“Αι Ειδοί του Μαρτίου” και η Τουρκία   

Η εκδήλωση των τουρκικών ενεργειών παραβίασης και αμφισβήτησης των εναερίων, θαλασσίων και χερσαίων συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδος, συμμάχου της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, κλιμακώνεται. Άγνωστη –σε μένα τουλάχιστον– είναι η χρονική στιγμή εκδήλωσης της νέας επιθετικής της ενέργειας.

Θέλω να ελπίζω ότι δεν υπάρχει διαφωνία ή ένσταση. Πρόκειται για επιθετικές ενέργειες (acts of aggression) που παραβιάζουν σωρευτικά τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (προοίμιο και Άρθρα 1 παρ.1 και 2 παρ. 3 και 4). Οι τουρκικές ενέργειες παραβιάζουν επίσης το Προοίμιο του Χάρτη του ΝΑΤΟ (Συνθήκη της Ουάσινγκτον της 4ης Απριλίου 1949).

Αυτός ορίζει ότι «τα κράτη-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας επιβεβαιώνουν την προσήλωση τους στους σκοπούς και στις αρχές του Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών και την επιθυμία τους να ζήσουν ειρηνικά με όλους τους λαούς και όλες τις κυβερνήσεις. Είναι αποφασισμένα να διαφυλάξουν την ελευθερία, την κοινή κληρονομιά και πολιτισμό των λαών τους, που θεμελιώνονται στις αρχές της δημοκρατίας, της ατομικής ελευθερίας και του κράτους δικαίου».

Επιπλέον το Άρθρο 1 επισημαίνει ότι «τα Μέρη αναλαμβάνουν, σύμφωνα με τoν Χάρτη του ΟΗΕ, να λύσουν οποιαδήποτε διαφορά στην οποία ενδέχεται να έχουν εμπλακεί με ειρηνικά μέσα, κατά τρόπον ώστε η διεθνής ειρήνη ασφάλεια και δικαιοσύνη να μην τίθενται σε κίνδυνο και να απέχουν στις διεθνείς τους σχέσεις από την απειλή ή χρήση βίας κατά οποιοδήποτε τρόπο ασύμβατο με τους στόχους των Ηνωμένων Εθνών».

Οι τουρκικές επιχειρήσεις παραβίασης των χερσαίων συνόρων της Ελλάδος –κράτους μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ– στον Έβρο και κατά θάλασσα στον Αιγαίο, με πολιορκητικό  κριό τις στρατιές ταλαιπωρημένων, αποκρούστηκαν. Η Τουρκία σωρευτικά  υποτίμησε την βούληση, τις δυνατότητες, την οργάνωση και τα κίνητρα των Ελλήνων. Η στάση της πολιτικής ηγεσίας ήταν καταλυτική. Αποτυπώθηκε στην κυβερνητική δήλωση της 1^ης Μαρτίου. Ετοιμότητα, αποφασιστικότητα και σθένος. Αυτή ακριβώς η στάση πρέπει εφεξής να είναι ο κανόνας.

Το μεγαλύτερο όφελος για Ελλάδα

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στην πιο κρίσιμη στιγμή, αγνόησε ευτυχώς τις γνωστές και τις λιγότερο γνωστές φωνές περί κατευνασμού και συνδιαλλαγής. Αυτές που εδώ και μερικούς μήνες  σταθερά έδειχναν διαφορετικό δρόμο αντιμετώπισης των ενεργειών της Αγκύρας. Θετικά αξιολογώ και τη προσωπική στάση του Αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Τσίπρα. Η λακωνική του δήλωση ήρθε στην κατάλληλη στιγμή. Εν τούτοις, οι κακοφωνίες και οι παραφωνίες δεν έλειψαν. Ουδέποτε άλλωστε απουσίαζαν στην ιστορία μας.

Η αποφασιστικότητα, οι επιχειρησιακές και οι οργανωτικές δυνατότητες που αναδείχθηκαν στον Έβρο κυρίως, πολλαπλασιάζουν τόσο την αίσθηση (perception) όσο και τη πραγματική αποτρεπτική ικανότητα της Ελλάδος. Επιβάλλουν στην αλαζονική ηγεσία της εξ ανατολών γείτονος να αναλογισθεί ότι πρέπει να υπολογίσει πολλαπλάσιο κόστος μία στρατιωτικής επιχείρησης κατά της Ελλάδος. Αυτό είναι για μένα το μεγαλύτερο όφελος της δικής μας στάσης και συμπεριφοράς στον Έβρο. Όχι μόνο τονώθηκε η αυτοπεποίθηση μας, αλλά ταυτόχρονα αυξήθηκαν τα ερωτηματικά για την άλλη πλευρά. Το κόστος  ενός πολέμου μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο του οφέλους.

Η Ελλάδα, η οποία είναι υποτιμημένη από την Τουρκία, ευτυχώς διαθέτει καλή πληροφόρηση. Καλύτερη πάντως εκτίμηση της κατάστασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα σε σχέση με την Τουρκία. Βρισκόμαστε στο μάτι του κυκλώνα ενός ψυχολογικού πολέμου. Δεν είναι εποχή για μαθήματα και υποδείξεις από μας, τους απ’ έξω, σε αυτούς που έχουν την πολιτική και καθημερινή επιχειρησιακή ευθύνη της διαχείρισης της κατάστασης στο θεσμικό μας σύστημα των υπουργείων και υπηρεσιών εθνικής ασφάλειας.

Αι Ειδοί του Μαρτίου

Ταυτόχρονα όμως επιβάλλεται να μην σκεφτόμαστε αποκλειστικά και μόνο μέσα στο  επιχειρησιακό πλαίσιο μίας για πολλούς «αναπόφευκτης στρατιωτικής σύγκρουσης».  Με άγνωστες και για τις δύο γειτονικές χώρες επιπτώσεις και την βέβαιη και ταυτόχρονη  αυτοδιάλυση του ήδη «κλινικά νεκρού» ΝΑΤΟ. Με διαπιστωμένη την  επιχειρησιακή ετοιμότητα, το  βελτιωμένο ηθικό και την ισχυρή εσωτερική νομιμοποίηση, η Αθήνα θα μπορούσε να ενισχύσει την διεθνή νομιμοποίηση της θέσης της αναπτύσσοντας τώρα μία  δέσμη  διπλωματικών πρωτοβουλιών προς τη κατεύθυνση της Τουρκίας.

“Αι Ειδοί του Μαρτίου” συμπίπτουν με την 15 Μαρτίου. Φέτος αναμφίβολα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Η Αθήνα γνωρίζει ότι το θεσμικό σύστημα εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας σε όλα τα επίπεδα σκέπτεται και συσκέπτεται. Πράγμα όχι συνηθισμένο, σήμερα η  Ελλάδα είναι στο κέντρο των διαβουλεύσεων. Για τον Πρόεδρο της Τουρκίας η  πολιτική, προπαγανδιστική και επιχειρησιακή εμμονή του με την Ελλάδα είναι πλέον σε “σημείο μη επιστροφής” (point of no return).

Δεν αφορά  μόνο τους ενεργειακούς πόρους και στο κατάλογο  των ανοικτών ζητημάτων που είναι επισήμως καταγεγραμμένα από την  Άγκυρα. Οι προσβολές που καθημερινά  εκτοξεύονται από το (θεσμικό) υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας δίνουν το ακριβές στίγμα. Σήμερα, ο πρόεδρος Ερντογάν δεν θα διστάσει να προκαλέσει προμελετημένο θερμό επεισόδιο (ερντογανική  Βαριοπούλα) και στρατιωτική σύγκρουση με την Ελλάδα.