Πως η ένταξη στην ΕΕ δεν αξιοποιήθηκε για ευρωπαϊκή λύση στο Κυπριακό

Την Πρωτομαγιά του 2004, μια εβδομάδα μετά το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν, η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε στην ΕΕ. Δεκαπέντε χρόνια μετά επιβεβαιώνεται η ορθότητα του στρατηγικού εκείνου ανοίγματος για συμμετοχή της Κύπρου στην Ένωση. Η Λευκωσία έχει κάνει μία στρατηγικού βάθους κίνηση με την ένταξη στην ΕΕ.

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχοντας την πλήρη στήριξη της Ελλάδος, κατάφερε να ξεπεράσει το μεγάλο εμπόδιο που αρχικά ορθωνόταν ενώπιον της: Δεν μπορούσε να ενταχθεί χωρίς προηγουμένως να επιλυθεί το Κυπριακό. Αυτό ξεπεράσθηκε, είτε λόγω της τουρκικής αδιάλλακτης στάσης στο Κυπριακό είτε άλλων συγκυριών. Σημασία έχει πως η Κύπρος εντάχθηκε χωρίς συμφωνία στο Κυπριακό και πρωτίστως χωρίς να αποδεχθεί το αλήστου μνήμης σχέδιο Ανάν, ένα ρατσιστικό, αντιδημοκρατικό πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού.

Η Κύπρος εντάχθηκε παρά τις απειλές της Τουρκίας «για αντίδραση χωρίς όρια». Η ένταξη, με βάση τα όσα αναφέρονταν τότε, θα συνέλαβε τόσο στο θέμα της ασφάλειας όσο και στη διασφάλιση του περιεχομένου της λύσης. Ποιο το αποτέλεσμα; Πολλές φορές η ΕΕ θέλησε να «τετραγωνίσει τον κύκλο». Το περιεχόμενο της λύσης δεν άλλαξε και για αυτό δεν φταίνε στις Βρυξέλλες αλλά, κυρίως, ευθύνονται στη Λευκωσία. Γιατί δεν μπορεί η ΕΕ να αντιδράσει, να αντιταχθεί, όταν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι επιμένουν να συζητούν ρυθμίσεις με περιορισμούς δικαιωμάτων. Να συζητούν ρυθμίσεις απεμπολής δικαιωμάτων.

Είναι πρόδηλο πως τα ανοίγματα αυτά και οι στρατηγικές θα έχουν σημασία μόνο εάν επηρεάζουν δραστικά και το Κυπριακό. Υπάρχει μια τεράστια απόσταση, θα είναι ένα άλμα στο κενό, εάν δεν συνδεθούν οι πολιτικές αυτές με το Κυπριακό. Δεν μπορούν κάποιοι να παραμένουν στη Λευκωσία κολλημένοι στα συνιστώντα κράτη, στη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, στα βέτο και στις εκπτώσεις στο περιουσιακό και στα δικαιώματα των πολιτών και ταυτόχρονα να θέτουν τον πήχη ψηλά. Ειδικά όταν για πρώτη φορά, με κάποιες περαιτέρω κινήσεις, είναι δυνατό, λόγω και των συγκυριών, να περάσουμε πάνω από τον πήχη.

Ιδιαίτερα όταν μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ υπήρξαν κι άλλα στρατηγικά ανοίγματα, με τις συνεργασίες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είναι σαφές πως τα πλεονεκτήματα της χώρας μας αναβαθμίζονται συνεχώς. Είναι προφανές πως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ορθότητα της απόφασης για ένταξη στην ΕΕ. Δεν ήταν εύκολο εγχείρημα, πλην όμως, ο στόχος επιτεύχθηκε.

Από και πέρα, έχοντας αυτό το σημαντικό πλεονέκτημα προίκα, πρέπει να κεφαλαιοποιηθεί υπέρ των συμφερόντων της χώρας. Πρωτίστως ως προς το περιεχόμενο μιας συμφωνίας στο Κυπριακό. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως για την ΕΕ η γεωγραφική θέση της Κύπρου αποτελεί ένα σημαντικό γεωστρατηγικό εργαλείο, που θέλει, ως φαίνεται, να αξιοποιήσει.