Σε “κλείσιμο” όπως-όπως Κυπριακού και ελληνοτουρκικών βάζουν πλώρη ΕΕ-ΟΗΕ

Έντονη κινητικότητα στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά αναμένεται να υπάρξει σύντομα με παράλληλες διαδικασίες, που ενδεχομένως να συναντώνται στην πορεία, στo πλαίσιo μιας λογικής πακετοποίησης. Κράτη-μέλη της EE, που δεν ασχολούνταν στο παρελθόν με το Κυπριακό, παρουσιάζονται τώρα να κινούνται παρασκηνιακά για να υπάρξει μια παράλληλη προσπάθεια σε Κυπριακό και ελληνοτουρκικά, καθώς θεωρούν πως με αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπιστεί η τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή.

Αυτό που τους ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να αποφεύγονται κρίσεις και να υπάρξει μια “ομαλή” σχέση με την Τουρκία, τόσο στο διμερές επίπεδο όσο και με την ΕΕ. Σε αυτό το παιχνίδι φαίνεται πως εμπλέκονται πολλοί παράγοντες και Οργανισμοί. Το Βερολίνο, που κρατούσε αποστάσεις από το Κυπριακό αλλά και από τα ελληνοτουρκικά, φαίνεται να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για να “κλείσουν” οι διαφορές και με διαδικασίες εξπρές.

Σε αυτή την προσπάθεια έχει μπει και το ΝΑΤΟ, το οποίο όποτε θα συζητηθεί θέμα Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση προβαίνει σε ανακοίνωση “για πρόοδο” και “συμφωνία” στα ελληνοτουρκικά. Όπως έγινε πριν την αναβληθείσα σύνοδο (24-25 Σεπτεμβρίου), που ανακοίνωσε συμφωνία για διαδικασία σε στρατιωτικό επίπεδο, έτσι και την περασμένη Πέμπτη. Επανήλθε με αναφορά σε συμφωνία για τη συγκρότηση μηχανισμού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, για να μειώσει τον κίνδυνο συμβάντων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Είναι σαφές πως το ΝΑΤΟ θέλοντας να αποτραπεί σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, έχει εντάξει στο πεδίο των ενδιαφερόντων του και το Κυπριακό. Στο Κυπριακό θεωρείται δεδομένο πλέον ότι θα δρομολογηθεί η σύγκληση Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό μετά τις ψευδοεκλογές στα Kατεχόμενα.

Κατά των κυρώσεων ο Γ.Γ του ΟΗΕ

Πληροφορίες αναφέρουν πως θα υπάρξει μια μικρή περίοδος προετοιμασίας με την κάθοδο στην περιοχή της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, Τζέιν Χολ Λουτ και μετά θα συγκληθεί η Πενταμερής με στόχο την επίτευξη στρατηγικής συμφωνίας στο Κυπριακό. Η στρατηγική συμφωνία που θα είναι το πλαίσιο, θα συνιστά και τη λύση, ενώ θα αφεθούν οι λεπτομέρειες για τη συνέχεια για συζήτηση σε τεχνικό επίπεδο.

Αυτό επιδιώκεται ενώ από τουρκικής πλευράς δεν υπάρχει πρόθεση αποχώρησης του γεωτρύπανου “Γιαβούζ” και του ερευνητικού σκάφους “Μπαρμπαρός”, ενώ θεωρεί ότι μετά το Κραν Μοντανά έχει αλλάξει η βάση των διαπραγματεύσεων και οι επιλογές είναι είτε δύο κράτη είτε συνομοσπονδία. Είναι σαφές πως ο Γενικός Γραμματέας, που δέχθηκε να βοηθήσει στις προσπάθειες να μην αποφασισθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας (η δήλωσή του παραμονή της αναβληθείσας συνόδου της 24ης Σεπτεμβρίου), θα επισπεύσει τις διαδικασίες για να έχει αποτέλεσμα πριν το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου.

Την ίδια ώρα, αναπτύσσονται παρασκηνιακές κινήσεις για να βρεθεί φόρμουλα, ώστε να μπορεί να υπάρξει συνεννόηση στο θέμα του φυσικού αερίου πριν από τη λύση του Κυπριακού. Αυτό είναι μια κίνηση που επιδιώκει η Άγκυρα αλλά και οι εμπλεκόμενες εταιρείες. Αυτό θεωρείται σενάριο που θα πιέσει τις εξελίξεις για έναρξη διαδικασίας στο Κυπριακό.

Τουρκικής εμπνεύσεως πρόταση

Την ίδια ώρα, στο προσκήνιο είναι και η τουρκικής εμπνεύσεως πρόταση για σύγκληση περιφερειακής διάσκεψης, με τη συμμετοχή χωρών της περιοχής. Την πρόταση ανέλαβε να προωθήσει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και περιλήφθηκε και στα συμπεράσματα της συνόδου. Η περιφερειακή διάσκεψη είναι πλέον θέμα της ΕΕ και αυτό που πρέπει να προσεχθεί είναι πως αφήνει ανοικτό το θέμα της συμμετοχής για να ικανοποιήσει την Άγκυρα που επιμένει στη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων (φαίνεται πως σε αυτό συμφωνεί και ο κ. Μισέλ).

Τούτο, όμως, δεν βρίσκει σύμφωνη τη Λευκωσία, η οποία θα πρέπει να κινηθεί αποτρεπτικά. Ως προς την ατζέντα υπάρχουν πολλά ερωτηματικά. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρ. Συμβουλίου, η διάσκεψη «θα μπορούσε να περιλαμβάνει ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, μεταξύ άλλων η θαλάσσια οριοθέτηση, η ασφάλεια, η ενέργεια, η μετανάστευση και η οικονομική συνεργασία». Η πλειοψηφία των χωρών της περιοχής έχουν μεταξύ τους συμφωνήσει για τα θαλάσσια σύνορα, ενώ το ζήτημα τούτο δεν είναι πολυμερές αλλά διμερές.

Είναι σαφές πως θα υπάρξουν εξελίξεις, σε Κυπριακό και ελληνοτουρκικά, πριν από τη σύνοδο του Δεκεμβρίου και προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούν πολλοί διεθνείς παίκτες. Το πάνω χέρι θα το έχει η Άνγκελα Μέρκελ, που έχει ζητήσει τη βοήθεια του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, αν και έχουν εισέλθει στην τελική φάση πριν τις εκλογές. Προς την Τουρκία προτάσσει το δέλεαρ των δώρων, για αναβάθμιση τελωνειακής ένωσης και χρήματα για μεταναστευτικό.

Μέρκελ: Ανοιχτή γραμμή με Ερντογάν

Με διάφορους τρόπους προσπάθησε η Άνγκελα Μέρκελ να αποτρέψει την υιοθέτηση κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Για να το πετύχει τούτο επιστράτευσε διάφορα επιχειρήματα, αν και όπως προκύπτει, η Άγκυρα είχε πάρει διαβεβαιώσεις πριν να αρχίσει η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ότι θέμα κυρώσεων δεν υπήρχε.

Η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ κατά τη διάρκεια των παρασκηνιακών συζητήσεων στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είπε πως εάν επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, ο Ερντογάν θα κόψει κάθε γέφυρα συνεννόησης. Φέρεται να είπε σε συνομιλητές της πως αυτή είναι εκείνη που επικοινωνεί με τον Τούρκο Πρόεδρο όταν προκύψει ζήτημα. Διερωτήθηκε πώς θα πράττει τούτο όταν τη δυσκολεύουν κράτη-μέλη με τις πολιτικές τους, εννοώντας προφανώς τις κυρώσεις που επιδίωξε η Λευκωσία και τις αυτοματοποιημένες κυρώσεις που πρότεινε η Αθήνα.

Η κ. Μέρκελ ανέδειξε, πολλές φορές, το γεγονός ότι είναι η μόνη που μπορεί ανά πάσα στιγμή να πάρει στο τηλέφωνο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να συζητήσει θέματα που προκύπτουν και ζητήματα που θέλουν τρίτοι να του διαβιβασθούν. Υπενθυμίζεται συναφώς πως όταν υπογράφηκε η συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου για μερική οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων και αντέδρασε η Άγκυρα, ακυρώνοντας τις διερευνητικές επαφές με την Αθήνα, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν απαντούσε στις τηλεφωνικές κλήσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου για αρκετές ημέρες. Η επικοινωνία επανήλθε όταν το Βερολίνο έπεισε την Άγκυρα ότι θα ικανοποιηθούν αιτήματα της.

Οδηγίες Ερντογάν

Εντολή προς το κατοχικό καθεστώς να επισπεύσει τις διαδικασίες για άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου έδωσε ο Ερντογάν. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Άγκυρα διαβίβασε τις οδηγίες αυτές με υπόδειξη πως τούτο θα πρέπει να γίνει πριν από τις ψευδοεκλογές, που χρονικά τοποθετούνται στις 11 Οκτωβρίου, την ερχόμενη δηλαδή Κυριακή είτε μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου. Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, τα χρονικά περιθώρια που έχει δώσει ο νεοσουλτάνος της Άγκυρας είναι μικρά, καθώς θα χρειαστούν κάποιες διαδικασίες, για αποστρατικοποίηση της περιοχής.

Να μην έχει βασικά αρμοδιότητα ο κατοχικός στρατός και να εκχωρηθεί το δικαίωμα αυτό στο κατοχικό καθεστώς. Η ψευδοκυβέρνηση και ειδικά ο Κουντρέτ Οζερσάι έχει ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για να προλάβει, ενώ δεν αποκλείεται να γίνει ένα μικρό βήμα ως αρχή. Όπως για παράδειγμα να ανοίξει μέρος της περιοχής του παραλιακού μετώπου της κατεχόμενης, περίκλειστης πόλης, όπως τα ξενοδοχεία που χρησιμοποιούνται από τους αξιωματικούς του Αττίλα για μπάνια.

Μια τέτοια κίνηση, πάντως, θα αποτελειώσει κάθε προσπάθεια στο Κυπριακό, το οποίο θα το “αποτελειώσουν”. Ο ΟΗΕ, διά της κ. Σπέχαρ, παρακολουθούν τις κινήσεις για επιβολή νέων τετελεσμένων, πλην όμως δεν φαίνεται να αντιδρούν, παραμένοντας παθητικοί θεατές, αν και έχουν σοβαρές ευθύνες, που απορρέουν από ψηφίσματα του Διεθνούς Οργανισμού.