Σε “θολό τοπίο” οι διερευνητικές

Σε φορτισμένο κλίμα, από την ποιοτική κλιμάκωση της αμφισβήτηση της Τουρκίας και του Ερνογάν για την ελληνική κυριαρχία και σε μεγάλα νησιά, ανοίγουν αυλαία και πάλι διερευνητικές επαφές Ελλάδας-Τουρκίας. Πρόκειται για τον 64ο γύρο που αυτή τη φορά θα διεξαχθεί στην Αθήνα, την Τρίτη 22 Φεβρουαρίου, με την ομάδα του πρέσβη ε.τ. Παύλου Αποστολίδη που θα έχει απέναντι της την ομάδα του τούρκου υφυπουργού Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ.

Θα προηγηθεί την προηγούμενη (Δευτέρα 21/2) η συνάντηση για την περιβόητη “θετική ατζέντα” των δύο χωρών με την συνάντηση του υφυπουργού για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια Κώστα Φραγκογιάννη με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Sedat Onal. Η Αθήνα έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες έντασης που καλλιεργεί και πάλι η Άγκυρα, δείχνει να θέλει να κρατήσει ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας με την γείτονα.

Το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών έχει ήδη τεθεί από όταν ξανάρχισαν οι διερευνητικές επαφές, τον Ιανουάριο του 2021 στην Κωνσταντινούπολη (είχαν παγώσει από το 2016). Το ερώτημα είναι πoια θα είναι η αντίδραση της ελληνικής πλευράς καθώς το θέμα των νησιών είναι στην τουρκική ατζέντα και μάλιστα με τις νέες του ποιοτικές διαστάσεις, δηλαδή ότι η ελληνική κυριαρχία είναι εξαρτώμενη από την αποστρατιωτικοποίησή τους.

Στα τουρκικά ΜΜΕ προβάλλονται ακόμα και χάρτες που δείχνουν τα νησιά μοιρασμένα σε ομάδες με τουρκικές ονομασίες, ενώ τούρκοι αναλυτές, προκειμένου να υπηρετήσουν ένα ακραίο εθνικιστικό αφήγημα, αφήνουν ανοιχτό ακόμα και το σενάριο μιας «επέμβασης» μετά τη διπλωματία, αναλύοντας παράλληλα τις «παραβιάσεις της Ελλάδας» σε αυτά.

Αμφισβήτηση κυριαρχίας

Το τελεσίγραφο της Άγκυρας για μεγάλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, που διατυπώθηκε από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επαναβεβαιώθηκε από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καταγράφηκε στον Ο.Η.Ε με τις επιστολές Σινιρίογλου και έχει επικυρωθεί κι από το πανίσχυρο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας είναι ψηλά στην ατζέντα της Τουρκίας. Η ελληνική πλευρά έχει απαντήσει μόνο με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και διάβημα του υπουργείου Εξωτερικών που χαρακτηρίζουν απαράδεκτους και στερούμενες νομικής βάσης, τους τουρκικούς ισχυρισμούς.

Ωστόσο πέντε μήνες τώρα δεν έχει απαντηθεί επισήμως και γραπτώς στον Ο.Η.Ε. η δεύτερη και ιδιαίτερα προκλητική επιστολή του Μονίμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρίογλου (30 Σεπτεμβρίου 2021) όπου σημείωνε μεταξύ άλλων ότι «η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είναι εξαρτώμενη από την αποστρατιωτικοποίησή τους» και “ακουμπάει” μεγάλα κατοικημένα νησιά (Σάμο, Χίο, Ικαρία, Λέσβο, Ικαρία κ.α).

Η Αθήνα είναι προβληματισμένη και ανήσυχη για την ποιοτική αναβάθμιση των τουρκικών αμφισβητήσεων, αλλά και για τις συνεχείς υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά τουρκικών μαχητικών και drones. Ωστόσο είναι ιδιαίτερα προσεκτική στις κινήσεις της γιατί δεν επιθυμεί να τις χρεώσουν την ευθύνη ότι είναι εκείνη που διακόπτει και “εγκαταλείπει” τις διερευνητικές επαφές και γενικότερα την προσπάθεια ομαλοποίησης του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου υπάρχει και το μεγάλο πρόβλημα της ουκρανικής κρίσης.