Σε ύψιστη επιφυλακή η Λευκωσία για όλα τα σενάρια στην Μέση Ανατολή
06/10/2024Σε συνεχή εγρήγορση βρίσκεται η Λευκωσία ενόψει των εξελίξεων στην περιοχή. Η γεωγραφική γειτνίαση σε συνδυασμό με πρωτοβουλίες, που αναπτύσσονται από την Κυπριακή Δημοκρατία, την τοποθετούν εκ των πραγμάτων στο κάδρο και την αναβαθμίσει στρατηγικά. Είναι σαφές πως οι όποιες εξελίξεις δεν εξαρτώνται πάντα από την Κύπρο και η διαχείριση που γίνεται διαφοροποιείται αναλόγως των όσων διαδραματίζονται.
Είναι σαφές πως η Λευκωσία, λειτουργεί κινούμενη εν πολλοίς σε δυο άξονες. Πρώτος άξονας αυτός των πρωτοβουλιών, της γεφυροποιού (και ως εν δυνάμει μεσολαβητής για συνεννόηση των εμπλεκομένων, που δεν ανταλλάζουν ούτε καλημέρα και ως σταθμός μεταφοράς αμάχων). Δεύτερος εκείνος της πρόληψης και της προετοιμασίας σεναρίων για κάθε περίπτωση.
Σε πολιτικό επίπεδο είναι σαφές πως αναδεικνύει πρωτοβουλίες όπως εκείνη του ανθρωπιστικού διαδρόμου, “Αμάλθεια” για μεταφορά βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους στη Γάζα, στον οποίον αναφέρθηκε εκτενώς και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών στην τελευταία συνάντηση που είχε με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη στη Νέα Υόρκη. Παράλληλα, είναι ήδη σε δράση και το σχέδιο “Εστία”, με την Κύπρο να δηλώνει ετοιμότητα προσωρινής φιλοξενίας γύρω στις 7.000 ανθρώπους.
Είναι δε σαφές πως αυτές οι πρωτοβουλίες δεν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν εάν αυτό θα εξαρτάτο από την Τουρκία. Γι αυτό και υποδεικνύεται από κυπριακής πλευράς προς όσους αξιολογούν τη στρατηγική σημασία της Κύπρου ότι η μορφή της λύσης, σε περίπτωση που αυτή θα επιτευχθεί, αφορά και τις χώρες της περιοχής αλλά και όσες δυνάμεις έχουν ρόλο ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο. Συνεπώς, υποδεικνύεται δεν μπορεί να έχει λόγο η Άγκυρα, είτε με “δικαιώματα” επί του νησιού είτε μέσω εγκαθέτων της.
Παράλληλα, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, αυτή την εβδομάδα, στις 10-11 Οκτωβρίου, η Κυπριακή Δημοκρατία θα φιλοξενήσει στην Πάφο, τη σύνοδο των ηγετών των Ευρωπαϊκών-Μεσογειακών κρατών, MED 9. Η παρουσία όλων των ηγετών της ΕΕ, των μεσογειακών χωρών, (πλην του Ισπανού που θα εκπροσωπηθεί από τον ΥΠΕΞ), κρίνεται ως σημαντική καθώς στην ατζέντα θα είναι οι εξελίξεις στην περιοχή.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα είναι παρών, όπως και η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει πολλά θέματα να συζητήσει σε σχέση με την ενίσχυση της ΕΕ. προς τη Λευκωσία ενόψει του ρόλου που θα διαδραματίζει όσο ο πόλεμος συνεχίζεται αλλά και την επόμενη ημέρα. Σημαντική κρίνεται και η παρουσία στη Σύνοδο του βασιλιά της Ιορδανίας, καθώς η χώρα του είναι στο μέσο των συγκρούσεων.
Έντονες ανησυχίες στην Λευκωσία
Την ίδια ώρα, πρόδηλη είναι η ανησυχία για το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου πολέμου καθώς οι επιπτώσεις θα είναι ευρύτερες και εκ των πραγμάτων θα αγγίξουν και την Κύπρο. Ποιοι οι φόβοι;
Πρώτο, σε αυτή τη φάση το μεταναστευτικό ελέγχεται. Οι ροές από τη θάλασσα έχουν σταματήσει και από τα κατεχόμενα είναι περιορισμένες. Στην περίπτωση, ωστόσο, κλιμάκωσης των πολεμικών συγκρούσεων δεν αποκλείεται να υπάρξουν μαζικές ροές από το Λίβανο. Πρέπει να αναφερθεί, καθώς έχει τη σημασία του, από το Λίβανο υπολογίζεται ότι έχουν επιστρέψει αυτή την περίοδο στη Συρία, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων, γύρω στις 150.000.
Δεύτερο, αν και δεν υπάρχουν πληροφορίες ή ενδείξεις ωστόσο, υπάρχει αυξημένη επαγρύπνηση για το ενδεχόμενο τρομοκρατικής ενέργειας. Αυτά τα μέτρα είναι καθαρά προληπτικού και αποτρεπτικού χαρακτήρα.
Τρίτο, αν και οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος, προφανώς και προκάλεσε ανησυχία το γεγονός ότι οι πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν από το Ιράν την περασμένη Τρίτη ήταν ορατοί από την Κύπρο.
Οι βρετανικές βάσεις
Η κρίση στην περιοχή έχει συγκεντρώσει δυνάμεις, διαφόρων κρατών. Οι περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν την Κύπρο ως βάση για να μπορέσουν να μεταφέρουν από την εμπόλεμη ζώνη υπηκόους τους. Οι Αμερικανοί είναι παρόντες. Οι Βρετανοί έχουν μεταφέρει ενισχύσεις στις βάσεις, που αφορούν τόσο την μεταφορά αμάχων όσο και την ενίσχυση του μετώπου. Πρωτίστως δίνουν κάλυψη προς τους Αμερικανούς στην περίπτωση, που δυνάμεις τους εμπλέκονται στον πόλεμο.
Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας σε δήλωση στην πλατφόρμα Χ παραδέχθηκε πως οι βάσεις έχουν εμπλοκή. «Διευκρίνισε» τη φύση της βρετανικής συμμετοχής στην επιχείρηση αναχαίτισης των ιρανικών πυραύλων που στόχευσαν το Ισραήλ το βράδυ της Τρίτης. Αναφέρει πως στην επιχείρηση συμμετείχαν ένα ζεύγος μαχητικών αεροσκαφών τύπου Typhoon και ένα αεροσκάφος εναέριου ανεφοδιασμού τύπου Voyager.
Πρόκειται για αεροσκάφη που είναι σταθμευμένα στη βάση Ακρωτηρίου στην Κύπρο. «Λόγω της φύσης αυτής της επίθεσης, δεν έπληξαν κανέναν στόχο, αλλά έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη αποτροπή και τις προσπάθειες αποτροπής περαιτέρω κλιμάκωσης». Την ίδια ώρα, δραστηριοποιούνται και μέσα από την τεχνολογία. Από τις Βάσεις γίνεται, για παράδειγμα, επεξεργασία των πληροφοριών (υποκλοπές δορυφορικών συστημάτων, Data Networks, τηλεφωνικών συνομιλιών κ.τ.λ).
Βέβαια κατά την βρετανική εκδοχή, οι βάσεις δεν είναι υποχρεωμένες να ενημερώνουν την Κυπριακή Δημοκρατία για τις δράσεις τους, αν και ενίοτε το πράττουν τούτο. Κάποιες φορές δεν ενημερώνουν αν και δεν τίθεται θέμα να μην γνωρίζει η Κυπριακή Δημοκρατία τι κάνουν.
Πάντως, διαπιστώνεται μια προσπάθεια προσέγγισης από τη βρετανική πλευρά προς τη Λευκωσία με διάφορα ανοίγματα, τα οποία η κυπριακή πλευρά αντιμετωπίζει έχοντας υπόψη γιατί γίνονται. Στο πλαίσιο αυτό και η επίσκεψη του Προέδρου στο Λονδίνο, στις 14 Οκτωβρίου, για συνάντηση με τον Βρετανό πρωθυπουργό.