από τη Βουλή των Σκοπίων, ώστε η Αθήνα να στείλει αμέσως μετά τις επιστολές σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, με τις οποίες θα δίνει το «πράσινο φως» αφενός για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της γείτονος με την ΕΕ, αφετέρου για την πρόσκληση ένταξης στη Συμμαχία.

Προϋπόθεση, όμως, όλων των παραπάνω είναι το να «περάσει» η συμφωνία από την Βουλή της ΠΓΔΜ αυτή την Τετάρτη. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το Σύνταγμα της γειτονικής χώρας, θα έπρεπε αρχικά το θέμα να εισαχθεί για συζήτηση στην κοινοβουλευτική επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων. Τη διαδικασία περιπλέκει το γεγονός, όμως, πως στην εν λόγω επιτροπή, πρόεδρος είναι ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, Αντόνιο Μιλόσοσκι. Περιττό να τονίσουμε πως ο Μιλόσοσκι έχει καταφερθεί με σκληρά λόγια εναντίον της συμφωνίας.

Ζάεφ και Ντιμιτρόφ ανησύχησαν ότι θα επιχειρούσε να κωλυσιεργήσει, πηγαίνοντας πίσω όλη τη διαδικασία. Αυτός είναι και ο λόγος που επιλέγουν την οδό του κατεπείγοντος. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε χθες Δευτέρα το νομοσχέδιο και με βάση τα προβλεπόμενα, η Βουλή θα συνέλθει με απόφαση του προέδρου του Ταλάτ Τζαφέρι στις 11.00’ (τοπική ώρα) σήμερα Τρίτη. Η συμπολίτευση, άλλωστε, διαθέτει την απλή πλειοψηφία και μάλλον δεν θα δυσκολευτεί στη διαδικασία κύρωσης.

Ο βράχος Ιβάνοφ

Από την άλλη, αυτό δεν τον γλιτώνει από ένα ακόμα εμπόδιο που ακούει στο όνομα Γκιόργκι Ιβάνοφ, πρόεδρο της ΠΓΔΜ. Μετά την ψήφιση, ο σχετικός νόμος κύρωσης της συμφωνίας θα σταλεί σ’ αυτόν προς υπογραφή (εντός επτά ημερών). Ο Πρόεδρος Δημοκρατίας, όμως, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να υπογράψει. Συνεπώς, θα επιστρέψει το σχετικό νόμο στη Βουλή, όπου η διαδικασία ψήφισης-κύρωσης πρέπει να επαναληφθεί. Αν γίνουν αυτά, τότε η συμφωνία καταλήγει ξανά στα χέρια του Προέδρου Ιβανόφ, ο οποίος -σύμφωνα με το Σύνταγμα- τη δεύτερη φορά είναι υποχρεωμένος να την υπογράψει. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και κάποια σενάρια που θέλουν τον πρόεδρο Ιβάνοφ μέχρι και να παραιτείται, ώστε να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές.

Εν μέσω όλων αυτών των τριγμών, η πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης Ζάεφ και αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει ανάψει. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κρίστιαν Μιτσκόσκι, άλλωστε, είναι και ο άνθρωπος που ηγείται των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, ενώ σε αυτές δεν λείπουν και τα παρατράγουδα. Το κύμα βίας κλιμακώνεται. Περίπου τρείς χιλιάδες άτομα να συγκεντρώθηκαν έξω από τη Βουλή, επιχειρώντας να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό.

Συγκρούσθηκαν σφοδρά με τις δυνάμεις καταστολής. Συνελήφθησαν τουλάχιστον 20 διαδηλωτές, ενώ δεκάδες τραυματίστηκαν και άλλοι διακομίσθηκαν στο νοσοκομείο από τη χρήση χημικών. Μεταξύ των άλλων, το βράδυ της Κυριακής άγνωστος δράστης έβαλε φωτιά στο αυτοκίνητο του βουλευτή του κυβερνώντος σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Χάρι Λόξενετς. Το αυτοκίνητο του, φαίνεται πως πυρπολήθηκε ως αντίποινα για την παρουσία του στη συμφωνία των Πρεσπών. Να σημειωθεί πως ο βουλευτής συμμετείχε και στην ομαδική σέλφι φωτογραφία του Ζάεφ από το καραβάκι.

Ασφυκτική πίεση

Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε μία αντίστοιχη κατάσταση. Βιώνει και αυτή κραδασμούς, άλλου τύπου. Το μόνο σίγουρο είναι πως τα προβλήματά της δεν τελείωσαν στο τριήμερο συζήτησης της πρότασης μομφής της ΝΔ που μας πέρασε. Είναι σαφές πως τίθεται πολιτικό ζήτημα με τους ΑΝΕΛ. Όχι τόσο γιατί έχασαν τον βουλευτή της Β’ Πειραιώς Δημήτρη Καμμένο και την πρώην εκπρόσωπο Τύπου Μανταλένα Παπαδοπούλου. Κυρίως, επειδή ο υπουργός Άμυνας προειδοποίησε ότι το κόμμα του θα λειτουργήσει ως η ασφαλιστική δικλείδα, προκειμένου η συμφωνία να μην περάσει από την ελληνική Βουλή.

Ενδιαφέρον πάντως έχει πως οι ΑΝΕΛ πιέζονται ασφυκτικά, με πληροφορίες να κάνουν λόγο για τεράστια δυσαρέσκεια στους κύκλους των στελεχών τους, τα οποία εγκαταλείπουν το κόμμα μαζικά. Σε περίπτωση που συνεχιστούν αυτές οι τάσεις φυγής, ο υπουργός Άμυνας ίσως επιχειρήσει να ελέγξει το κόμμα του, προχωρώντας σε απρόβλεπτες κινήσεις που να πυροδοτήσουν πολιτικές εξελίξεις.

Βαρύ είναι το κλίμα και στο ΚΙΝΑΛ, καθώς η αναζήτηση ισορροπιών μετά από μια εβδομάδα ηχηρών διαφοροποιήσεων αποτελεί στοίχημα για το μέλλον της παράταξης. Η συμβίωση ΠΑΣΟΚ-Ποταμιού μοιάζει πάντως να είναι εξαιρετικά δύσκολη. Τις σχεδόν διαλυτικές τάσεις στο ΚΙΝΑΛ φαίνεται να παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η κυβέρνηση. Πολλά κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο ίσως αφήσει ελεύθερο έδαφος για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη διεύρυνση που αυτός επιχειρεί στον λεγόμενο κεντροαριστερό χώρο.

Όπως και να έχει, πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας το επόμενο διάστημα και μέχρι να έρθει η συμφωνία στην ελληνική Βουλή, θα επιχειρήσει να κατευνάσει την ελληνική κοινή γνώμη, όπου κυριαρχεί η δυσαρέσκεια για τη συμφωνία. Δεν επιθυμεί, εξάλλου, οι εξελίξεις στο Σκοπιανό να επισκιάσουν το αφήγημα της εξόδου από το Μνημόνιο. Λέγεται, μάλιστα, ότι ελπίζει πως τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους να συμβάλουν στη βελτίωση του γενικότερου πολιτικού κλίματος.