Πως φτάσαμε στον σημερινό χάρτη της Μακεδονίας
25/01/2019
Γράφει ο Δημήτρης Κίτσος * –
Ο χάρτης που τείνει να καθιερωθεί σήμερα ως «χάρτης της γεωγραφικής Μακεδονίας» είναι προϊόν γεωστρατηγικών ζυμώσεων -συγκρούσεων και συμφερόντων- που έλαβαν χώρα τον 19ο και 20ο αιώνα στη Βαλκανική Χερσόνησο. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο μεγάλος παίχτης στο γεωπολιτικό παιχνίδι του πλανήτη μας, ήταν αδιαμφισβήτητα η Μεγάλη Βρετανία. Ήταν η χώρα του μη ανατέλλοντος ηλίου. Ο κύριος αντίπαλος παίχτης της Μεγάλης Βρετανίας στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα ήταν η Ρωσία.
Η Ρωσική Αυτοκρατορία είχε σαν γεωστρατηγικό όραμα απ’ την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης ακόμη, τον Πανσλαβισμό. Δηλαδή ήθελε να ενώσει όλους τους Σλάβους της ανατολικής Ευρώπης, χρησιμοποιώντας σαν προπαγανδιστικά εργαλεία τη γλώσσα και την θρησκεία, και να κατέβει στα θερμά νερά της Μεσογείου. Αυτό το όνειρο εξακολουθεί να το έχει μέχρι και σήμερα. Μύχιος πόθος των Ρώσων ήταν πάντοτε να καθήσει Τσάρος στο θρόνο της Κων/πολης και η πρώην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία να αντικατασταθεί απ’ τη Ρωσική.
Η Μεγάλη Βρεττανία λοιπόν, επιθυμούσε σ’ όλο το 18ο και 19ο αιώνα τη διατήρηση της παρακμάζουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ώστε να αποτελεί ανάχωμα στην Ρωσική κάθοδο προς τη Μεσόγειο. Έτσι εξηγείται και το ότι ποτέ δεν ήθελαν πραγματικά οι Άγγλοι την ευόδωση της ελληνικής επανάστασης του 1821.
Ταυτόχρονα απ’ τα τέλη της δεκαετίας του 1870 η Γερμανία του Βίσμαρκ άρχισε να εξελίσσεται στον σημαντικότερο ανταγωνιστή της Μεγάλης Βρεττανίας και της Ρωσίας. Ήθελε να καταστεί η πρώτη δύναμη στην Ηπειρωτική Ευρώπη. Είχε νικήσει ήδη σε πόλεμο τη Γαλλία, είχε συνάψει συμμαχία με την Αυστροουγγαρία και την Ιταλία και οι βλέψεις της ήταν η ζώνη επιρροής της να φτάσει μέχρι τα Βαλκάνια και την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Τα φτωχά βαλκάνια
Έχοντας στο μυαλό μας τη Γεωστρατηγική των Μεγάλων Δυνάμεων εκείνης της εποχής, ας έρθουμε τώρα στα φτωχά και υποδουλωμένα στους Οθωμανούς Βαλκάνια. Με υποκίνηση της Ρωσίας οι σλαβικοί λαοί άρχισαν να δυσαρεστούνται με το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Ο πιο συνεργάσιμος λαός στο ρωσικό όραμα του Πανσλαβισμού -o καλύτερος δορυφόρος της Ρωσίας στα Βαλκάνια- ήταν οι Βούλγαροι, οι οποίοι γρήγορα οργάνωσαν έναν αξιόλογο στρατό μιας και είχαν επεκτατικές βλέψεις. Βούλγαροι επιστήμονες στέλνονταν για σπουδές στην Αγία Πετρούπολη και επέστρεφαν, ώστε να εξαπλώσουν τον σλαβικό εθνοφυλετισμό.
Έτσι, το εθνικό συναίσθημα των Βουλγάρων γρήγορα άρχισε να παίρνει μεγάλες διαστάσεις και στρεφόταν, εκτός των Τούρκων, εναντίον του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Αποτέλεσμα όλων των εθνικιστικών ενεργειών των Βουλγάρων ήταν η ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας και η συνακόλουθη σύγκλιση της Πανορθόδοξης Συνόδου του 1872 η οποία κήρυξε ως σχισματική την Βουλγαρική Εξαρχία λόγω του καθαρά εθνοτικού χαρακτήρα της και της μη μνημόνευσης του Πατριάρχη.
Το 1878 μετά τη λήξη του 11ου Ρωσοτουρκικού πολέμου η νικήτρια Ρωσία έφτασε πολύ κοντά στην πραγμάτωση του ονείρου της. Η αγαπημένη και προστατευόμενή της χώρα, η Βουλγαρία αποκτάει αυτονομία με νότια σύνορα το Αιγαίο Πέλαγος. Όλη η δική μας Μακεδονία προσαρτάται στη Βουλγαρία. Άμεση ήταν όμως η αντίδραση της Αγγλίας, της Γαλλίας και κυρίως της Γερμανίας οι οποίες έβλεπαν τη ρωσική διείσδυση στα Βαλκάνια να γίνεται πολύ ενοχλητική. Οπότε τρεις μήνες μετά συρρίκνωσαν πάρα πολύ τα σύνορα της Βουλγαρίας, ώστε να περιορίζονται πλέον οι Βούλγαροι στην πραγματική τους ιστορική κοιτίδα βόρεια της γραμμής Μπουργκάς – Σόφια μέχρι και τον ποταμό Δούναβη.
Λίγα χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 1882 κυκλοφόρησε ένας εθνολογικός χάρτης των Βαλκανίων από Γερμανό γεωγράφο κατά παραγγελία της Βουλγαρικής Εξαρχίας που έδειχνε ότι οι περισσότεροι κάτοικοι του σημερινού κράτους των Σκοπίων ήταν εθνολογικά Βουλγαροι. Λίγο αργότερα το 1885 εκτυπώνεται άλλος ένας χάρτης -γαλλικός αυτή τη φορά- βουλγαρικών όμως πάλι συμφερόντων, αφού αποτελεί ανατύπωση ενός βουλγάρικου χάρτη του 1843 που προβάλλει για πρώτη φορά στην Ευρώπη με αυθαίρετο τρόπο την γεωγραφική Μακεδονία.
Αυθαίρετοι χάρτες γερμανικής προέλευσης
Αυτό συνεχίστηκε όλη την υπόλοιπη δεκαετία με χάρτες βουλγαρικών, ρωσικών, και γερμανικών συμφερόντων. Να σημειωθεί δε ότι διοικητικό διαμέρισμα με όνομα Μακεδονία, υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα, στη Ρωμαϊκή Εποχή και στα Βυζαντινά χρόνια. Ουδέποτε υπήρξε όμως νομός ή περιφέρεια ή άλλη διοικητική διαίρεση με όνομα Μακεδονία επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (υπήρχε το βιλαέτι της Θεσσαλονίκης, του Μοναστηρίου κ.τ.λ. αλλά όχι Μακεδονία). Μακεδόνες θεωρούνταν μόνο όσοι ζούσαν αποκλειστικά στα εδάφη που περιλάμβαναν το σημερινό γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας και μέχρι το Μοναστήρι και την Αχρίδα στο Βορρά. Επίσης, αξίζει να ειπωθεί ότι σε κανέναν από τους εθνολογικούς χάρτες του 19ου και 20ου αιώνα δεν υπάρχει η παραμικρή μνεία για έθνος Μακεδόνων.
Μετά απ’ αυτή την σύντομη ιστορική αναδρομή καθίσταται σαφές ότι οι αυθαίρετοι χάρτες που τυπώθηκαν απ’ τα μισά του 19ου αι. και στις αρχές του 20ου αι. ήταν κυρίως βουλγαρικών, ρωσικών και γερμανικών συμφερόντων και δεν βασίζονταν σε κανένα απολύτως επιστημονικό και ιστορικό δεδομένο. Κοιτάξτε όμως σύμπτωση: Όλοι οι χάρτες όλως περιέργως ανέφεραν ως Μακεδονία την περιοχή που αποκόπηκε απ’ την Βουλγαρική επικράτεια με την Συνθήκη του Βερολίνου του 1878 ενώ περιλαμβανόταν σ’ αυτήν με την προγενέστερη συνθήκη του Αγ.Στεφάνου. Τυχαίο; Mάλλον όχι.
Γι’ αυτό σήμερα χαίρεται η Διεθνής Κοινότητα με την υπογραφή της «Συμφωνίας των Πρεσπών». Η μεν Ρωσία συνεχίζει να βαδίζει στον γεωστρατηγικό δρόμο που είχε χαράξει η Μ.Αικατερίνη. Η Γερμανία συνεχίζει να βαδίζει στο δρόμο της σταδιακής κατάκτησης όλης της Ευρώπης και οι ΗΠΑ χαίρονται γιατί μπαίνοντας τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ θα έχουν ακόμη ένα σύμμαχο στα Βαλκάνια εις βάρος της Ρωσικής διείσδυσης στην περιοχή.
Από Βαρντάσκα Μακεδονία
Ανέσυρε απ’ το συρτάρι τον βουλγαρικής προέλευσης χάρτη της «Γεωγραφικής Μακεδονίας» που διαμορφώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και δεν τον θυμόταν κανείς πια, τον εξομοίωσε με εθνολογικό χάρτη και ξεκίνησε συστηματική προπαγάνδα μέσα στα σχολεία για ύπαρξη Μακεδονικού Έθνους που έχει αλύτρωτους αδερφούς στη Μακεδονία του Πιρίν και κυρίως του Αιγαίου με απώτερο σκοπό να κατέβει στο Αιγαίο. Βάσισε δηλαδή όλη την προπαγάνδα του στην επανάσταση του Ίλιντεν (1903) και την βουλγαρίζουσας VMRO.
Όσον αφορά τη σύνδεση των ψευτοΜακεδόνων Σκοπιανών με τους αρχαίους Έλληνες Μακεδόνες, αυτό το ξεκίνησε μόλις τα τελευταία 15 χρόνια ο Γκρούεφσκι. Τι έλεγε ο Γκρούεφσκι; Ότι οι κάτοικοι της αρχαίας Μακεδονίας μιλούσαν σλαβομακεδονικά και μόνο η αριστοκρατική ελίτ αρχαία ελληνικά. Γι’ αυτό και δεν καταλαβαίνουν οι ανιστόρητοι πολιτικοί που μας κυβερνούν ότι με τον αστερίσκο που υπάρχει στη συμφωνία αποποιούνται οι Σκοπιανοί τη σύνδεσή τους με την αρχαία Ελλάδα δεν κάνουν καμία υποχώρηση παρά μόνο αυτή της πολιτικής που ακολούθησε ο αντίπαλός τους, Γκρούεφσκ. Η δε γλώσσα μιας και αναφερθήκαμε σ’ αυτήν δεν αποτελεί καν ξεχωριστή γλώσσα. Σύμφωνα με τον κορυφαίο γλωσσολόγο Μπαμπινιώτη αποτελεί ένα βουλγαρικοσερβικό ιδίωμα.
Η ιστορική της προέλευση έχει να κάνει με το γεγονός της διαρκούς μετανάστευσης πολλών Σλάβων στο χώρο της Μακεδονίας επί Τουρκοκρατίας για να δουλέψουν ως εργάτες στους Έλληνες, τους Οθωμανούς και τους Εβραίους. Η μεγάλη εισροή Σλάβων στο χώρο της Μακεδονίας δημιούργησε την ανάγκη μιας νέας γλώσσας καθαρά για εμπορικούς σκοπούς. Έτσι δημιουργήθηκαν τα σλαβομακεδονικά. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της κεντρικής Ρούμελης (ή Ρωμυλίας), πλην των Μουσουλμάνων εξισλαμισθέντων και εποίκων του 1860, είχαν ελληνική – ρωμέικη συνείδηση και ήταν δίγλωσσοι γιατί αναγκάζονταν από το εμπόριο να χρησιμοποιούν αυτό το σλαβικό γλωσσικό ιδίωμα.
Σήμερα ο λαός της ΠΓΔΜ απαρτίζεται από πολλές εθνότητες. Σύμφωνα με την τελευταία επίσημη απογραφή (2002), ο συνολικός πληθυσμός της χώρας ήταν 2.022.547 κάτοικοι, των οποίων η εθνικότητα κατανέμεται ως εξής: 1.297.981 ή το 64% είναι Σλαβομακεδόνες, 509.083 ή 25,2% είναι Αλβανοί, 77.959 ή 3,9 % είναι Τούρκοι, 53.879 ή 2,7% είναι Ρομά, 35.939 ή 1,8% είναι Σέρβοι, 17.018 ή 0,8% είναι Βόσνιοι, 9.695 ή 0,5% είναι Βλάχοι και οι υπόλοιποι 20.993 δεν ανήκουν σε καμία από τις προηγούμενες κατηγορίες (Wikipedia).
Ποιοι είναι τελικά όμως οι Σκοπιανοί;
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάρτηση του έγκριτου ιστορικού Σαράντου Καργάκου: «οι αυτοαποκαλούμενοι ‘Μακεδόνες’ είναι κάποιοι απόγονοι κομμιτατζίδικων συμμοριών, που είχαν ασπασθεί το δόγμα ‘Μακεδονία στους Μακεδόνες’, οι πλείστοι άλλοτε βουλγαρόφρονες, κυρίως όμως οι απόγονοι αυτών που κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους εγκατέλειψαν τα ελληνικά εδάφη και εγκαταστάθηκαν στη λεγόμενη Νότιο Σερβία, αφού οι ακμάζοντες εκεί ελληνικοί πληθυσμοί (Μοναστήρι, Στρώμνιτσα κ.α.) σε μεγάλο ποσοστό πέρασαν στο ελληνικό έδαφος. Στους μετακινηθέντες προστέθηκαν και κάποια λείψανα του στρατού του Ζαχαριάδη, και κάποιοι που πήραν βουλγαρική υπηκοότητα από Βούλγαρο λοχαγό. Με βάση το υλικό αυτό ο Τίτο έφτιαξε τη δική του μακεδονική εθνότητα για την υπηρέτηση των δικών του επεκτατικών σκοπών».
Αυτή είναι εν συντομία η ιστορική προέλευση του χάρτη της Μακεδονίας που τείνει να καθιερωθεί σήμερα. Αν θα ρωτούσαμε όμως ποια τελικά είναι τα όρια της γεωγραφικής Μακεδονίας στην πραγματικότητα, η απάντηση είναι πως δεν είναι άλλα απ’ τα όρια της «Ιστορικής Μακεδονίας». Γιατί επί χιλιάδες χρόνια στο συλλογικό μας υποσυνείδητο η «Ιστορική Μακεδονία» ήταν η κοιτίδα της Μακεδονίας. Μπορεί ο Μέγας Αλέξανδρος να επέκτεινε τα όρια του κράτους του, αλλά στη συνείδηση των Ελλήνων η «Ιστορική Μακεδονία» ήταν η περιοχή απ’ την οποία εξόρμησαν οι μεγάλοι Μακεδόνες Βασιλείς για να κατακτήσουν όλο τον τότε γνωστό κόσμο.
Αυτό αποτελεί κοινό τόπο για όλους τους Έλληνες όλων των εποχών (Ελληνιστικά, Ρωμαϊκά, Βυζαντινά, Οθωμανικά, νεότερα χρόνια) και δε μπορούμε να επιτρέψουμε να μας επιβάλλουν άλλη άποψη για τη Μακεδονία μας, όσοι συμμετέχουν στα γεωπολιτικά παιχνίδια των Μεγάλων Δυνάμεων, και λειτουργούν εις βάρος της ιστορικής αλήθειας και των συμφερόντων του Ελληνικού Έθνους.
*Ο Δημήτρης Κίτσος είναι νομικός
