Οριοθέτηση τώρα της ΑΟΖ με τη Λιβύη

Σε πρόσφατο άρθρο του επιτελάρχη του τουρκικού ΓΕΝ ταξίαρχου Τζιχάτ Γιαϊτζί, αποκαλύπτονται, ξεκάθαρα και αποκρυσταλλωμένα, οι στρατηγικές στοχεύσεις και ανησυχίες της τουρκικής πλευράς. Αρχικά, ο Τούρκος αξιωματούχος παραθέτει τη νευραλγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και την απειλή που συνιστά για την Τουρκία η οριοθέτηση των ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου.

Εν συνεχεία, προκρίνει την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξυ Λιβύης και Τουρκίας, εν ήδη νομικού τετελεσμένου με σκοπό την αποτροπή του περιορισμού της δεύτερης στον κόλπο της Αττάλειας, από μια αντίστοιχη τριμερή πρωτοβουλία.

Δράττοντας την ευκαιρία από το άρθο-έκθεση του Τούρκου επιτελάρχη, ας ρίξουμε μια μάτια στην κατάσταση στη Λιβύη, καθώς και τις δυνητικές ευκαιρίες για την Ελλάδα. Ως γνωστόν, το 2011 και ύστερα από έναν 8μηνο εμφύλιο πόλεμο, ο μακροχρόνιος ηγέτης της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, ανατράπηκε και δολοφονήθηκε. Όμως, ο φιλελεύθερος επενδυτικός παράδεισος που ονειρεύονταν οι Ευρωπαίοι, δεν άργησε να καταρρεύσει.

Κατέρρευσε εκκωφαντικά και χαοτικά, αφήνοντας τη βορειοαφρικανική χώρα στο έλεος φυλάρχων, ισλαμικών οργανώσεων και ιδιωτικών στρατών, χρηματοδοτούμενων από τους συνήθεις υπόπτους των μεσανατολικών κιμαδομηχανών. Τη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ. Στον νέο εμφύλιο που ξέσπασε το 2014, ο «Εθνικός Λιβυκός Στρατός» υπό τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, και η υποστηριζόμενη κυβέρνηση του «Εθνικού Συμβουλίου των Αντιπροσώπων», με έδρα το Τομπρούκ, ανεδείχθη ως ο ισχυρότερος παίχτης στη χώρα. Σημειωτέο το γεγονός, πως ο εν λόγω στρατηγός έχει ενδιαφέρον βιογραφικό, όντας εξόριστος στις ΗΠΑ, όπου δημιούργησε τις κατάλληλες διασυνδέσεις.

Τη δεδομένη χρονική περίοδο, ο «Εθνικός Λιβυκός Στρατός», κατέχει το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας, υποστηριζόμενος από τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο του αλ-Σίσι, με τον πρόεδρο Τραμπ να κλείνει το μάτι. Στον αντίποδα βρίσκεται η διεθνώς αναγνωρισμένη «Κυβέρνησή Εθνικής Συμφωνίας» με έδρα την Τρίπολη, ισλαμικής ιδεολογίας και υποστηριζόμενη από την Τουρκία. Αν και η πρόσφατη επίθεση Χάφταρ για την κατάληψη της Τρίπολης δεν επέτυχε τον τελικό της σκοπό, η ισορροπία δυνάμεων παραμένει σταθερά υπέρ του πληθωρικού στρατηγού.

Ευκαιρία για την Ελλάδα

Εν συνεχεία, ας εξετάσουμε το πώς μπορεί να ευνοηθεί η Ελλάδα από την παραπάνω κατάσταση. Η κυβέρνηση του Τομπρούκ εχθρεύεται την Τουρκία του Ερντογάν. Κυριότεροι λόγοι, η υποστήριξη της πρώτης προς την κυβέρνηση της Τρίπολης, αλλά και η αντιπαράθεση Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας στο πλαίσιο του αγώνα επιρροής στον ισλαμικό κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι ο στρατάρχης Χάφταρ, κήρυξε πρόσφατα πόλεμο κατά της Τουρκίας, εκτοξεύοντας ευθείες απειλές. Τελευταίες, ανεπιβεβαίωτες, πληροφορίες αναφέρονται σε συλλήψεις Τούρκων πολιτών, καθώς και σε πλήγματα κατά τουρκικών δυνάμεων στη χώρα.

Ορμώμενη εκ των συγκυριών, καθώς και απ’ το δεδομένο του de facto ελέγχου της Ανατολικής Λιβύης από τον «Εθνικό Λιβυκό Στρατό», η Ελλάδα δύναται να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με σκοπό την οριοθέτηση των ΑΟΖ μεταξύ των δύο κρατών (τουλάχιστον όσον αφορά τα ανατολικά όρια, αποφεύγοντας τον νομικό ύφαλο σχετικά με το καθεστώς του κόλπου της Βεγγάζης).

Σε αντάλλαγμα, η χώρα μας θα μπορούσε να αναγνωρίσει το «Εθνικό Συμβούλιο των Αντιπροσώπων» του Τομπρούκ, σαν τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Μια αναγνώριση αν μη τι άλλο καλοδεχούμενη, ειδικά εφόσον θα προέρχεται από μια χώρα μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Τέλος, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις σχέσεις Χάφταρ-Σίσι, η εν λόγω πρωτοβουλία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε τριμερή οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Λιβύης. Το παραπάνω, θα δημιουργούσε ευνοϊκότατα τετελεσμένα υπέρ των ελληνικών συμφερόντων, συνιστώντας έμπρακτη και ουσιαστική απάντηση στο άρθρο του Τούρκου ταξίαρχου, αλλά και τις τουρκικές μεθοδεύσεις συνολικά.