Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία

Τα μέτρα που έχουν επιβληθεί επί μακρό χρονικό διάστημα για την αντιμετώπιση και διαχείριση της πανδημίας, πέραν των άλλων, συνεισφέρουν στην ανάδειξη διαχρονικά συσσωρευμένων προβλημάτων στην ελληνική μειονότητα. Το γεγονός ότι επί δύο σχεδόν χρόνια υφίσταται αυστηρός έλεγχος και κατά διαστήματα και ποσόστωση στην κίνηση από τις επίσημες συνοριακές διαβάσεις, αλλά και αποφυγή μετακίνησης για λόγους προσωπικής προφύλαξης, έχει ως αποτέλεσμα όλο και λιγότεροι Βορειοηπειρώτες που ζουν και εργάζονται μόνιμα στην Ελλάδα να επισκέπτονται τις πατρογονικές τους εστίες.

Έτσι, το δημογραφικό κενό προβάλλει στην πιο δραματική του διάσταση. Οι κοινότητες της ελληνικής μειονότητας βρίσκονται κυρίως στην ύπαιθρο όπου έτσι κι αλλιώς η οικονομική δραστηριότητα είναι περιορισμένη. Αν σ’ αυτό προστεθεί η συστηματική πολιτική των Τιράνων για διάλυση της μειονότητας με κραυγαλέες διακρίσεις και χαμηλής έντασης διώξεις, το αποτέλεσμα είναι η δημογραφική αφυδάτωση. Κι αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι στα 30 χρόνια της μετακομουνιστικής περιόδου ο πληθυσμιακός όγκος των Βορειοηπειρωτών έχει εγκαταλείψει τα χωριά.

Εκτός από τις κατά καιρούς βίαιες συμπεριφορές του αλβανικού κράτους και την συστηματική αρπαγή βορειοηπειρωτικών περιουσιών, τα Τίρανα έχουν συνειδητά εγκαταλείψει τις μειονοτικές περιοχές σε ό,τι αφορά έργα υποδομής και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Η στάση τους αποτελεί παραβίαση των καλών πρακτικών που επιβάλλουν διεθνείς συνθήκες για την διευκόλυνση των μειονοτήτων στο να παραμείνουν στις εστίες τους.

Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι παραμονές Χριστουγέννων από έλλειψη κατάλληλου δρόμου για την έγκαιρη άφιξη βοήθειας σε ζευγάρι ηλικιωμένων απανθρακώθηκε στο σπίτι του που είχε πάρει φωτιά. Σε άλλη περίπτωση, στη Δερβιτσάνη χάθηκε μικρό κοριτσάκι από φωτιά. Οι πυρκαγιές προκύπτουν συχνά, επειδή στα μειονοτικά χωριά γίνονται διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος επί ημέρες σε περιόδους κακοκαιρίας και οι κάτοικοι προσφεύγουν υποχρεωτικά σε καυσόξυλα για τη θέρμανσή τους κι όχι μόνο!

Έκτακτη ανάγκη για την ελληνική μειονότητα

Όπως έχει επανειλημμένως αναλυθεί, ο βασικός μοχλός που χρησιμοποιούν τα Τίρανα για να καταπιέσουν και να ωθήσουν σε διωγμό τους Βορειοηπειρώτες από τις πατρογονικές εστίες τους είναι ο έλεγχος της οικονομικής δραστηριότητας, ειδικά μέσω του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, δηλαδή της αναγνώρισης και νόμιμης εγγραφής της περιουσίας τους για αξιοποίηση.

Η τραγική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί θα αποτυπωθεί στην προγραμματισμένη για το δεύτερο εξάμηνο του 2022 Απογραφή Πληθυσμού και Κατοικιών. Τα Τίρανα αναμένουν το επίσημο αποτέλεσμα για να ισχυριστούν σχεδόν ότι δεν υφίσταται πλέον ελληνική μειονότητα. Στην προηγούμενη Απογραφή το 2011, η στάση του αλβανικού κράτους είχε εξωθήσει σε αποχή τα μέλη της ελληνικής μειονότητας, όπως και τα μέλη άλλων μειονοτήτων.

Μεθοδεύσεις έχουν γίνει από τα Τίρανα και σε ό,τι αφορά την καταγραφή των Ορθοδόξων. Το αλβανικό κράτος θεωρεί ότι μόνο το 7% του πληθυσμού είναι Ορθόδοξοι, ενώ ιστορικά, αλλά και μετά την κατάργηση της αθεΐας, είναι αποδεδειγμένο ότι πάνω από το 23% είναι Ορθόδοξοι. Τα Τίρανα δεν κρύβουν τις προθέσεις τους και ειδικότερα την ανθελληνική στόχευσή τους. Κι αυτή αφορά και την προετοιμασία της Απογραφής.

Ενώ για πρώτη φορά μετά την πτώση του κομμουνισμού το ερωτηματολόγιο της Απογραφής περιέχει ερώτημα για την εθνικότητα, το θρήσκευμα και την μητρική γλώσσα των πολιτών, δεν υπάρχει μέριμνα συμμετοχής και των εκτός Αλβανίας διαβιούντων Αλβανών πολιτών, ώστε η καταγραφή να είναι αντικειμενική. Η σχετική νομοθεσία παραβιάζει την αρχή του αυτοπροσδιορισμού κάθε πολίτη, εάν δηλαδή ανήκει ή όχι στην ελληνική μειονότητα. Τούτο καταγγέλλεται και στις σχετικές εκθέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Παρά την κάποια πρόοδο που έχει σημειωθεί με μερικές τροποποιήσεις της νομοθεσίας, οι εκπρόσωποι της ελληνικής μειονότητας εκφράζουν έντονες ανησυχίες ότι και η επικείμενη Απογραφή CENS-21 δεν πρόκειται να εκπληρώσει τα ζητούμενα μιας αντικειμενικής διαδικασίας. Ψάχνοντας για την νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών της, η Στατιστική Υπηρεσία της Αλβανίας επικαλείται συνάντηση εργασίας που είχε με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, κατά τη διάρκεια της οποίας Έλληνες ειδικοί επικρότησαν την μεθοδολογία που έχει επιλεγεί από τους Αλβανούς ομολόγους τους!

Οι ανησυχίες των εκπροσώπων της βορειοηπειρωτικής κοινότητας (Ομόνοια και ΚΕΑΔ κυρίως) σχετίζονται με το γεγονός ότι δεν θα υπάρξει στατιστική αποτύπωση των ελληνικών κοινοτήτων στις εκτός των “μειονοτικών ζωνών” που είχε αυθαίρετα ορίσει το καθεστώς Χότζα και διατηρεί το σημερινό αλβανικό κράτος. Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν και στην καταγραφή της ορθοδόξου κοινότητας.

Εγκατάλειψη πατρογονικών εστιών

Αναφορικά με το αριθμητικό μέγεθος της γηγενούς ελληνικής μειονότητας στα πάτρια εδάφη, τα Τίρανα, που υπογραμμίζουν με χαιρεκακία τη συρρίκνωσή της, οφείλουν να απαντήσουν τί έγιναν οι Έλληνες και κατ’ επέκταση οι Ορθόδοξοι που κατέγραφαν οι παλαιότερες Απογραφές. Ποιοι είναι οι λόγοι, που τους έδιωξαν από την Αλβανία; Ποιές πολιτικές πρακτικές των Τιράνων τους εξώθησαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους;

Η καταγγελία αυτών των πρακτικών δεν αρκεί. Τελικά, είναι εξίσου αναποτελεσματική με την μοιρολατρία. Χρειάζεται δράση. Σαφώς το ζήτημα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού δεν έχει τη βαρύτητα της Κύπρου, ή του χώρου των νησιών του Αιγαίου. Δεν παύει, όμως, να έχει τη δική του συμβολή στη διαχρονική πορεία του Ελληνισμού στο χώρο παρά την Αδριατική και τα Βαλκάνια. Είναι και θέμα εθνικής αξιοπρέπειας. Και εθνικής ταπείνωσης εάν επιτραπεί στα Τίρανα να διαλύσουν χωρίς διπλωματικό κόστος την ελληνική μειονότητα.

Οι καρκινικές καταστάσεις δεν αντιμετωπίζονται με ασπιρίνες. Η πολιτική ανασύνταξη στο χώρο του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού αφορά στην πρωτοβουλία που πρέπει να αναληφθεί για να αποτραπούν οι αλβανικοί εθνικιστικοί σχεδιασμοί. Η πολλαπλή υποστήριξη μίας εκστρατείας για την εγκατάσταση στη Βόρεια Ήπειρο νέων οικογενειών, με την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης είναι ο μόνος δρόμος.