Προσεχώς νέο κύμα Αφγανών στα ελληνικά σύνορα

Το μεταναστευτικό εξελίσσεται σε ακόμη ένα πρόβλημα για τον Ερντογάν διότι έκτος από τους Σύριους πρόσφυγες καλείται να διαχειριστεί και τους Αφγανούς μετανάστες, που εισρέουν μαζικά στην Τουρκία μέσω του Ιράν. Όμως, το γεγονός ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί το μεταναστευτικό ως μοχλό πίεσης σε Ελλάδα και ΕΕ, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο για μια νέα μεταναστευτική κρίση στην ελληνοτουρκική μεθόριο καθώς ο στόχος των Αφγανών μεταναστών είναι να περάσουν στην Ευρώπη.

Οι περισσότεροι Αφγανοί που βρίσκονται στην Τουρκία είναι νεαροί άνδρες ηλικίας 16 έως 25 ετών. Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για το φύλο και την ηλικία, ο αριθμός γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων είναι μικρός. Άλλωστε το ταξίδι από το Αφγανιστάν προς την Τουρκία μέσω του Ιράν είναι δύσκολο. Διαρκεί σχεδόν ένα μήνα, γίνεται κυρίως με τα πόδια και οι μετανάστες αντιμετωπίζουν δύσκολες καιρικές συνθήκες και διασχίζουν δύσβατες περιοχές. Το ταξίδι προς την Τουρκία κοστίζει από 2.500 έως 3.000 δολάρια για κάθε μετανάστη.

Οι τουρκικές αρχές ασφαλείας ανακοίνωσαν ότι από τις 10 Ιουλίου έχουν συλλάβει περίπου 1.500 μετανάστες, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι Αφγανοί και εντοπίστηκαν κοντά στα νοτιοανατολικά σύνορα της χώρας με το Ιράν. Σύμφωνα με το Al-Monitor, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν σε καθημερινή βάση εισέλθει στην Τουρκία 1.000-2.000 Αφγανοί και εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσουν τις 2.000 τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο.

Τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι υπάρχουν 116.000 Αφγανοί μετανάστες στην Τουρκία. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει μόνο τους νόμιμους και για αυτό, σύμφωνα με αναλυτές, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι τουρκικές αρχές εκτιμούν, σύμφωνα με το France 24, ότι οι Αφγανοί αποτελούν την πλειοψηφία των μεταναστών που δεν διαθέτουν νόμιμα έγγραφα.

Ο ρόλος του Ιράν

Όμως, διάφορες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπολογίζουν  ότι περίπου 800.000 Αφγανοί διαμένουν στην Τουρκία. Η κατάσταση των Αφγανών μεταναστών διαφέρει σημαντικά από εκείνη των Σύριων, οι οποίοι επωφελούνται από το καθεστώς του πρόσφυγα και έχουν πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια και σε κοινωνικές διευκολύνσεις.

Η διείσδυση των Αφγανών γίνεται από την τουρκό-ιρανική μεθόριο. Ειδικές δυνάμεις της τουρκικής στρατοχωροφυλακής έχουν μεταφερθεί σε τρεις νοτιοανατολικές επαρχίες κατά μήκος των ιρανικών συνόρων, αυξάνοντας τον αριθμό περιπολιών και των σημείων ελέγχου στα βασικά σημεία διέλευσης της περιοχής. Οι περισσότεροι από τους Αφγανούς επιδιώκουν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη για να βρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.

Το Ιράν φιλοξενεί μεγάλο αριθμό Αφγανών προσφύγων εξαιτίας των συγκρούσεων και αναταραχών που γίνονται εδώ και δεκαετίες στη γειτονική του χώρα. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, ο αριθμός των παράνομων Αφγανών είναι 1.5 με 2 εκατομμύρια, ενώ ο επίσημος αριθμών των εγγεγραμμένων είναι περίπου 950.000. Επισημαίνεται, ότι οι επαναπροωθήσεις από τον Ιράν προς το Αφγανιστάν έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, εξαιτίας της κατεστραμμένης ιρανικής οικονομίας από τις αμερικανικές κυρώσεις και την πανδημία.

Η Τεχεράνη δεν αντέχει να σηκώσει μεγάλο βάρος προσφύγων με αποτέλεσμα οι Αφγανοί να διεισδύουν στην Τουρκία. Το μεταναστευτικό μπορεί να λειτουργήσει και σαν μοχλός πίεσης της Τεχεράνης προς την Άγκυρα, που παρά την συνεργασία τους, έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα.

Αφγανοί και Ευρώπη

Όμως και η Άγκυρα δεν φαίνεται να μπορεί να διαχειριστεί και αυτή το μεταναστευτικό. Ο αρθρογράφος της Hurriyet Daily News, Γκιουβέν Σακ γράφει ότι η κατάσταση είναι απογοητευτική. Επισημαίνει ότι «έχουμε ήδη περισσότερους από 5 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία. Είμαστε φανατικοί και απάνθρωποι εάν αστυνομεύουμε τα σύνορά μας και αν δεν το κάνουμε διακινδυνεύουμε ότι απομένει από την κοινωνική μας συνοχή. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ζητήσουμε από τις πλουσιότερες χώρες να μας δώσουν χρήματα για να δεχτούμε περισσότερους ανθρώπους».

Επειδή, οι τουρκικές εφημερίδες είναι και φερέφωνα της κυβέρνησης να υποθέσουμε ότι οι Αφγανοί πρόσφυγες μπορεί να γίνουν ένα ακόμα πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. Σε αυτήν την περίπτωση ο Ερντογάν δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τις γνωστές τακτικές του, με άνοιγμα των μεταναστευτικών ροών προς την Ελλάδα. Ενδεχομένως να έχουμε ένα νέο κύμμα μεταναστών στον Έβρο και στα νησιά. Ο Ερντογάν εξαιτίας της κακής οικονομικής κατάστασης και της ανεργείας αντιμετωπίζει πίεση από αντιπολίτευση και κοινωνία για τη διαχείρηση του μεταναστευτικού.