Πρόσκρουση στον σκληρό πυρήνα

του Σταύρου Λυγερού

Μέχρι το 2015, το ζήτημα των εγγυήσεων δεν ήταν πρόβλημα για την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό. Και οι δύο πλευρές θεωρούσαν ότι με κάποιον αναθεωρημένο τρόπο αυτές θα διατηρούνταν. Πρόβλημα ήταν η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, αλλά και σ’ αυτό είχε διαμορφωθεί ένα πεδίο σύγκλισης. Ο μεγάλος όγκος θα αποχωρούσε στο πλαίσιο ενός πολύχρονου χρονοδιαγράμματος και θα παρέμεναν δύο αποσπάσματα, όπως περίπου προβλεπόταν στις συμφωνίες 1959-60.

 

Όταν η Αθήνα επιτέλους υιοθέτησε τη θέση για κατάργηση των εγγυήσεων και για την πλήρη αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων (στο πλαίσιο ενός σφιχτού χρονοδιαγράμματος), προσέκρουσε στον σκληρό πυρήνα της τουρκική στρατηγικής για την Κύπρο.

Για την Άγκυρα το Κυπριακό δεν είναι θέμα προστασίας των Τουρκοκυπρίων, αλλά κρίσιμο ζήτημα γεωπολιτικής. Η ανακάλυψη, μάλιστα, ενεργειακών κοιτασμάτων ενισχύει τη βούλησή της να είναι πολιτικά-στρατιωτικά παρούσα και να ασκεί έμμεσο έλεγχο στη Μεγαλόνησο.

Με άλλα λόγια, η Τουρκία δεν συζητάει το ενδεχόμενο να αποσυρθεί από την Κύπρο, όποια υποχώρηση και αν κάνουν οι Ελληνοκύπριοι στα άλλα ζητήματα. Αυτό φάνηκε καθαρά όταν στην πρόσφατη Πενταμερή Διάσκεψη ο πρόεδρος Αναστασιάδης κατέθεσε μία πρόταση που στη λεγόμενη εσωτερική πτυχή ικανοποιούσε σε πολύ μεγάλο βαθμό τις τουρκοκυπριακές απαιτήσεις. Ο Τσαβούσογλου περέμεινε ανένδοτος και έφθασε να δηλώσει ότι ο τουρκικός στρατός θα μείνει στην Κύπρο και ίσως χρησιμοποιηθεί.

Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για θέση του Ερντογάν, αλλά για εθνική τουρκική θέση, η προοπτική συμφωνίας συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες όσο τουλάχιστον η Αθήνα θα παραμείνει αμετακίνητη στη δική της σημερινή γραμμή. Γι’ αυτό και έχει κρίσιμη σημασία η ΝΔ και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης να ξεκαθαρίσουν από τώρα εάν υιοθετούν ή όχι την πολιτική που ακολούθησε ο Κοτζιάς.

Εάν ναι, θα ήταν χρήσιμο αυτό να επικυρωθεί από μία σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών και ακόμα καλύτερα από ένα ψήφισμα της Βουλής. Αυτό θα προσέδιδε αυξημένη νομιμοποίηση και θα απέτρεπε την άσκηση πιέσεων στην Ελλάδα (σήμερα και αύριο) για αλλαγή στάσης.