Όπως έστρωσε θα κοιμηθεί η ελληνική πλευρά στην Πενταμερή!

Αυλαία σήμερα για την άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό. Δεν είναι η πρώτη φορά στη μακρά ιστορία του Κυπριακού, που υπάρχει αυτή η εκτίμηση, αλλά τώρα είναι πιο ξεκάθαρο πως κανείς δεν στοιχηματίζει πως θα προκύψει θετικό αποτέλεσμα. Το μέγιστο που αναμένεται είναι να αποφασίσει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ να δώσει παράταση- συνέχεια σε αυτή την προσπάθεια.

Να βρεθεί, δηλαδή, μια φόρμουλα να μην καταρρεύσει η προσπάθεια πριν καλά-καλά ξεκινήσει και μάλιστα σε άτυπη Διάσκεψη. Είναι σαφές πως η πρόταξη από τουρκικής πλευράς του θέματος της κυριαρχικής ισότητας, της αναγνώρισης δηλαδή δυο κρατών, δεν αφήνει περιθώρια συζητήσεων. Εκτός κι εάν υπάρχουν τάσεις αυτοχειρίας στην ελληνική πλευρά. Στην πορεία προς την άτυπη Πενταμερή, που αρχίζει σήμερα στη Γενεύη και θα ολοκληρωθεί την Πέμπτη, έχουν γίνει λάθη και ουσίας και τακτικής.

Με τη συναίνεση της ελληνικής πλευράς, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν συγκαλέσει μια Διάσκεψη με ανοικτή ατζέντα, με “όλα στο τραπέζι”. Είναι σαφές πως μια τέτοια εξέλιξη επιτρέπει στην κατοχική Τουρκία να θέσει -όπως επιδίωκε- τις μαξιμαλιστικές θέσεις της για δυο κράτη. Και ποια η απάντηση σε αυτό; Η αγνώστου λοιπών στοιχείων αποκεντρωμένη ομοσπονδία, που έχει εφεύρει η Λευκωσία;

Μια εφεύρεση, που είναι μετεξέλιξη της τουρκικής εκδοχής για χαλαρή ομοσπονδία. Και για λόγους τακτικής και επί της ουσίας ακολουθείται λανθασμένο μονοπάτι. Σε μια Διάσκεψη δεν μπορεί από την μια να τίθεται η θέση για συνομοσπονδία, δυο κράτη και η απάντηση να είναι η αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Εκ προοιμίου θα έπρεπε να είχαν τεθεί τα πλαίσια των συζητήσεων, τι μπορεί, δηλαδή, να συζητηθεί και τι όχι.

Ξεκαθάρισμα, πριν να ξεκινήσει η προσπάθεια καθώς τώρα θα βρεθούμε να αναζητείται “κοινό όραμα” μεταξύ της κυριαρχικής ισότητας και της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας. Το ζητούμενο σε αυτή τη Διάσκεψη δεν είναι τίποτε άλλο παρά η επίτευξη συμφωνίας, αν και τα δεδομένα δεν συνηγορούν προς αυτή την κατεύθυνση. Όχι, βέβαια, μια όποια λύση, αλλά να είναι λειτουργική, βιώσιμη και δημοκρατική. Όταν, όμως, συζητείται, για παράδειγμα, το θέμα της θετικής ψήφου πώς μπορεί το κράτος να λειτουργήσει; Είτε θα καταρρεύσει είτε οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται θα καθορίζονται από την τουρκική πλευρά.

Στην πεπατημένη η ελληνική πλευρά

Υπάρχει το επιχείρημα, που προβάλλεται από την αντίπερα όχθη ότι σε διαφορετική περίπτωση όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από την ελληνική πλειοψηφία. Μεταξύ των δυο, δηλαδή να αποφασίζει η πλειοψηφία ή η μειοψηφία, υπάρχει τρίτη οδός. Αυτή που οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται στη βάση την εθνική καταγωγή, αλλά με πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους. Για να επιτευχθεί, ωστόσο, αυτό χρειάζονται ανατροπές. Αλλά πώς θα γίνει αυτό όταν η διαχρονική προσέγγιση των διαχειριστών του Κυπριακού είναι αυτή που επιμένει στα “λιμνάζοντα νερά”, στις επιλογές των αδιεξόδων; Ακόμη και τώρα, που η τουρκική πλευρά έχει ξεφύγει από τις παλαιότερες συζητήσεις, η ελληνική πλευρά επιμένει στην πεπατημένη.

Επιμένει, βασικά, στις προηγούμενες τουρκικές θέσεις, που τις καθιστά δικές της. Αντί να αναζητούνται φόρμουλες αποκεντρωμένης ομοσπονδίας, είναι προδήλως καλύτερο να τεθούν ιδέες, που θα διασφαλίζουν τη λειτουργικότητα του κράτους. Να κατατίθενται απόψεις, οι οποίες απομακρύνουν το ενδεχόμενο νέων περιπετειών και συγκρούσεων. Δεν έχει εκδοθεί απαγορευτικό για την ελληνική πλευρά να καταθέτει ιδέες. Δεν επιτρέπονται μόνο θέσεις, που παρουσιάζονται για να καλοπιάσουν την κατοχική Τουρκία, προσεγγίζοντας τις θέσεις και επιδιώξεις της.

Την ίδια ώρα, επειδή στη δημόσια σφαίρα συζητούνται διάφορα, πρέπει να υπενθυμίζεται συνεχώς το αυτονόητο: Δεν είναι η ελληνική πλευρά, που κατέχει εδάφη, που διαθέτει κατοχικό στρατό και έχει δημιουργήσει ένα αποσχιστικό μόρφωμα στην Κύπρο. Και δεν είναι η ελληνική πλευρά, που θέτει μαξιμαλιστικές θέσεις. Οπότε, δεν πρέπει να στέλνονται λανθασμένα μηνύματα. Εκτός κι εάν κάποιοι θεωρούν πως θέλει η Τουρκία να φύγει από την Κύπρο και δεν την αφήνουμε εμείς!