Πως παίζεται το παιχνίδι στις ΗΠΑ με F-16 και την Τουρκία

Έχει “κατακτήσει” την συνείδηση ικανού τμήματος της Διεθνούς Κοινής Γνώμης η άποψη, ότι στην Αμερική, οι σημαντικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται από τον εκάστοτε Πρόεδρο των ΗΠΑ και τους Υπουργούς του, αλλά από κάποια πανίσχυρα και “αόρατα“ λόμπυ, από τις μυστικές υπηρεσίες από τους Εβραίους τραπεζίτες και άλλους μη κατονομαζόμενους.

Μάλιστα,  κάποιες  από αυτές τις αναπόδεικτες “βεβαιότητες” έχουν μεταφερθεί σε αρκετές κινηματογραφικές ταινίες και έχουν γίνει ιστορίες σε ευπώλητα βιβλία ευφάνταστων και καλοπληρωμένων συγγραφέων. Και εδώ τελειώνει το παραμύθι… Εκτιμώ ότι η πραγματικότητα στην Αμερική είναι πολύ διαφορετική, ότι λειτουργούν οι θεσμοί, έστω με αρκετές δυσκολίες, αλλά  στο τέλος της ημέρας, δεν ανατρέπονται οι αποφάσεις του Προέδρου των ΗΠΑ, των Υπουργών ή του Συμβουλίου Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, από σκοτεινά παράκεντρα εξουσίας.

Ας  κάνουμε μία υπόθεση εργασίας: Για ένα θέμα που απασχολεί την αμερικανική διοίκηση, υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις. Η άποψη Α και η άποψη Β. Την άποψη Α υποστηρίζουν, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και οι Υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών των ΗΠΑ. Και την άποψη Β ένας  αριθμός μελών του Κογκρέσου, που κάποιοι είναι και επικεφαλής υποεπιτροπών ή αρμοδίων επιτροπών του Κογκρέσου. Ερώτηση: Ποια άποψη θα κυριαρχήσει; Με βάση τα ανωτέρω, θα προσεγγίσουμε το θέμα της πιθανολογούμενης πώλησης στην Τουρκία, μαχητικών αεροσκαφών F-16 που κατασκευάζει η αμερικανική εταιρεία “Λόκχιντ Μάρτιν”.

Στο τέλος του περασμένου Ιουνίου και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, ο Πρόεδρος Μπάιντεν συναντήθηκε με τον πρόεδρο Ερντογάν. Το αίτημα του Τούρκου προέδρου ήταν να προμηθευτεί η Τουρκία αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-16. Αίτημα που έκανε δεκτό ο Αμερικανός πρόεδρος. Αμέσως μετά τη συνάντηση η αναπληρώτρια υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Σελέστ Γουάλαντερ, δήλωσε ότι «η Ουάσιγκτον υποστηρίζει πλήρως τα σχέδια εκσυγχρονισμού του στόλου των μαχητικών αεροσκαφών F-16 της Τουρκίας, επειδή συνεισφέρει στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ και ως εκ τούτου,  στην ασφάλεια της Αμερικής».

Το λόμπυ

Στην συνέχεια υπήρξε μια κινητοποίηση του ελληνοαμερικανικού λόμπυ, σε μια προσπάθεια, να μπουν ανυπέρβλητα εμπόδια και περιορισμοί στην πώληση των αμερικανικών μαχητικών στην Τουρκία, όπου πρωτοστατούσε  ο γερουσιαστής και πρόεδρος  της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κογκρέσου Μπομπ Μενέντεζ. Υπενθυμίζεται ότι η τροπολογία Μενέντεζ ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν μπορεί να πουλήσει F-16 ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή ή την αναβάθμισή τους παρά μόνον εάν δοθούν διαβεβαιώσεις στις Επιτροπές Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, και στις Επιτροπές Άμυνας του Κογκρέσου, ότι τα μαχητικά αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για υπερπτήσεις πάνω από την Ελλάδα και για στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων.

Όμως, την  τροπολογία Μενέντεζ κατήργησε η έκδοση της Γερουσίας του νομοσχεδίου  σχετικά με τον αμερικανικό αμυντικό προϋπολογισμό του 2023 (NDAA). Κατά την κρίσιμη ψηφοφορία στο Κογκρέσο, ο γερουσιαστής Μενέντεζ  απουσίαζε! Η απόφαση αυτή για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών είναι τελική; Ασφαλώς και όχι. Η διαδικασία διαβούλευσης του νομοσχεδίου της Γερουσίας θα συνεχιστεί.

Πάντως, έτσι όπως εξελίσσεται η υπόθεση, παραπέμπει σε ένα πολιτικό παιχνίδι του Κογκρέσου με τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, που τάσσονται ανοιχτά υπέρ της πώλησης των F-16 στην Τουρκία, όπως βέβαια και ο Πρόεδρος Μπάιντεν. Επίσης, υπάρχει και η δήλωση του Προέδρου Ερντογάν ότι «η Τουρκία δεν πρόκειται να δεχθεί όρους που την δένουν», δηλαδή να μην πετούν τα νέα μαχητικά πάνω από τα ελληνικά νησιά.

Παρότι το κείμενο του Κογκρέσου, που έχει απαλειφτεί η τροπολογία Μενέντεζ, δεν είναι η τελική απόφαση των ΗΠΑ, άνοιξε όμως ο δρόμος, για το αίτημα της Τουρκίας να αγοράσει 40 μαχητικά F-16 και να αναβαθμίσει άλλα 80 που διατηρεί στο οπλοστάσιο της, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι καθηλωμένα στο έδαφος. Δηλαδή να υλοποιηθεί η συμφωνία Μπάιντεν- Ερντογάν.

Σε κάθε περίπτωση, είτε έχει θετική ή αρνητική εξέλιξη για την Τουρκία η πώληση αμερικανικών μαχητικών, πρόκειται για ένα πολυσχιδές διεθνές θέμα, που η σκιά του θα πέσει βαριά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που τελευταία έχουν αποκτήσει συγκρουσιακή δυναμική. Και αυτό, διότι είναι ένα θέμα που άπτεται της ποιότητας των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, που προβάλλεται όμως στην μεγάλη εικόνα των διεθνοπολιτικών, ενεργειακών και γεωοικονομικών εξελίξεων. Μια εικόνα, όπου δεσπόζει η στρατιωτική σύγκρουση στην Ουκρανία, που καθορίζεται και από τις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία.

Ο ρόλος της Τουρκίας  σε αυτό το μεταβαλλόμενο γεωστρατηγικό παζλ είναι αναβαθμισμένος. Η Τουρκία διατηρεί ισχυρές συμμαχικές σχέσεις με το ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα στρατηγικές σχέσεις με τη Ρωσία. Εφόσον τελικά η αμερικανική κυβέρνηση εγκρίνει την πώληση των αμερικανικών F-16 στην Τουρκία, είναι προφανές ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας θα αναβαθμιστούν και αποκτήσουν μια ιδιαίτερη δυναμική. Δυναμική καταλυτική των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου αυτές οι εξελίξεις, στο προβλεπτό μέλλον, δεν είναι σίγουρο  ότι θα έχουν θετικό πρόσημο για τα ελληνικά και ελληνοκυπριακά συμφέροντα.