Πεσκέσι 30.000 μετανάστες μας στέλνει ο Σόλτς

Σκληρές απαιτήσεις αναμένεται να εγείρει, κατά τη μεθαυριανή συνάντησή τους στη Θεσσαλονίκη, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, αποδίδοντας έμφαση, αφενός, στην ανάγκη περαιτέρω ανοχής στις τουρκικές προκλήσεις και, αφετέρου, στο Μεταναστευτικό για την επιστροφή δεκάδων χιλιάδων δικαιούμενων άσυλο από τη Γερμανία στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ο Όλαφ Σολτς θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει την πολιτική, ηθική και νομική υποχρέωση, βάσει του Κανονισμού του Δουβλίνου 3, να δεχθεί την επιστροφή στην επικράτειά της άνω των 30.000(!) προσφύγων και μεταναστών. Το σκεπτικό του Βερολίνου είναι ότι, μολονότι βρίσκονται νομίμως στο γερμανικό έδαφος βάσει αιτήσεων χορήγησης ασύλου και πιστοποιητικών μακράς διαμονής στην ΕΕ κάνουν κατάχρηση των δικαιωμάτων τους, επιβαρύνοντας υπέρμετρα τον προϋπολογισμό της χώρας. Με βάση το ίδιο σκεπτικό, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πρέπει να συμφωνήσει στην επιστροφή τους, επειδή η Ελλάδα ήταν η «χώρα πρώτης υποδοχής» στο έδαφος της ΕΕ, κυρίως την περίοδο 2015-2018.

Το μείζον πρόβλημα φέρει, ασφαλώς, τα ονοματεπώνυμα των ηγετών των δύο χωρών εκείνη την εποχή, Άνγκελα Μέρκελ και Αλέξη Τσίπρα, με τη σωρεία λαθών τους στο Μεταναστευτικό, αλλά τώρα βρίσκεται στα χέρια του Κυριάκου Μητσοτάκη σαν ωρολογιακή βόμβα στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Ενδεχόμενη αποδοχή της απαίτησης του Όλαφ Σολτς θα ανατρέψει όλες τις κοινωνικές, οικονομικές και γραφειοκρατικές πτυχές της ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής με προφανές κόστος εν όψει των προσεχών εκλογών. Από την άλλη πλευρά, η απόρριψη του αιτήματος του καγκελάριου θα προκαλέσει σοβαρότατες τριβές μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου σε μία κρίσιμη περίοδο για τις εξελίξεις στο Αιγαίο, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και την ενεργειακή πολιτική της ΕΕ.

30.000 μετανάστες πεσκέσι

Το Μέγαρο Μαξίμου αιφνιδιάστηκε από τις πρώτες πληροφορίες για το γερμανικό αίτημα, καθώς ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης δεν αντελήφθη κάτι ανησυχητικό κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο. Οι συνομιλίες του Νότη Μηταράκη με τους αρμόδιους αξιωματούχους είχαν αναλωθεί σε γενικόλογες θεωρίες περί του Συμφώνου Μετανάστευσης της ΕΕ και της στήριξης στους Ουκρανούς πρόσφυγες, χωρίς να προβλεφθεί προσωπική ανάμειξη του Όλαφ Σολτς. Παράλληλα, στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, η κυρίαρχη εκτίμηση έμπειρων διπλωματών είναι ότι ο Όλαφ Σολτς θα αποφύγει την ανάληψη σοβαρής διαμεσολαβητικής πρωτοβουλίας προς τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αντίθετες προσδοκίες, βασιζόμενος στην αρμονική συνεργασία Αθήνας-Βερολίνου και στις παραδοσιακές οικογενειακές σχέσεις του με στελέχη όχι μόνον του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, αλλά και του Σοσιαλδημοκρατικού. Όπως ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Σταινμάγερ και το σημαντικότερο διπλωμάτες άμεσης επιρροής του σε κορυφαίες θέσεις του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Όμως ο πρωθυπουργός υποτίμησε το γεγονός ότι o καγκελάριος σχημάτισε, εγκαίρως, προσωπική αντίληψη (ορθότερη συγκριτικά με την αντίστοιχη του Κυριάκου Μητσοτάκη) για τις προθέσεις Ερντογάν. Γιατί Όλαφ Σολτς συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο στην Άγκυρα τη Δευτέρα 14 Μαρτίου 2022, δηλαδή την επομένη των συνομιλιών Ερντογάν-Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη.

Αποστάσεις Σολτς από τα ελληνοτουρκικά

Ο καγκελάριος διαπίστωσε την απόλυτη αδιαλλαξία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως και τον κίνδυνο οποιαδήποτε πρωτοβουλία παρέμβασης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας να κοστίσει πρώτιστα στις γερμανοτουρκικές σχέσεις. Αντίθετα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ανακαλύψει, μετά τη δική του συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τουρκική βούληση για ήπιο καλοκαίρι και απουσία προκλήσεων, η οποία θα οδηγούσε στην ανέφελη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Επίσης, στις συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ο Κυριάκος Μητσοτάκης φέρεται ότι χαρακτήρισε ικανοποιητική τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης. Και μόλις χθες πρόσθεσε δημόσια πως είχε «την εντύπωση ότι, μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν, υπήρχε πλαίσιο συνεννόησης και δεν θα γίνουν ενέργειες που θα προκαλέσουν».

Σε κάθε περίπτωση, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ αναμενόταν κατά τις (αναβληθείσες λόγω Covid) επισκέψεις της στην Αθήνα και την Άγκυρα να ζητούσε ελληνοτουρκικό διάλογο χωρίς εντάσεις, εκφράζοντας αόριστα την πρόθεση να δράσει επιβοηθητικά. Ωστόσο, η ελληνική διπλωματία έχει γνώση της μικρής αξίας τέτοιων δηλώσεων, λαμβάνοντας υπόψη και τα εσωτερικά παίγνια στην κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίας. Ο σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς προτιμά να αποτύχει και να εκτεθεί η πράσινη Ανναλένα Μπέρμποκ, ώστε ο ίδιος να δράσει, ενδεχομένως, αργότερα.

Μιμείται άλλωστε την προκάτοχό του, χριστιανοδημοκράτη Άνγκελα Μέρκελ, η οποία τον Αύγουστο του 2020 εξευτέλισε τον σοσιαλδημοκράτη υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας. Αφού άφησε τον Χάικο Μάας και την πρωτοβουλία του να πνιγούν στα ύδατα του Αιγαίου, η τότε καγκελάριος αναμείχθηκε προσωπικά μόνον τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, οικοδομώντας πάνω στην ενεργό ανάμειξη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Κοινώς, “έχουμε δει το έργο” μόλις προ διετίας.