Όσα δεν φτάνει ο σουλτάνος τα κάνει κρεμαστάρια!

To πρελούδιο των όσων θα ζητήσει ο “σουλτάνος” Ερντογάν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην συνάντηση τους στο Βίλνιους τον προσεχή Ιούλιο, παρουσίασε ο ίδιος Τούρκος πρόεδρος με “πατρικές” συμβουλές για τον επανεξοπλισμό της Ελλάδος: «Που θα φτάσετε με τα εξοπλιστικά (προγράμματα); Η Αμερική σας δίνει συνέχεια πολλά όπλα. Γιατί τ’ αγοράζετε; Μήπως σας τα δίνουν δωρεάν;» διερωτήθηκε ζηλοτύπως σε συνομιλία του με Τούρκους δημοσιογράφους.

Πράγματι, όπως μας προϊδέασε ένα συνέδριο που διοργάνωσαν το ΕΚΠΑ και το γνωστό ΕΛΙΑΜΕΠ στην Αθήνα τις προάλλες, «η Τουρκία δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την εμμονή στην αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου», ως υπεστήριξε ο ομιλητής σε αυτό, Γιουσέλ Άσερ, καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στο πανεπιστήμιο Γιλντιρίμ Μπεγιαζίτ της Αγκύρας. Διότι περί αυτού ακριβώς πρόκειται: Την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νήσων του Αιγαίου ζητεί η Τουρκία, κατά την συνθήκη της Λωζάννης, που συμπληρώνει εφέτος ένα αιώνα υπάρξεως.

Ο Τούρκος καθηγητής συνελήφθη όχι μόνο αγενής – “στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σχοινί” (έτσι κατελήφθη η Κύπρος υπό του Τουρκικού στρατού το 1974, δια της αποσύρσεως της Ελληνικής μεραρχίας τον Δεκέμβριο του 1967, ως αξίωσαν οι Αμερικανοί από τον υφιστάμενο Γεώργιο Παπαδόπουλο). Είναι, όμως και αδιάβαστος!

Ξέχασε ο Τούρκος διεθνολόγος την τροποποίηση της συνθήκης της Λωζάννης από την Συμφωνία του Μοντρέ το 1936, η οποία επέτρεψε τον επανεξοπλισμό των Στενών του Ελλησπόντου, των νήσων Τενέδου και ΄Ιμβρου. Η στρατικοποίηση των Στενών παρέσυρε και τα ελληνικά νησιά, αν και τότε μόνον η Χωροφυλακή τα φύλασσε.

Η ιστορία της στρατικοποιήσεως των Στενών είναι παλαιά και ενδιαφέρουσα. Πρώτοι, ο τσάρος Νικόλαος της Ρωσίας και ο Τούρκος σουλτάνος Μαχμούτ υπέγραψαν την συνθήκη Χιουνκάρ Ισκελεσί το 1833, η οποία επέτρεπε να κλείνει ο Βόσπορος και τα Δαρδανέλια στα πλοία χωρών, που ευρίσκοντο σε εμπόλεμο κατάσταση με οιαδήποτε από τις δύο χώρες.
Η συμφωνία ανησύχησε τους Βρετανούς και Γάλλους που διέκριναν την προοπτική η Ρωσία να καταλάβει τα Στενά και να κατέβη στα “θερμά νερά” της Μεσογείου.

Το Ανατολικό πρόβλημα

Νέα κρίση ξέσπασε το 1840, όταν ο Οθωμανός ναύαρχος Φεβζί πασάς παρέδωσε στον Μεχμέτ Αλή, Χεβίδη της Αιγύπτου και πατέρα του Ιμπραήμ πασά, τον τουρκικό στόλο απ’ τον φόβο μήπως ο Μεγάλος Βεζύρης Μεχμέτ Χουσρέφ πασάς τον παρέδιδε στους Ρώσους.
Με παρέμβαση των ευρωπαϊκών δυνάμεων, Βρετανίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Πρωσίας, αλλά και της Ρωσίας, αναγκάστηκε ο Μεχμέτ Αλή να επιστρέψει τον στόλο στον σουλτάνο Αβδούλ Μετζίτ.

Όταν όμως η Ρωσία αρνήθηκε να επιστρέψει στην Τουρκία τη Μολδοβλαχία που είχε καταλάβει το 1774, ξέσπασε ο πόλεμος της Κριμαίας (28.3.1854) με την Τουρκία, που υπεστήριξαν Βρετανία και Γαλλία. Ο Κριμαϊκός πόλεμος τερματίστηκε μετά διετίαν, το 1856, χωρίς μεταβολή των συνόρων της Ευρώπης. Απλώς η Τουρκία έγινε δεκτή στην ευρωπαϊκή συμφωνία της Βεσταφαλίας, στην οποία δεν είχε μετάσχει προηγουμένως.

Οι Ευρωπαίοι ανέλαβαν την υποχρέωση να σέβονται την ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υποχρέωση που έληξε με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Νεότουρκοι συντάχθηκαν με την ηττηθείσα Γερμανία. Ο συμμαχικός στόλος της Εγκαρδίου Συνεννοήσεως κατέλαβε τα Στενά και την Κωνσταντινούπολη στις 13 Νοεμβρίου, αποβιβάζοντας στρατεύματα για την κατοχή της πόλεως.

Τότε το Ελληνικό θωρηκτό “Αβέρωφ” αγκυροβόλησε στον Βόσπορο, κάτω από τα ανάκτορα του Γιλδίζ. Όμως, όταν άλλαξε η πολιτική της Γαλλίας, Ιταλίας και Βρετανίας έπειτα από τον Νοέμβριο του 1920, οπότε ο Ελευθέριος Βενιζέλος απομακρύνθηκε της εξουσίας, έχασε η Ελλάς την υποστήριξη τους και προεκλήθη η Μικρασιατική Καταστροφή.

Η νικηφόρος Τουρκία αξίωσε με την συνθήκη της Λωζάννης την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νήσων του Αιγαίου, περιορισθείσα η ιδία στα τρία μίλια από την Ασιατική ακτή.
Στις 24 Ιουλίου του 1923, υπογράφηκε η συνθήκη της Λωζάννης που καθόρισε τα σημερινά σύνορα της Τουρκίας, εκτός από την επαρχία Χατάϋ, που αργότερα οι κάτοχοι της, Γάλλοι, την εκχώρησαν στον Κεμάλ “Ατατούρκ”,  για να τον προσεταιρισθούν εν όψει του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Επί ματαίω…

Η συνθήκη του Μοντρέ

Εν αναμονή του επικειμένου τότε πολέμου, λοιπόν, επέφερε την αλλαγή του καθεστώτος των Στενών. Με την συνθήκη του Μοντρέ το 1936, που ζήτησε η Τουρκία, καταργήθηκε ο αφοπλισμός των Στενών που τελικώς συμπαρέσυρε και τον αφοπλισμό των ελληνικών νήσων του Ανατολικού Αιγαίου. Μεταπολεμικώς, η Ελλάς απέφυγε να εξοπλίσει τα νησιά και τα Δωδεκάνησα, που απέκτησε κυριαρχικώς από την Ιταλία, αλλ’ όταν η Τουρκία κατέλαβε το ήμισυ της Κύπρου, αναγκάσθηκε να αναλάβει την άμυνα του εθνικού εδάφους.

Η Τουρκία, εκτός από την απειλή καταλήψεως των ελληνικών νήσων που διατύπωσε ακόμη και με έγγραφο στα Ηνωμένα Έθνη, διαφοροποίησε την εξωτερική της πολιτική επί Ερντογάν και θεώρησε την μέχρι πρότινος σύμμαχο Αμερική, “εχθρό” εν δυνάμει. Αντιθέτως, η Ελλάς εγκατάλειψε τον αντιαμερικανισμό της Αριστεράς, με την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη το 2019 και προέβη σε σημαντικές παραγγελίες πολεμικού εξοπλισμού από την Γαλλία, το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Ερντογάν έχασε την δυνατότητα να εκβιάζει την Ελλάδα με εισβολή στα νησιά από την επελθούσα μεταβολή της ισορροπίας δυνάμεως στον αέρα και στην θάλασσα του Αιγαίου.
Αντί λοιπόν να μέμφεται την πολιτική του, κατηγορεί τον Μητσοτάκη ότι εξοπλίζεται, όπως πράττει καθένας λογικός ηγέτης που επιθυμεί την ειρήνη. Θυμίζει έτσι τον μύθο του Αισώπου με την αλεπού που επειδή δεν έφτανε τα κρεμαστάρια, κατηγορούσε τα σταφύλια ως ανώριμα!