Σαν βγεις στο δρόμο για τα Σκόπια, πάρε μαζί σου και τον Πεσσόα

Τη λήξη της πορτογαλικής προεδρίας της ΕΕ περίμενε η Λισσαβόνα για να ρίξει τη βόμβα στα Σκόπια, την ώρα που είναι σε εξέλιξη η διαμάχη της Βόρειας Μακεδονίας με τη Βουλγαρία. Μια διαμάχη που επικεντρώνεται στην ονομασία της γλώσσας και της εθνικής ταυτότητας της Βόρειας Μακεδονίας, αν και Βούλγαροι πολιτικοί δεν αφήνουν ανεπηρέαστο και τον γεωγραφικό προσδιορισμό. Η αντιπαράθεση είναι γνωστή, όπως γνωστό είναι και το ότι αναμένονται εξελίξεις, αρχής γενομένης από τις βουλγαρικές εκλογές της 11^ης Ιουλίου και με ορίζοντατην σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Σεπτέμβριο.

Η «γλώσσα της Βόρειας Μακεδονίας ήταν κάποτε μέρος της βουλγαρικής» δήλωσε η υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πορτογαλίας, Ανα Πάουλα Ζακαρίας, προκαλώντας την αντίδραση των Σκοπίων. Ο Ζάεφ είπε ότι θα υπάρξει ανάλογη απάντηση, χωρίς να διευκρινίζει ποια μπορεί να είναι αυτή. Με τόσες ιστορικές ανακρίβειες που έχουν φορτώσει πάντως οι Σκοπιανοί τις τελευταίες δεκαετίες την διεθνή κοινότητα, μπορεί και να υποστηρίξει ότι η πορτογαλική γλώσσα είναι διάλεκτος της “βορειομακεδονικής” και η Πορτογαλία ισπανική επαρχία που κατοικούνταν κάποτε από νοτιοσλάβους βορειομακεδόνες.

Δεν θα καταφέρει ωστόσο να γίνει Γκρουέφσκι, ο οποίος ομολογουμένως υπήρξε ο μετρ της ιστορικής παραχάραξης, του παραλογισμού, αλλά και του κιτς, αν δει κάποιος την περίφημη καμπάνια του να συνδέσει τους μισούς κατοίκους της Βόρειας Μακεδονίας (οι άλλοι μισοί είναι Αλβανοί και το δηλώνουν ξεκάθαρα) με την ιστορική ελληνική Μακεδονία.

Τα Σκόπια, η Ιστορία και οι …ποιητές

Στην Ιστορία καταφεύγει και ο πρόεδρος Στέβο Πενταρόφσκι, ο οποίος αντέδρασε στις δηλώσεις της Πορτογαλίδας υφυπουργού με έναν αποφθεγματικό τρόπο. «Μόνο οι πολιτικοί που προσπαθούν να ερμηνεύσουν ιστορικές εποχές είναι χειρότεροι από τους ιστορικούς που ασχολούνται με την πολιτική» είπε ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας. Μετά από αυτή τη δήλωση πάντως, στη Λισσαβόνα, μάλλον  έχουν ξαναπέσει με τα μούτρα στη μελέτη του Φερνάντο Πεσσόα (Πορτογάλος ποιητής και συγγραφέας, γνωστός και για τη συχνή αλλαγή ονόματος στις δημιοσιεύσεις έργων του) μπας και καταλάβουν τι ήθελε να πει ο Σκοπιανός …ποιητής.

Ο Πενταρόφσκι κάνει όμως ένα βήμα παραπάνω και, αφού χαρακτηρίζει τη δήλωση της Πορτογαλίδας υφυπουργού «εσφαλμένη», σημειώνει ότι «ουσιαστικά υπονόμευσε όλες τις προσπάθειες που έκανε η συνάδελφός της από την ίδια κυβέρνηση, προκειμένου να παρουσιάσει μια μεγάλη ισορροπημένη πρόταση για την εξισορρόπηση των συμφερόντων της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας». Ο Ζάεφ, ωστόσο, όταν ρωτήθηκε αν εξακολουθεί να πιστεύει ότι η πορτογαλική πρόταση είναι καλή,περιορίστηκε να πει ότι η Πορτογαλία δεν παίρνει μέρος σε αυτή τη διαφορά.

Την ίδια ώρα ο αντιπρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, ο γνωστός μας Νίκολα Ντιμιτρόφ, και ο υπουργός Εξωτερικών Μπουγιάρ Οσμάνι (ο πρώτος Αλβανός υπουργός Εξωτερικών της πρώην πγδΜ νυν Βόρειας Μακεδονίας) δήλωσαν ότι έλαβαν διαβεβαιώσεις από τη Λισσαβόνα πως πρόκειται για προσωπικές απόψεις και όχι για την επίσημη θέση της κυβέρνησης.

Οι δύο παραπάνω υποστήριξαν μάλιστα, ότι αντέδρασαν έντονα, αλλά προφορικά, και μάλλον καλά έκαναν για τους ίδιους, αφού μια γραπτή διαμαρτυρία θα είχε ως αποτέλεσμα για γραπτή απάντηση. Σε αυτήν την περίπτωση όμως, πρώτον η απάντηση ενδεχομένως να ήταν διαφορετική και δεύτερον τα γραπτά έχουν την  …κακή συνήθεια να παραμένουν.

Οι άτονες αντιδράσεις της Αθήνας

Το τραγικό της υπόθεσης πάντως είναι ότι οι αντιδράσεις προέρχονται από αλλού και όχι από την Αθήνα, η οποία με τη συμφωνία των Πρεσπών αναγνώρισε μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα. Αυτό το επισήμαιναν και οι Έλληνες αρνητές της Συμφωνίας, όπως ο σημερινός πρωθυπουργός και το κόμμα της ΝΔ. Σήμερα όμως, ζητούν απλώς την εφαρμογή της, με το επιχείρημα ότι το κράτος έχει συνέχεια, και αντιδρούν άτονα, στις παραβιάσεις της από τα Σκόπια, οι οποίες είναι αλήθεια ότι έχουν πυκνώσει το τελευταίο διάστημα.

Οι Βούλγαροι, ωστόσο, στο πλαίσιο της διαμάχης τους με τα Σκόπια, είπαν στους κατοίκους της Βόρειας Μακεδονίας ότι δεν είναι αλήθεια αυτό που τους λένε οι Έλληνες. Ότι δηλαδή έχουν “μακεδονική” εθνική ταυτότητα και μιλούν “μακεδονική” γλώσσα. Βούλγαροι πολιτικοί αμφισβήτησαν μάλιστα ακόμη και τον γεωγραφικό προσδιορισμό “Βόρεια”, σημειώνοντας ότι δεν αποτελεί το “όλον”. Και αυτό γιατί, με δεδομένο ότι, γεωγραφικά, νότια Μακεδονία είναι η ελληνική (τα όρια της οποίας συμπίπτουν με την ιστορική και αποκλειστικά ελληνική Μακεδονία) βόρεια είναι και η Μακεδονία του Πιρίν που ανήκει στη Βουλγαρία.

Όλοι βέβαια περιμένουν τις βουλγαρικές εκλογές και στο πλαίσιο αυτό η Αθήνα και η κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνουν να βολεύονται από το γεγονός ότι μέχρι τώρα οι Βούλγαροι βγάζουν τα κάστανα από τη φωτιά. Κανείς όμως δεν μπορεί να δέσει κόμπο ότι αυτή θα είναι η στάση της Σόφιας και μετά τις εκλογές της 11^ης Ιουλίου, στην πορεία προς τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Σεπτέμβριο, όπου θα κριθεί και πάλι η ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας.