Προς πακέτο Κυπριακό, ελληνοτουρκικά και ευρωτουρκικά

Στην κορύφωση διαφόρων παράλληλων εξελίξεων, που ενδέχεται στην πορεία να λειτουργήσουν ως πακέτο, φαίνεται να επιδιώκεται από διάφορους παίκτες, μέσα από παρασκηνιακές κι άλλες διεργασίες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι συζητήσεις σε παρασκηνιακό επίπεδο διαφόρων παικτών αλλά και των εμπλεκόμενων, άμεσα ενδιαφερόμενων, αποσκοπούν να καταστήσουν τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, το Σεπτέμβριο, στη Νέα Υόρκη, κομβικό σημείο για το Κυπριακό, τα ευρωτουρκικά αλλά και τα ελληνοτουρκικά.

Οι ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πως πολλά εξαρτώνται από το αποτέλεσμα των επαφών, που θα διεξαχθούν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης. Εάν υπάρξουν βήματα προς τα εμπρός και δημιουργηθούν προοπτικές, τότε θα επιχειρηθεί να λειτουργήσουν ως συγκοινωνούντα δοχεία τα διαφορετικά ζητήματα, ανέφεραν καλά ενημερωμένες πηγές. Να λειτουργήσει ένα πάζλ με όλα τα ζητήματα και με τη συμπλήρωση του ή την μερική συμπλήρωση του, να προκύψουν αποτελέσματα.

Στα ευρωτουρκικά, είναι σαφές πως ενώ συνεχίζεται η προσπάθεια της Λευκωσίας για ενεργότερη εμπλοκή της Ε.Ε. στο Κυπριακό, προέκυψε το εκ νέου ενδιαφέρον της κατοχική Τουρκίας για «αναθέρμανση» των σχέσεων με την Ένωση. Οι Βρυξέλλες προσανατολίζονται σε θετική ατζέντα με μικρό καλάθι, που θα περιέχει όμως σημαντικά για την κατοχική Τουρκία ζητήματα. Αυτό θα είναι το δέλεαρ για την Άγκυρα. Στο πλαίσιο αυτό θα επιχειρεί να παρεμβαίνει η Λευκωσία θέτοντας και ζητήματα κυπρογενούς ενδιαφέροντος.

Το ίδιο θα μπορεί να πράττει και η Αθήνα. Οι πληροφορίες φέρουν το Βερολίνο να διακινεί κάποιες ιδέες, αλλά πρωτίστως να επιδιώκει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ενόψει τούτου, μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Γερμανίας έχει δημιουργηθεί κανάλι επικοινωνίας ενώ ανταλλάσσονται και επισκέψεις, οι πλείστες των οποίων δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Το γεγονός ότι ενδιαφέρονται και οι Αμερικανοί, για τους δικούς τους λόγους, για τη βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας-Ε.Ε., αυτό καθιστά πιο πιεστικές τις εξελίξεις. Και γι αυτό και αναμένεται ότι θα αποτελέσει το ζήτημα τούτο και μέρος της ατζέντας των διεργασιών στη Νέα Υόρκη. Η Ουάσινγκτον επιχειρεί να οδηγήσει την Τουρκία σε μια οδό «κανονικότητας», να αποτελεί μόνιμο συνομιλητή με τους δυτικούς, για να διευκολυνθεί και το σχέδιο για πώληση των μαχητικών F-16 στην κατοχική δύναμη.

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, η συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες και του κατοχικού ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, το Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, φαίνεται να κλειδώνει. Αυτή η συνάντηση από μόνη της δεν οδηγεί πουθενά, πλην μιας τεχνητής κινητικότητας, από τη στιγμή κατά την οποία η κατοχική πλευρά επιμένει σε λύση δυο κρατών. Η Λευκωσία προβαίνει σε κινήσεις και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, όπως αυτή με τη συνάντηση στο Ανθρωπολογικό Εργαστήρι για τους Αγνοούμενους την περασμένη Παρασκευή, όπου τα είπαν Χριστοδουλίδης και Τατάρ, με στόχο να κρατήσει ζωντανό το Κυπριακό. Επενδύοντας ταυτόχρονα στο να υπάρξουν εξελίξεις σε άλλα πεδία, που θα επηρεάσουν και το Κυπριακό θετικά. Την ίδια ώρα, η κυπριακή κυβέρνηση διαμηνύει πως δεν πρόκειται να αποδεχθεί θυματοποίηση του Κυπριακού για να προχωρήσουν άλλοι σχεδιασμοί.

Ελληνοτουρκικά στην πίστα

Η «νέα αρχή» στα ελληνοτουρκικά, παρακολουθείται. Η Λευκωσία αναμένει να ενημερωθεί σε βάθος για την πρόσφατη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν, ιδιαίτερα σε σχέση με τις τουρκικές προθέσεις, κατά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στη Λευκωσία. Ο Ερντογάν επανέλαβε, εκτενώς τις γνωστές του θέσεις, για λύση δυο κρατών. Στην Αθήνα, υπάρχει η αντίληψη πως ενόψει του γεγονότος ότι η Άγκυρα είναι αμετακίνητη, σκληρή στο Κυπριακό, ίσως θα ήταν καλύτερα να προχωρήσουν στα άλλα ζητήματα οι συζητήσεις. Για να μην χαθεί, θεωρούν, η ευκαιρία.

Στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο αναμένεται να συναντηθούν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας ενώ εντός φθινοπώρου θα συγκληθεί στη Θεσσαλονίκη και το Συμβούλιο Συνεργασίας των δυο χωρών. Είναι σαφές πως, περισσότερο στο παρασκήνιο, βρίσκονται σε εξέλιξη πολλές διεργασίες. Παράλληλες συζητήσεις, επαφές, που ενδεχομένως να συναντηθούν κάποια στιγμή. Πέραν των εμπλεκόμενων ( Κύπρος, Ελλάδα, Τουρκία) ρόλο έχουν η Ε.Ε. ( Μπορέλ), η Γερμανία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ. Το ερώτημα που τίθεται πάντα είναι που θα οδηγηθούν οι παράλληλες εξελίξεις και προς ποια κατεύθυνση. Κυρίως σε ό,τι αφορά το Κυπριακό.

 Χριστοδουλίδης- Μητσοτάκης

Νίκος Χριστοδουλίδης και Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξαν να έχουν ένα 45λεπτο τετ α τετ, κατά την αυριανή επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στη Λευκωσία. Στη διάρκεια αυτής της κατ΄ιδίαν συνάντησης θα μπορέσουν να τεθούν ζητήματα ως προς τους χειρισμούς, που γίνονται εκατέρωθεν. Η Λευκωσία σε σχέση με το Κυπριακό και τα επόμενα βήματα είναι ξεκάθαρη και κυρίως σε ό,τι αφορά την πρωτοβουλία της για την εμπλοκή της Ε.Ε. στις διαδικασίες επίλυσης.

Την πρωτοβουλία την έχει αναπτύξει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και στη διάρκεια Ευρωπαϊκών Συμβουλίων. Το θέμα, που αναμένεται, μεταξύ άλλων, να ξεκαθαρίσει είναι κατά πόσο η Αθήνα θα αφήσει εκτός των συζητήσεων της με την Άγκυρα το θέμα της Κύπρου, «για να μην εμποδίσει την πρόοδο στα ευρωτουρκικά». Η κυπριακή κυβέρνηση καλοβλέπει τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων καθώς αυτό μπορεί να βοηθήσει και το εθνικό ζήτημα. Δεν ευνοεί, ωστόσο, να περιθωριοποιηθεί το Κυπριακό. Για να αρθούν οι όποιες παρεξηγήσεις, μπορούν να προκύψουν θα πρέπει, όπως σημειώνουν καλά ενημερωμένες, να ξεκαθαρίσουν προθέσεις (της Αθήνας), αλλά και να θεσμοθετηθεί και η συνεργασία.

Σημειώνεται συναφώς ότι η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Κύπρο πραγματοποιείται ένα μήνα συν από την επανεκλογή του. Στο διάστημα αυτό σημειώθηκαν και εξελίξεις, όπως η συνάντηση Μητσοτάκη και Ερντογάν.