Οι τακτικές του Ερντογάν πριν τη Σύνοδο Κορυφής

Βρισκόμαστε μόλις τρεις εβδομάδες πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στην οποία οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κληθούν να επανεξετάσουν και την στάση της Άγκυρας προς την Ελλάδα και την Κύπρο, ως μέρος των γενικότερων ευρωτουρκικών σχέσεων. Η προθεσμία του Μαρτίου, όπως είναι γνωστό, επιλέχθηκε για να δοθεί χρόνος και χώρος στην Ελλάδα και την Τουρκία προκειμένου να υπάρξει μια κάποια προσέγγιση. Σε ό,τι αφορά πάντως την Άγκυρα δεν έχει σημειώσει ιδιαίτερη πρόοδο.

Επιλέγοντας ένα μείγμα πολιτικής που περιλαμβάνει καθυστερήσεις στην πορεία των διερευνητικών και προκλήσεις χαμηλής έντασης σε σχέση με όσα είδαμε τους προηγούμενες μήνες, που όμως δεν παύουν να είναι προκλήσεις, η τουρκική ηγεσία δείχνει να ροκανίζει τον χρόνο. Παραλλήλως αναζητά τρόπους για να χρεώσει στην Ελλάδα ευθύνες, ενώ συνεχίζει τις απειλές, καλυμμένα σε ό,τι αφορά τη ρητορική ανώτατων αξιωματούχων, απροκάλυπτα και ωμά όμως στις δηλώσεις μεσαίων στελεχών.

Τουρκικά τσαλίμια 

Η Ελλάδα αναμένει την επίσημη τουρκική απάντηση για την επανάληψη των διερευνητικών στην Αθήνα, μετά την πρώτη συνάντηση που έγινε στις 25 Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη. Έχει προτείνει από καιρό ημερομηνίες, ωστόσο, από την τουρκική πλευρά, αν και υπήρξαν κάποιες διαρροές για τις αρχές Μαρτίου, επικρατεί ακόμα σιγή ασυρμάτου.

Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει βέβαια να υπάρξει απάντηση από την Άγκυρα, καθώς πλησιάζουμε προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25^ης Μαρτίου. Μια απάντηση, την οποία ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει και πάλι με διπλό τρόπο. Δείχνοντας από τη μια μεριά ότι η Τουρκία είναι αυτή που συζητά και από την άλλη ότι η Ελλάδα είναι αυτή που αρνείται, αφού είναι περισσότερο από σίγουρο πως θα ξαναβάλει μια σειρά από ανυπόστατα ζητήματα, τα οποία για την Αθήνα δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο διαλόγου.

Η ΕΕ στηρίζει τις διερευνητικές, αφού είναι η ίδια που τις έχει επιβάλλει μέσω του Βερολίνου, δίνοντας χρόνο στον Ερντογάν αλλά και στον εαυτό της, πριν επιβάλλει τις περιβόητες “κυρώσεις” της για την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Τις διερευνητικές στηρίζουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως επανέλαβε ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα, Τζέφρι  Πάιατ, αν και στη συνομιλία του με Έλληνες δημοσιογράφους δεν θέλησε να εξειδικεύσει την στρατηγική της νέας αμερικανικής κυβέρνησης και παρέπεμψε στις δηλώσεις του Μπλίνκεκ μετά τη συνομιλία που είχε με τον  Τσαβούσογλου.

Παρέμβαση Πάιατ- Προπαγάνδα Τσαβούσογλου

Πρόσθεσε επίσης, ότι «οι ΗΠΑ θέλουν να παραμείνουν οι διερευνητικές σε τροχιά» και ότι η «μπάλα είναι τώρα στην πλευρά της Άγκυρας», να δώσει ημερομηνίες για την επανάληψη των συζητήσεων στην Αθήνα. Χωρίς να ερωτηθεί πάντως, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να αποκτήσει η ελληνική Πολεμική Αεροπορία τα αμερικανικά μαχητικά F-35 «όποτε η Ελλάδα είναι έτοιμη», ενώ για την πρόταση πώλησης αμερικανικών φρεγατών στο Πολεμικό Ναυτικό είπε ότι οι ΗΠΑ «δεν πωλούν απλώς μέταλλο» και ότι πρόκειται για μία «πλατφόρμα που θα βοηθήσει στην περαιτέρω εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης Ελλάδας-ΗΠΑ».

Η Άγκυρα, ωστόσο,  συνεχίζει τις προκλήσεις, καθώς και την προσπάθεια να κερδίσει τις εντυπώσεις σε θέματα που αφορούν τις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να τοποθετηθούν και οι διαρροές, στις οποίες προχώρησε την Τετάρτη ο Τσαβούσογλου για δήθεν συνομιλίες με το Κάιρο, με στόχο την υπογραφή συμφωνίας για τον καθορισμό ΑΟΖ.

Στις δηλώσεις του, που ακολούθησαν την τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Σίσι, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι η Άγκυρα προτείνει στο Κάιρο την υπογραφή συμφωνίας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. «Μπορούμε να διαπραγματευτούμε το ζήτημα και να υπογράψουμε στο μέλλον» είπε, αν και ο στόχος της δήλωσής του δεν ήταν άλλος από το να επιχειρήσει να εκθέσει την Αθήνα.

Έτσι, σύμφωνα με τον Τσαβούσογλου, η Αίγυπτος, όταν υπέγραψε τη συμφωνία με την Ελλάδα, σεβάστηκε τα νότια σύνορα της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, ανατολικά του 28^ου μεσημβρινού και όπως αυτά έχουν ανακοινωθεί από την Άγκυρα στα Ηνωμένα Έθνη. «Αυτό δείχνουν οι σεισμικές έρευνες και οι αδειοδοτήσεις που παρέχει. Αυτό δείχνει ότι σέβεται την υφαλοκρηπίδα μας και το καλωσορίζουμε θετικά» υποστήριξε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, εκμεταλλευόμενος τη μερική οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο.

Απειλές πριν τη Σύνοδο Κορυφής

Η Άγκυρα συνεχίζει όμως και τις απειλές. Αν και σε ανώτατο επίπεδο αυτό γίνεται καλυμμένα το τελευταίο διάστημα, αφού ο Ερντογάν κάνει πλέον πολιτική με το βλέμμα στις Βρυξέλλες, μεσαίου βεληνεκούς Τούρκοι αξιωματούχοι επιδίδονται σε ωμές απειλές κατά της Ελλάδας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πρόσφατες δηλώσεις Τούρκων αποστράτων σε αφιέρωμα του CNN Τurk για τα ελληνικά νησιά.

Ο απόστρατος αξιωματικός Εράι Γκιουτσουλέρ, ο οποίος διδάσκει σε τουρκικό πανεπιστήμιο εξέφρασε ανησυχίες για την παρουσία των ΗΠΑ στην Θράκη και επανάφερε το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Δεν έμεινε όμως μόνο σε αυτό καθώς δήλωσε ιδιαίτερα προκλητικά όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για το ΝΑΤΟ, ότι «όλα τα ελληνικά νησιά μπορεί να περάσουν στην Τουρκία μέσα σε ένα βράδυ».

«Κάποιοι σκέφτονται πως “είμαστε μέλη του ΝΑΤΟ και δεν μπορεί να μας γίνει επίθεση”» είπε ο Τούρκος αξιωματούχος, καλώντας την Ελλάδα, χωρίς να την κατονομάσει, να μην το σκέφτεται αυτό. «Αν εδώ υπάρχει οπλισμός δεν υπάρχει καμία εγγύηση σχετικά με το προς τα που και σε ποιον θα στραφούν» είπε ο Γκιουτσουλέρ, πριν διευκρινίσει στη συνέχεια ότι δεν αντιλαμβάνεται την παρουσία των Αμερικανών στη Θράκη ως μια συμβατική απειλή κατά της Τουρκίας.

Ακόμα πιο επιθετικός ήταν πάντως ο Χακάν Μπαϊρακτσί, ο οποίος κλήθηκε να τοποθετηθεί σχετικά με το ανυπόστατο σενάριο του «τι θα γίνει αν η Ελλάδα επιτεθεί στην Τουρκία»! Σύμφωνα με τα tourkikanea, ο Μπαϊρακτσί είπε ότι στο ενδεχόμενο επίθεσης από ξηρά ή από θάλασσα «οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν θα μπορέσουν να ξεπεράσουν τα 6 χιλιόμετρα σε προέλαση και θα εξαφανιστούν». Μας απείλησε πάντως ότι αν τους «εκνευρίσουμε (τους Τούρκους) θα μπουν σε τέσσερις ημέρες στη Θεσσαλονίκη και σε δώδεκα στην Αθήνα»!

Ο Μπαϊρακτσί διευκρίνισε βέβαια ότι μιλούσε συγκρινικά και μόνο, ο Ερντογάν καλλιεργεί, ωστόσο, στο εσωτερικό το πολεμικό κλίμα, ενώ την ίδια ώρα, επιχειρεί, τις τελευταίες ημέρες τουλάχιστον, να παρουσιάσει την εικόνα ότι, παράλληλα με την επίθεση φιλίας στην Ελλάδα, είναι και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των πολιτών. Μέρος των Ευρωπαίων, ωστόσο, προς τους οποίους απευθύνεται αυτή η πολιτική, κάνει ήδη λόγο για υποκρισία.