Παγώνει η ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο – Άτακτη υποχώρηση της Αθήνας

Δίπλα στις κλιμακούμενες μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας, στο παράνομο τουρκολιβυκό Μνημόνιο για το οποίο όχι μόνο δεν έχει κινηθεί να ακυρώσει στο Διεθνές Δικαστήριο η Αθήνα, αλλά έχει δεχθεί να αποτελεί μέρος του ελληνοτουρκικού διαλόγου, τώρα η ελληνική πλευρά “παραμέρισε” – αναδιπλώθηκε πλήρως ως προς την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.

Διότι, τα όσα συνέβησαν με το περιβόητο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου και το επίσημο “πάγωμα” των εργασιών του, εξασθενούν ακόμα περισσότερο την όποια διαπραγματευτική θέση της Αθήνας και δίνουν ένα πολιτικό και διπλωματικό πλεονέκτημα στην τουρκική πλευρά, η οποία υπό την απειλή βίας, ή καλύτερα με την πολιτική της “κανονιοφόρου”, εμπόδισε σε πρώιμο στάδιο την κατασκευή ενός έργου (ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου) για το οποίο υπάρχει απόφαση και χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι απολύτως συμβατό με το Διεθνές Δίκαιο.

Πρακτικά η κυβέρνηση απέφυγε τουλάχιστον σε αυτή την φάση το ρίσκο για μια νέα όξυνση των σχέσεων με την Τουρκία, “παγώνοντας” την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και μάλιστα σε μια κρίσιμη περιοχή του Αιγαίου, υποκύπτοντας στους εκβιασμούς και τις απειλές της Τουρκίας.

Ουσιαστικά το έργο διεκόπηκε τον Ιούλιο του 2024 όταν στα νότια της Κάσου τουρκικά πολεμικά πλοία ανέκοψαν την πορεία του ιταλικού πλοίου που πραγματοποιούσε έρευνες για το έργο. Οι συνεχείς “παρενοχλήσεις” των Τούρκων συνεχίστηκαν και σε θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά της Κρήτης, όταν και πάλι πολεμικά πλοία της Τουρκίας απείλησαν τα ιταλικά ερευνητικά σκάφη.

Η στάση των Τούρκων σε μια φάση του έργου που δεν είχε καν προσεγγίσει την τοποθέτηση καλωδίου, αλλά καρκινοβατούσε στο αρχικό στάδιο των ερευνών, καθώς επίσης και η αδυναμία εξεύρεσης συμβιβασμού μέσω απευθείας ελληνοτουρκικών συζητήσεων, κατέστησαν τη συνέχιση εξαιρετικά δύσκολη.

Παγώνει η ηλεκτρική διασύνδεση

Φαίνεται κατ’ αρχήν πως η ελληνική πλευρά, επιχειρεί να κερδίσει χρόνο, χωρίς περαιτέρω οικονομικό κόστος (με την απόφαση του ΑΔΜΗΕ να σταματήσει να πληρώνει την γαλλική Nexans) και με σκοπό να διερευνήσει αν σε επόμενη φάση τα εμπόδια θα εκλείψουν. Στην παρούσα φάση, όπου η Άγκυρα προσπαθεί να εμβαθύνει τις σχέσεις της με την ΕΕ, καθετί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαπραγματευτικό χαρτί και ως εκ τούτου τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστικό.

Ωστόσο και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για το πως “αναδιπλώνεται” η Ελλάδα, είναι και το ότι έφυγαν και τα δύο ιταλικά ερευνητικά που δραστηριοποιούνταν στις έρευνες για την ηλεκτρική διασύνδεση. Το πρώτο που αναχώρησε ήταν το “NG Worker” πριν δύο βδομάδες για την Σικελία και μόλις την Τετάρτη αναχώρησε και το ερευνητικό πλοίο “Ievoli Relume”.

Αν και υπάρχει η εκτίμηση στην Αθήνα ότι με την παύση πληρωμών προς την γαλλική εταιρεία, η ελληνική πλευρά επιδιώκει την ενεργότερη εμπλοκή για την ομαλή υλοποίηση των ερευνών της Γαλλίας ως χώρας άμεσου ενδιαφέροντος, λόγω του συμβολαίου της Nexans, αλλά και του Ισραήλ και των ΗΠΑ, λόγω του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Μόνο που η ουσία είναι πως η κυβέρνηση δεν ήταν προετοιμασμένη ούτε κατ’ ελάχιστον να “τρέξει” αυτό το έργο και κυρίως απροετοίμαστη για να αντιμετωπίσει πολιτικά και διπλωματικά τις απειλές της Άγκυρας, με αποτέλεσμα να χάσει διαπραγματευτικά ατού και να αναδιπλωθεί ως προς την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.