Πως προσπαθεί η Τουρκία να εκμεταλλευθεί το ναυάγιο της Πύλου

Το μεταναστευτικό, με αφορμή και την τραγωδία ανοιχτά της Πύλου, ανεβαίνει ψηλά στην ατζέντα της Τουρκίας. Ο Ερντογάν δείχνει ότι θα το χρησιμοποιήσει ως “μοχλό πίεσης” προς την Ελλάδα και συνολικά προς την Δύση, όχι προφανώς για κάποιους ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά για να “κλειδώσει” την παρουσία της Τουρκίας στο Αιγαίο. Ο τούρκος Πρόεδρος ήδη “στρώνει χαλί” για να το θέσει ευθέως και με ένταση στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Από την πρώτη προσεχτική και χαμηλών τόνων ανακοίνωση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών για το ναυάγιο στα διεθνή ύδατα ανοικτά της Πύλου ,ακολούθησαν η κλιμάκωση της τουρκικής ρητορικής και οι υψηλοί τόνοι που αρχικά χρησιμοποιήθηκαν  από τον Τσελίκ,  Εκπρόσωπο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ενώ ακολούθησε ο ίδιος ο Ερντογάν (με πιο ήρεμες διατυπώσεις αλλά με το ίδιο περιεχόμενο) και ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Έβαλαν ευθέως και κατά της Ελλάδας αλλά και κατά της Δύσης κατηγορώντας της για “αποικιοκρατία” και ότι μετατρέπουν την Μεσόγειο σε “νεκροταφείο μεταναστών”.

Η Άγκυρα αξιοποίησε και συνεχίζει να αξιοποιεί το ναυάγιο στα δυτικά της Πύλο σε μια προσπάθεια να προβληθεί η εικόνα που φιλοτεχνεί η Τουρκία τα τελευταία χρόνια ως υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των κατατρεγμένων μουσουλμάνων. Επιπρόσθετα η ακραία εκμετάλλευση και αυτής της τραγωδίας με θύματα πρωτίστως μουσουλμάνους μετανάστες ενισχύει την επιρροή και τα “πατήματα” της Τουρκίας και του Ερντογάν στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που έχουν “περάσει” και ζούν στην Ευρώπη τους οποίους προσδοκά να χρησιμοποιεί ως “μοχλό πίεσης” προς την Ευρώπη και τη Δύση.

“Μοίρασμα” του Αιγαίου

Όμως πέραν τούτων, ο Ερντογάν επιχειρεί με την “εκμετάλλευση” και “εργαλειοποίηση” της νέας τραγωδίας να “κλειδώσει΄’  την βασική θεωρία της Τουρκίας για το Αιγαίο, δηλαδή ότι πρέπει να “διαμοιραστεί” στη βάση της “χερσαίας δομής” των δύο χωρών. Δηλαδή με τους ισχυρισμούς κυρίως μετά το 1974 ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, αιγιαλίτιδα ζώνη κλπ.

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό σε σχέση με την τραγωδία της Πύλου και άλλες αντίστοιχες τραγωδίες με ναυάγια μεταναστών (με μικρότερο βέβαια αριθμό θυμάτων); Η Τουρκία πρακτικά – και το πράττει σε κάθε ευκαιρία- θέλει να “πατήσει” σε περιοχές έρευνας και διάσωσης που την ευθύνη με βε βάση συμφωνίες και συμβάσεις με ICAO και IMO έχει η Ελλάδα . Κατ΄επανάληψη σε επιχειρήσεις έρευνας – διάσωσης σε περιοχές ευθύνης της Ελλάδας (εντός των ορίων του FIR Αθηνών) η Τουρκία έχει επιχειρήσει να παρέμβει με διάκα της σωστικά μέσα , να παρακάμψει την Ελλάδα και να αναλάβει τον έλεγχο της όποιας επιχείρησης. Αποτέλεσμα συνεχείς εντάσεις ανάμεσα σε ελληνικά διασωστικά συνεργεία και “πειρατικές” κινήσεις τουρκικών ομάδων και μέσων που σπεύδουν στην περιοχή. Τα επιχειρήματα που προτάσσει η Τουρκική πλευρά για να έχει λόγο και ρόλο στις περιοχές ελληνικής ευθύνης είναι κυρίως ότι διαθέτει σύγχρονα παράκτια ραντάρ, ισχυρή ναυτική παρουσία, μεγάλο αριθμό σωστικών συνεργείων , εναέρια μέσα κλπ και μάλιστα όλα κοντά  στις Ακτές όπου υπάρχουν και μεγάλα λιμάνια, αεροδρόμια κ.α .

Στην περίπτωση της Πύλου, λόγω και της ιδιομορφίας του τραγικού συμβάντος, οι Τούρκοι δεν αποπειράθηκαν να δημιουργήσουν πρόβλημα όσο ήταν σε εξέλιξη η επιχείρηση έρευνας διάσωσης. Ωστόσο άνοιξαν με πολιτικό και διπλωματικό τρόπο το θέμα στη συνέχεια, με τον Τσελίκ και αμέσως μετά τον Ερντογάν. Παρά την διαφορά των τόνων και εκφράσεων που χρησιμοποίησαν τα μηνύματα τους ήταν σαφή και με αποδέκτες την Δύση και την Ελλάδα. Διαμήνυσαν πως η Δύση με την “αποικιοκρατική πολιτική” της δημιουργεί τεράστιες ροές μεταναστών μετατρέποντας την Μεσόγειο σε υγρό τάφο και πως η Ελλάδα δεν μπορεί να διαχειριστεί την ασφάλεια των χιλιάδων μουσουλμάνων και τους αφήνει να πνίγονται.

Δυτικοί αποικιοκράτες

Μεταξύ άλλων στο μήνυμά του ο κ. Ερντογάν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων ανέφερε, ότι «η αλαζονική νοοτροπία, που έχει τις ρίζες της στην αποικιοκρατία, έχει συμβάλει πολύ στη μετατροπή της Μεσογείου, που υπήρξε λίκνο πολιτισμών σε όλη την Ιστορία, σε ένα γιγάντιο προσφυγικό νεκροταφείο τα τελευταία χρόνια». Ο κ. Ερντογάν βέβαια έκανε  και ένα γεωγραφικό λάθος μια και μιλάει για τραγωδία στο Αιγαίο. Λέει ενδεικτικά ότι «η ανθρωπιστική τραγωδία της περασμένης εβδομάδας στο Αιγαίο, όπου εκατοντάδες αθώοι άνθρωποι, κυρίως παιδιά, έχασαν τη ζωή τους, είναι το τελευταίο επαίσχυντο παράδειγμα». Σημείωσε τέλος πως  «είναι επιτακτική ανάγκη η διεθνής κοινότητα, ειδικά εκείνες οι χώρες που επιδίδονται σε κηρύγματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία σε όλους εκτός από τους εαυτούς τους, να αναλάβουν την ευθύνη. Το προσφυγικό ζήτημα μπορεί να λυθεί μόνο με την εξάλειψη των συνθηκών που προκαλούν μετανάστευση και αναγκαστικό εκτοπισμό στην πηγή τους.»

Από την πλευρά του ο Τσελίκ επιχείρησε να «στήσει στον τοίχο» την Ελλάδα για το τραγικό ναυάγιο στην Πύλο  κατηγορώντας την για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Ουσιαστικά ο Τσελίκ “άλλαξε” την αρχική γραμμή της Τουρκίας για το ναυάγιο όπως συμπυκνώθηκε σε μια σχετικά χαμηλών τόνων ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Η Αθήνα εμφανίζεται προβληματισμένη και για την όξυνση των τόνων από την Τουρκία αλλά  και την εκμετάλλευση που επιχειρείται της τραγωδίας της Πύλου. Υπάρχει εκτίμηση ότι η Τουρκία θα σηκώσει κι΄άλλο και θα διεθνοποιήσει όσο μπορεί την μεγάλη αυτή τραγωδία. όπως επισημαίνουν μάλιστα έμπειροι διπλωμάτες, «φαίνεται πως κατά ένα τρόπο η Τουρκία ζητάει διεθνή εποπτεία στις περιοχές ευθύνης της Ελλάδας έρευνας και διάσωσης και προσπαθεί μέσω αυτής να επιβάλλει την παρουσία και τον ρόλο της…».

Πάντως, τόσο οι δηλώσεις του ίδιου του Ερντογάν, όσο και του Τσελίκ, αλλά και μια σειρά άλλων κινήσεων της Τουρκίας, ενισχύουν το ενδεχόμενο  ο ίδιος ο Ερντογάν στη συνάντηση του με τον Έλληνα Πρωθυπουργό στο Βίλνιους στις 11 Ιουλίου να τηρήσει ιδιαίτερα επιθετική στάση για το ναυάγιο και το μεταναστευτικό και ως μοχλό πίεσης προς την ελληνική πλευρά αλλά και για να την εκθέσει διεθνώς στο ανώτατο δυνατόν επίπεδο. Είναι δε πιθανό να θέσει το όλο θέμα και στο τραπέζι των συζητήσεων του ΝΑΤΟ και ζητήσει “συνεννόηση” ώστε η Τουρκία να μπορεί να επεμβαίνει σε περιοχές που δεν έχει αρμοδιότητα προκειμένου να σώσει ανθρώπινες ζωές και να βοηθήσει μουσουλμάνους μετανάστες και πρόσφυγες  που κινδυνεύουν να πνιγούν στη θάλασσα.