Οι τουρκικοί ελιγμοί και το μήνυμα Μητσοτάκη στον Ερντογάν

Στο Καστελλόριζο βρίσκεται η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, για να παραστεί στις εκδηλώσεις για την 77η επέτειο της απελευθέρωσης του νησιού. Την ίδια ώρα, Ακάρ και Τσαβούσογλου συνεχίζουν τις προκλητικές δηλώσεις, ενώ ο Ερντογάν, μετά από ένα παραληρηματικό ξέσπασμα, απέσυρε το Oruc Reis, η Navtex για τις “βόλτες” του οποίου δεν ανανεώθηκε.

Το ταξίδι της Προέδρου της Δημοκρατίας προς το ακριτικό Καστελλόριζο, το οποίο βρίσκεται μήνες τώρα στο στόχαστρο του Ερντογάν, δεν είχε απρόοπτα. Η Άγκυρα δεν προχώρησε σε καμία παρενόχληση στον εναέριο χώρο, όπως έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν με πτήσεις Ελλήνων αξιωματούχων. Είχαν προηγηθεί βεβαίως και κάποιες άλλες ενέργειες, όπως η αποχώρηση του τουρκικού ερευνητικού σκάφους, που θα μπορούσαν να εκτιμηθούν και ως δείγματα για αποκλιμάκωση της έντασης.

Η κυρία Σακελλαροπούλου, παρέστη σε δοξολογία στον ιερό ναό Αγίου Κωσταντίνου και Ελένης και στη συνέχεια θα ανακηρυχθεί Επίτιμος Δημότης Μεγίστης. Θα επισκεφθεί επίσης πλοίο του πολεμικού ναυτικού, που βρίσκεται στο λιμάνι του νησιού και θα καταθέσει στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων και στο μνημείο της κυράς της Ρω που βρίσκεται στην ομώνυμη βραχονησίδα.

Το μήνυμα από το Καστελλόριζο 

Στην ομιλία της, η κυρία Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε στην επιθετική ρητορική της τουρκικής ηγεσίας, σημειώνοντας ότι αυτή «υψώνει φραγμούς ανάμεσα στους λαούς, δημιουργεί καχυποψία και εχθρότητα και κλονίζει τους δεσμούς ανάμεσά τους». Τόνισε επίσης, ότι «διάγουμε μια δύσκολη και επικίνδυνη περίοδο», καθώς η τουρκική ηγεσία εντείνει τις πιέσεις και «πλειοδοτεί σε επιθετικές δηλώσεις». Αναφερόμενη τέλος στον πατριωτισμό των ακριτών σημείωσε ότι «δεν στηρίζεται στην αντιπαλότητα με τον γείτονα, αλλά στην εθνική αυτοπεποίθηση».

Ακριβώς απέναντι, στην Αττάλεια, βρίσκεται ο Τούρκος υπουργός Άμυνας. Ο Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος πριν μερικά εικοσιτετράωρα καλούσε τους Έλληνες να σωπάσουν και να μην κάνουν τίποτα για «να μην γίνουν μεζές για τα συμφέροντα άλλων». Σήμερα, ο Τούρκος υπουργός δείχνει ένα άλλο πρόσωπο, δηλώνοντας ότι η Άγκυρα είναι «υπέρ του διαλόγου και της καλής γειτνίασης», για να προσθέσει βεβαίως ότι «περιμένει το ίδιο και από την άλλη πλευρά».

Αυτό, ωστόσο, κράτησε λίγο, καθώς ο Ακάρ επανήλθε, θέτοντας ζήτημα  αποστρατικοποίησης 18 νησιών, ανάμεσα τους το Καστελλόριζο. Τόνισε μάλιστα, ότι η Τουρκία είναι ενοχλημένη και θεωρεί πρόκληση τους εορτασμούς στο συγκεκριμένο νησί. «Λες και δεν υπήρχε άλλο (νησί) για εορτασμούς», ενώ για την αποχώρηση του Oruc Reis σημείωσε πως «θα υπάρχουν μπρος πίσω μέσα στο χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί» και ότι η Άγκυρα δεν θα εγκαταλείψει τα  δικαιώματά της εκεί. Και επειδή δηλώσεις Τούρκου αξιωματούχου χωρίς αναφορά στον Μακρόν δεν γίνονται πλέον, κάλεσε και πάλι τους Έλληνες να μην πέφτουν «θύματα» του Γάλλου προέδρου.

Συνέχεια έδωσε αμέσως μετά ο Τσαβούσογλου, επαναλαμβάνοντας ότι η  Άγκυρα είναι ανοιχτή στον διάλογο, αλλά χωρίς καμία προϋπόθεση. «Αν κάποιοι θέτουν προϋποθέσεις στην Τουρκία, έχουμε κι εμείς προϋποθέσεις και αυτές θα πρέπει να εκπληρωθούν» είπε, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι στην Αττάλεια επέστρεψε λίγες ώρες νωρίτερα και το τουρκικό ερευνητικό σκάφος “Oruc Reis”, αφού η Άγκυρα δεν ανανέωσε την Navtex για τις έρευνές του. Επισήμως δεν υπάρχει κάποια τουρκική αιτιολογία για αυτήν την απόφαση, ωστόσο η φιλοκυβερνητική εφημερίδα “Yebni Safak” υποστηρίζει ότι αυτή ελήφθη, λόγω των συνομιλιών των δυο χωρών στο ΝΑΤΟ. Οι ενδείξεις πάντως είναι ότι η Άγκυρα έχει εγκλωβιστεί και έχει απομονωθεί διεθνώς, εξαιτίας της αμετροέπειας και των επιθετικών ενεργειών του Ερντογάν.

Τι απάντησε ο πρωθυπουργός

Την ίδια ώρα, η Αθήνα τηρεί στάση αναμονής, αλλά αξιολογεί ως θετικό βήμα την τουρκική απόφαση να μην ανανεώσει την  προκλητική Navtex και να αποσύρει στην Αττάλεια το “Oruc Reis”. Για βήμα προς την σωστή κατεύθυνση μίλησε και ο πρωθυπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη συνέντευξη Τύπου στη Θεσσαλονίκη, εκφράζοντας την ελπίδα αυτό να συνεχιστεί.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρόσθεσε επίσης ότι, εφόσον δούμε δείγματα γραφής, «είμαστε έτοιμοι για άμεσες διερευνητικές επαφές με την Τουρκία για τη μία μείζονα διαφορά που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου απαγορεύονται οι μονομερείς ενέργειες». Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στις ισχυρές συμμαχίες που έχει η Ελλάδα, τονίζοντας παραλλήλως ότι ο μόνος δρόμος είναι ο καλόπιστος διάλογος. Θετικό βήμα είχε χαρακτηρίσει νωρίτερα τις εξελίξεις και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ενώ πριν από λίγο, αναφορά στο θέμα έκανε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αμέσως μετά την επίσκεψή της σε πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού στο Καστελόριζο.

«Αν υπάρξει η αποκλιμάκωση, έχει συνέχεια, είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τις διερευνητικές επαφές από εκεί που σταμάτησαν το 2016 με μόνο αντικείμενο την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Βεβαίως και μπορώ να συναντηθώ με τον Τούρκο Πρόεδρο και δεν είμαι αρνητικός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πρόσθεσε επίσης ότι «είναι καλύτερα να μιλάει κανείς και να συναντιέται από το να μην μιλάει και να μην συναντιέται».

“Μυστική διπλωματία” και ενημέρωση 

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο άρθρο του σε τρεις ξένες εφημερίδες και κυρίως στις κατηγορίες που δέχεται από την αντιπολίτευση για «μυστική διπλωματία». Σημείωσε μάλιστα, ότι αυτό που περιέγραψε στα αγγλικά ως «written understanding», δεν ήταν τίποτα άλλο από τη γραπτή αποτύπωση, τα πρακτικά μιας κατ’ αρχήν συμφωνίας που επιτεύχθηκε στο Βερολίνο μεταξύ της διπλωματικής του συμβούλου, του συμβούλου του Τούρκου προέδρου και του συμβούλου της κ. Μέρκελ. Δεν ήταν τίποτα περισσότερο πρόσθεσε, τονίζοντας: «Μακριά από εμάς οποιαδήποτε φιλολογία, ρητορική περί μυστικής διπλωματίας» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

Παραλλήλως, υπεραμύνθηκε της συμφωνίας με τη Αίγυπτο, σημειώνοντας ότι μας δίνει το νομικό πάτημα να έχουμε επίσημα οριοθετημένη και ανακοινωμένη στον ΟΗΕ οικονομική ζώνη με την αφρικανική χώρα και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα διατηρεί πάντα τα δικαιώματά της, να προχωρήσει στην προκήρυξη οικοπέδων εντός περιοχών που είναι οριοθετημένες. Σε ότι αφορά δε την αποστρατικοποίηση των νησιών τόνισε ότι τέτοιο ζήτημα δεν υπάρχει και ότι ουδέποτε αυτό αποτέλεσε αντικείμενο διερευνητικών επαφών και δεν θα αποτελέσει.

Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε και για τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης ότι δεν έχει ενημερωθεί για σημαντικές εξελίξεις στα εθνικά θέματα και ιδιαίτερα στα ελληνοτουρκικά. «Το εθνικό μέτωπο θεωρώ ότι υπάρχει, πάρα το ότι κάποιοι προσπαθούν να το υπονομεύσουν για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης» απάντησε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση στη στρατηγική, μεταξύ της κυβέρνησης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του ΚΙΝΑΛ.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στο αίτημα για σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών. «Η εμπειρία μου, από τα συμβούλια πολιτικών αρχηγών, δεν είναι η καλύτερη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εξακολουθεί να είναι μια επιλογή, την οποία ενδέχεται να πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όταν θα φτάσουμε στο σημείο να επικυρωθούν κάποιες αποφάσεις. Δεν είμαστε σε αυτό το σημείο» είπε. Πρόσθεσε ακόμη ότι ο ίδιος έχει ενημερώσει την αντιπολίτευση για τις κυβερνητικές κινήσεις, πολύ περισσότερο από την ενημέρωση που είχε  όταν ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης.

Αναφερόμενος στο εξοπλιστικό πρόγραμμα που ανακοίνωσε το Σάββατο, ο πρωθυπουργός είπε ότι «δεν θα μπούμε σε κούρσα εξοπλισμών και δεν πρόκειται να επαναλάβουμε τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν». Παραλλήλως υπογράμμισε ότι οφείλει να πάρει σήμερα κάποιες αποφάσεις που θα ενισχύσουν την αποτρεπτική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά αυτές θα είναι πάντα στο πλαίσιο των αντοχών της ελληνικής οικονομίας. Πρόσθεσε τέλος ότι, όσα εξήγγειλε ήταν μετρημένα και αναφέρθηκε σε μια σειρά projects που είναι σε εξέλιξη, από τα οποία ξεχώρισε αυτό της ΕΑΒ.