Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα

Πριν ακόμη συγκληθεί η άτυπη Πενταμερής γίνονται αναφορές για νέα Διάσκεψη τον Ιούνιο, ενώ αναπτύσσονται σενάρια τρόμου για το ενδεχόμενο αποτυχίας. Και συνήθως όταν προτάσσεται η κινδυνολογία, προβάλλονται τεχνηέντως και οι συνταγές “επιτυχίας»” Ποιες είναι αυτές; Να ικανοποιηθεί η Τουρκία και να γίνουν αποδεκτές οι αξιώσεις της! Και όλα στο παρασκήνιο κινούνται γύρω από τι θα πρέπει να δοθεί στην κατοχική δύναμη για να συνεργασθεί.

Ενόψει της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, ως μείζον θέμα αναδεικνύεται η νέα εκδοχή της πολιτικής ισότητας, που επί της ουσίας θα είναι κυριαρχική ισότητα. Και έχουν άποψη όλοι επί τούτου. Η Τουρκία και η Βρετανία, για παράδειγμα, λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις, δεν έχουν μόνο άποψη για την εσωτερική πτυχή, αλλά θέλουν να επιβάλουν και τις απόψεις τους. Η μεν Βρετανία για να διασφαλίσει τα “κεκτημένα” της στην Κύπρο, η δε Τουρκία διά μίας συμφωνίας να ελέγξει ολόκληρο το νησί.

Το γιατί έχουν άποψη είναι θέμα που αφορά και τη στάση της Λευκωσίας, που επιτρέπει τούτο. Πώς αφήνεται το Λονδίνο να αναπτύσσει παρασκηνιακές πρωτοβουλίες, όταν η μόνη συζήτηση, που μπορεί να γίνει με τους Άγγλους είναι το καθεστώς των βάσεων, αλλά και η παρουσία τους στην Κύπρο; Με την Τουρκία οι συζητήσεις θα πρέπει να αφορούν την άρση των κατοχικών δεδομένων. Αυτό, όμως, προτάσσεται;

Η αποτυχία της Λευκωσίας

Η αποτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πως δεν κατάφερε από το 1974 και εντεύθεν να προωθήσει ένα αφήγημα, που θα προβάλλει την πραγματική υφή του ζητήματος, που είναι πρόβλημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Σημειώνεται συναφώς ότι σε κανένα ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών, ακόμη και σε εκείνο που εκδόθηκε την 20 η Ιουλίου 1974, δεν γίνεται λόγος σε εισβολή.

Το Ψήφισμα 353 της 20ής Ιουλίου 1974 του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο ΟΗΕ κάνει εκκλήσεις για «άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στην Κυπριακή Δημοκρατία» και για «απομάκρυνση, χωρίς καθυστέρηση, από την Κυπριακή Δημοκρατία του ξένου στρατιωτικού προσωπικού που η παρουσία του δεν προβλέπεται από διεθνείς συμφωνίες».

Η απουσία της Τουρκίας από τη μεγάλη εικόνα, η συζήτηση επί ίσοις όροις με τους εκπροσώπους της στα κατεχόμενα, διαμόρφωσε και τη διεθνή εικόνα του Κυπριακού, ως ενός θέματος εσωτερικής διαφοράς και συνταγματικών ρυθμίσεων. Και έκτοτε μέσα από τις διολισθήσεις, έφθασε η κατάσταση να τίθεται επιτακτικά από τουρκικής πλευράς και όχι μόνο, η αναβάθμιση του παράνομου αποσχιστικού μορφώματος σε “κανονικό” κρατίδιο, ίσου καθεστώτος με την Κυπριακή Δημοκρατία.

Επανάληψη των γνωστών κλισέ

Στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη της Γενεύης (27-29 Απριλίου), η ελληνική πλευρά προσέρχεται απαγγέλλοντας τα γνωστά ποιηματάκια των διαχρονικών κλισέ των επαναλαμβανόμενων “συμβιβασμών”. Συμβιβασμών, που αλλάζουν κάθε φορά, που η κατοχική δύναμη θέτει νέες αξιώσεις. Η επικείμενη Διάσκεψη για το Κυπριακό θα πραγματοποιηθεί μέσα σε μη ευνοϊκές συνθήκες, με μια Τουρκία αφηνιασμένη, ανεξέλεγκτη.

Ακούγεται πως η ελληνική πλευρά θα προσέλθει και να επιμένει στη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Πιο πιθανόν είναι, μέσα από αυτή την τακτική, ότι θα καταλήξουμε να συζητηθεί συνομοσπονδία, με μανδύα Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Στη Διάσκεψη η Τουρκία θέλει κέρδος. Η ελληνική πλευρά, ως συνήθως, επιδιώκει να μην έχει απώλειες. Στην Πενταμερή μια είναι η επιλογή: Να προταχθεί το θέμα της Ασφάλειας, της άρσης των κατοχικών δεδομένων και στη συνέχεια να ξεκινήσει μια συζήτηση για τη συμβατότητα της συμφωνίας με το κοινοτικό κεκτημένο.

Το 1960 δημιουργήθηκε ένα κράτος εξαρτημένο και με στρεβλωτικές ρυθμίσεις. Η συνέχεια είναι γνωστή. Σήμερα, ως να μην έχουμε μάθει τίποτε από τα παθήματα του παρελθόντος, συζητείται μια συμφωνία με περιορισμούς, με ελλείμματα στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικών αρχών. Μια συμφωνία που δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει επειδή η Άγκυρα θα επιχειρήσει να εφαρμόσει, μέσα από την αποτυχία της “λύσης”, το σχέδιο της. Για αυτό και δεν θα πρέπει να ακολουθηθούν οι τουρκικοί βηματισμοί (για πολιτική ισότητα, κυριαρχική ισότητα), αλλά να προταχθεί η ουσία, στην οποία θα πρέπει να υπάρξει επιμονή μέχρι να ξεκαθαρίσει.