Ρίχνουν στη Β’ κατηγορία τον Στρατηγικό Διάλογο με την Ελλάδα οι ΗΠΑ

Ενδεχόμενο πραγματοποίησης διευρυμένων συνομιλιών Αθήνας-Ουάσιγκτον με επικεφαλής την υφυπουργό Εξωτερικών Γουέντι Σέρμαν, εξετάζουν οι αρμόδιοι διπλωμάτες των δύο χωρών, μετά τη δυστοκία προγραμματισμού επίσκεψης στην Αθήνα του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν για τον Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας-ΗΠΑ.

Αν και η πιθανότητα επίσκεψης του Άντονι Μπλίνκεν, εντός του πρώτου τριμήνου του 2023, δεν αποκλείεται κατηγορηματικά (οπότε δεν θα θιγεί και ο θεσμός του Στρατηγικού Διαλόγου), το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κρίνει πιο χρήσιμες, στην παρούσα φάση, τις συνομιλίες με την Γουέντι Σέρμαν. Η ατζέντα των συνομιλιών θα είναι ευρεία, ενώ η προσδοκώμενη παρουσία του Άντονι Μπλίνκεν ολιγόωρη, σαν “σφήνα” στο πλαίσιο άλλου ταξιδιού στην Ευρώπη.

Ωστόσο, παρά την άριστη διμερή συνεργασία σε πλήθος θεμάτων, η Αθήνα και η Ουάσινγκτον έχουν (διαφορετικά) διλήμματα για το επίπεδο και τον ακριβή χρόνο των συνομιλιών. Η ελληνική πλευρά κρίνει ότι –με δεδομένες τις καταιγιστικές εξελίξεις στην τεράστια περιοχή από την Ουκρανία μέχρι τη Λιβύη– χρειάζεται ανανέωση των επαφών με την αμερικανική ηγεσία στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Σκοπός είναι να εξακριβωθούν οι προθέσεις της για τους επόμενους μήνες και να υπάρχει δυνατότητα άμεσης συνεννόησης σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης και παρεμβάσεων σε άλλα θέματα, όπως η σύνταξη συνυποσχετικού με την Αλβανία για παραπομπή του ζητήματος των θαλάσσιων ζωνών στη Χάγη.

Επίσης, το Μέγαρο Μαξίμου, που επιθυμεί διακαώς την επικοινωνιακή και προεκλογική εκμετάλλευση της επίσκεψης Μπλίνκεν, ανησυχεί πως η εναλλακτική ιδέα των συνομιλιών με την Γουέντι Σέρμαν θα χαλάσει τον σχεδιασμό του. Γιατί, στην περίπτωση που θα έχουν συζητηθεί τα πάντα με την υφυπουργό, δεν θα υφίσταται πιεστική ανάγκη πρόσθετων συνομιλιών με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών. Ασφαλώς, πέρα από τις βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις του Μαξίμου προς ενίσχυση της εικόνας του Κυριάκου Μητσοτάκη, εκδηλώνεται ανησυχία και στο υπουργείο Εξωτερικών.

Ο προβληματισμός είναι μήπως η διεξαγωγή του Στρατηγικού Διαλόγου σε επίπεδο κατώτερο του Άντονι Μπλίνκεν αποτελέσει κακό προηγούμενο, που θα επαναληφθεί ή θα παγιωθεί τα επόμενα χρόνια. Μοιραία, γίνονται συγκρίσεις με την Τουρκία, καθώς ο Μηχανισμός Διαλόγου (κατώτερος του Στρατηγικού Διαλόγου) διεξήχθη τον Μάιο στο επίπεδο των υπουργών Άντονι Μπλίνκεν και Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Στον δε Στρατηγικό Διάλογο ΗΠΑ- Αλβανίας τον Οκτώβριο, επικεφαλής ήταν η βοηθός υπουργός Κάρεν Ντόνφριντ (ιεραρχικά κατώτερη της Γουέντι Σέρμαν) και η υπουργός Όλτα Τζάτσκα.

Τί “βαρύνει” τον Στρατηγικό Διάλογο

Παράλληλα με τις ελληνικές ανησυχίες, τα αμερικανικά διλήμματα αφορούν την ουσία και τον χρόνο των επισκέψεων. Με δεδομένη την πολιτική ρευστότητα τουλάχιστον κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, η Ουάσινγκτον επιθυμεί την έγκαιρη (διακομματική) επιβεβαίωση βασικών επιλογών της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ειδικά ως προς την αδιατάρακτη συμμετοχή στο μέτωπο κατά της Ρωσίας, τη συνοχή της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ και την ύπαρξη ανοιχτών καναλιών επικοινωνίας Αθήνας-Άγκυρας.

Από την άλλη πλευρά, κατόπιν της επιβεβαίωσης των πολύμηνων ή πολυετών τηλεφωνικών παρακολουθήσεων υπουργών ή και της στρατιωτικής ηγεσίας (με την ύστατη δικαιολογία ότι “δεν ήξερε ο πρωθυπουργός”), θα ήταν ριψοκίνδυνο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ να αποτελέσει “προεκλογικό ντεκόρ” της καμπάνιας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Δυστυχώς, αυτή είναι άλλη μια συνέπεια του σκανδάλου των υποκλοπών, που δεν μπορούν να αγνοήσουν οι ξένες κυβερνήσεις.

Η σκληρή αλήθεια είναι ότι σε ένα φωτογραφικό κάδρο δύσκολα πλέον θα χωρούσαν μαζί ο Άντονι Μπλίνκεν, ως εκπρόσωπος μιας χώρας με πραγματικό σεβασμό στους θεσμούς, αδέκαστες κρατικές υπηρεσίες και διάκριση της εκτελεστικής εξουσίας από τη νομοθετική λειτουργία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος, στην καλύτερη για τον ίδιο περίπτωση, δεν προστάτευσε το Σύνταγμα, το κύρος της χώρας και την εικόνα της παράταξής του.