Πώς η Τουρκία αποσυνδέει το Κυπριακό από ελληνοτουρκικά και ευρωτουρκικά

Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο πολλά μπορεί να κριθούν για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, στο πεδίο των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και της ΕΕ. Η προσοχή είναι στραμμένη στη Νέα Υόρκη και τις Βρυξέλλες και στο αποτέλεσμα των παράλληλων διεργασιών, που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η Άγκυρα μεθοδικά θέλει να αποσυνδέσει το Κυπριακό από τα ελληνοτουρκικά και ευρωτουρκικά, ώστε να στραφούν οι πιέσεις προς τη Λευκωσία, με το επιχείρημα πως δεν μπορεί η Κύπρος να χαλάσει τη… σούπα, που φτιάχνεται για τα υπόλοιπα ζητήματα. Να μην χαλάσει η Κύπρος το… κλίμα, όπως αναφέρεται συχνά- πυκνά και να μείνουν στάσιμα τα άλλα θέματα.

Η Τουρκία προβάλλει αυτό το αφήγημα στηριζόμενη στον ισχυρισμό, σύμφωνα με τον οποίο είναι η ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία “κλωτσά” τις… ευκαιρίες για λύση. Ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, έχει αναφερθεί σε αυτό το αφήγημα, για την “απορριπτική” Λευκωσία ακόμη και στον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στη διάρκεια της τελευταίας τους συνάντηση, στο Βίλνιους της Λιθουανίας, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ.

Είναι σαφές πως η Άγκυρα θέλει να στρέψει τα “βέλη” των πιέσεων, ΟΗΕ-ΕΕ κι άλλων, προς τη Λευκωσία. Το ενδεχόμενο το Κυπριακό να μπει στο πακέτο, σύμφωνα με την τουρκική προσέγγιση, είναι για να θεωρηθεί ως η παράπλευρη απώλεια. Αντίθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί πως με τις κινήσεις που γίνονται, τόσα τα ελληνοτουρκικά όσο και τα ευρωτουρκικά, για να προχωρήσουν πρέπει να κάνουν “σταθμό” στη Λευκωσία!

Το  “Αμπντουλχαμίντ Χαν”

Μέσα στις εξαγγελίες για προσέγγιση της Τουρκίας με τους γείτονες, τις δηλώσεις Ερντογάν ότι η χώρα του δεν επιδιώκει να τσακωθεί με κανέναν, αλλά «να δημιουργήσουμε μια ζώνη ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας», η κατοχική δύναμη έστειλε για έρευνες στην περιοχή, πλωτό γεωτρύπανο, “Αμπντουλχαμίντ Χαν” το οποίο θα παραμείνει τους επόμενους έξι μήνες σε περιοχή της Μεσογείου (10 Αυγούστου 2023 έως τις 6 Φεβρουαρίου 2024). Το γεωτρύπανο έχει αποπλεύσει την περασμένη Παρασκευή από το λιμάνι του Τάσουτζου της Σελεύκειας στη νότια Τουρκία. Το πλωτό γεωτρύπανο συνοδεύεται από το πλοίο υποστήριξης Kutsi Ilhan.

Προορισμός του είναι ο στόχος Akseki-1 νότια/νοτιοαανατολικά του Καστελόριζου, δυτικά της Κύπρου και νότια σε ευθεία γραμμή των Μύρων από τις τουρκικές ακτές. Ο νέος στόχος γεώτρησης εκτιμάται ότι βρίσκεται στα όρια της δυνητικής τουρκικής ΑΟΖ, θα δείξει ωστόσο στη συνέχεια κι αναλόγως των εξελίξεων, εάν θα εισβάλει στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Ή ακόμη κι εάν προσεγγίσει ελληνικές θαλάσσιες περιοχές.

Η κίνηση αυτή τυγχάνει πολλών αναγνώσεων. O κ. Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA) και καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, έγραψε στην “Καθημερινή” των Αθηνών, ότι βάσει της NAVTEX που εκδόθηκε, το “Αμπντουλχαμίντ Χαν” θα βρεθεί εντός τουρκικής δυνητικής υφαλοκρηπίδας.

Σημειώνει δε τα εξής: «Ωστόσο, μέσω αυτού, πρώτον, μας υπενθυμίζει τις δυνατότητες και τα εργαλεία που έχει αποκτήσει η Τουρκία για να ασκεί (όταν το κρίνει αναγκαίο) πίεση στην Ελλάδα, ακόμη και να κάνει προβολή ισχύος και, δεύτερον, η χρονική διάρκεια της NAVTEX, σχεδόν 6 μηνών, δείχνει σαν η Άγκυρα να δίνει ένα περιθώριο στην Αθήνα προκειμένου να υπάρξει κάποια πρόοδος στον διάλογο διαπραγμάτευση. Αν, όμως, εν συνεχεία… απογοητευθεί και κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για να επιστρέψει στην παλαιά πρακτική, θα μπορούσε να μεταφέρει το πλωτό της γεωτρύπανο σε σημεία ενοχλητικά για εμάς, παραβιάζοντας δυνητικά κυριαρχικά μας δικαιώματα σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, ακόμη και δυνητική κυριαρχία μας, σε χωρικά ύδατα, όπως συνέβη με το σεισμικό σκάφος “Ορούτς Ρέις” το 2020».

Είναι δε σαφές πως ο Ερντογάν έστειλε το γεωτρύπανο για να είναι εκεί και αναλόγως οι διαδρομές του θα αλλάξει. Αυτό είναι, άλλωστε, η συνηθισμένη του τακτική.