Παρασκηνιακή συζήτηση για λύση με δύο κράτη

Η παραζάλη από τις αντιπαραθέσεις μεταξύ των βασικών πρωταγωνιστών, που διαιωνίζουν τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες του κράτους, έχει βάλει στο ράφι το Κυπριακό. Δεν υπάρχουν, όπως λέγεται, εξελίξεις και αναμένουν τις τουρκικές εκλογές, που χρονικά τοποθετούνται στις 24 Ιουνίου για «κινήσεις». Σποραδικά και με δόση εσωτερικών όρων άσκησης πολιτικής, στήνεται στα πεταχτά και κανένας καβγάς.

Για το πολυσυζητημένο, για παράδειγμα, πλαίσιο Γκουτέρες οι κόντρες κτυπούν, μερικές φορές κόκκινο, χωρίς να γίνεται αντιληπτό το αντικείμενο. Τούτοι οι καβγάδες ενίοτε περνούν και την κατοχική διαχωριστική γραμμή και στον χορό των αντιπαραθέσεων μπαίνουν και αξιωματούχοι του κατοχικού καθεστώτος. Σημείο τριβής και συζητήσεων στη δημόσια σφαίρα, λοιπόν, το πλαίσιο Γκουτέρες. Αποδοχή, απόρριψη, επιλογή μεταξύ διαφορετικών εκδοχών.

Πρέπει, ωστόσο, κάποιος να εξηγήσει πως δεν μπορεί να γίνεται επίκληση ενός πλαισίου που είναι αόρατο! Δεν έχει υποβληθεί ποτέ. Καταγράφηκε μετά από προφορική περιγραφή του –και μάλιστα τηλεφωνικά– από τον τότε απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ Άιντε. Είχε ο αξιωματούχος του ΟΗΕ  χωριστές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους δύο διαπραγματευτές, στους οποίους ανέγνωσε τα σημεία.

Στη διεθνή πολιτική, στη διπλωματία, τα non papers, δεν έχουν επίσημο χαρακτήρα, αλλά είναι σημεία συζήτησης ή άτυπες ιδέες. Τροφή για σκέψη. Πολύ περισσότερο αυτό ισχύει για ένα κείμενο που δεν παρουσιάσθηκε, δεν υποβλήθηκε, αλλά διαβάστηκε. Συνεπώς, δεν μπορεί να καθίσταται μια τηλεφωνική ανάγνωση σημείων σε παντιέρα και να αναπτύσσεται μια ρητορική γύρω από αυτό. Αυτό, πάντως, με τις παντιέρες δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Κυνηγά την πλειοψηφία των εκάστοτε διαχειριστών, που δέχονται οι υποχωρήσεις να καθίστανται στη συνέχεια λάβαρα. Δεν μπορεί αυτό να θεωρείται κανονική συμπεριφορά και αντίδραση. Αυτό, όμως, μπορεί να εξεταστεί μόνο από ειδικούς.

Αλλαγή βάσης

Την ίδια ώρα, γίνεται μια συζήτηση, η οποία αφορά δύο διαφορετικές εκδοχές του πλαισίου. Η τουρκική πλευρά επικαλείται αυτό της 30ής Ιουνίου, στο οποίο γίνεται αναφορά στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα και η ελληνοκυπριακή πλευρά σε εκείνο  της 4ης Ιουλίου. Οι συζητήσεις, όμως, στο Κραν Μοντάνα δεν ολοκληρώθηκαν στις 4 Ιουλίου. Συζητήσεις ακόμη και διαπραγματεύσεις έγιναν στις 5 και 6 Ιουλίου. Με αυτές τις συζητήσεις τι γίνεται; Δεν λαμβάνονται υπόψη;

Από τουρκικής πλευράς γίνεται μια ακόμη επίκληση, που μεταφέρθηκε στην ηγεσία του κατοχικού καθεστώτος από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψής του στα Κατεχόμενα. Υποστήριξε ο Τσαβούσογλου πως οι συζητήσεις αλλάζουν βάση και παρέπεμψε σε συμφωνία για δύο κράτη. Είπε, μάλιστα, ότι το ζήτημα τούτο το έχει θέσει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Παρασκηνιακά αναφέρεται πως «η κουβέντα» αυτή έγινε στο Κραν Μοντάνα.

Όπως γίνεται συνήθως από τους Τούρκους, τίποτε δεν μένει μυστικό. Ξέρουν τον τρόπο να αξιοποιούν τα λάθη στο έπακρον. Γιατί λάθος –και μάλιστα καταστροφικό– είναι να ανοίξει κουβέντα για δύο κράτη, όταν μάλιστα δεν υπάρχει γραμμή πλεύσης, έτοιμο σενάριο. Αλλά και προετοιμασμένη να είναι η ηγεσία της ελληνοκυπριακής πλευράς, που δεν είναι, η επιλογή αυτή συνιστά αυτοχειρία.

Το σενάριο για συμφωνημένη διχοτόμηση συνιστά μια επιδερμική προσέγγιση που οδηγεί στην καταστροφή. Στις συζητήσεις του ποδαριού ακούγονται απόψεις του τύπου «επιστροφή εδαφών έναντι αναγνώρισης». Τέτοιες απόψεις δείχνουν πως οι εκφραστές της αγνοούν την τουρκική πολιτική και διαχειρίζονται το εθνικό θέμα χωρίς σοβαρότητα και όραμα. Το ενδιαφέρον, πάντως, είναι ότι η ιδέα της συμφωνημένης διχοτόμησης αναπτύσσεται από τους υπέρμαχους της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Τουλάχιστον από τον έναν από τους δύο βασικούς πυλώνες στήριξης αυτής της «λύσης».