Σε τεντωμένο σχοινί ο Ερντογάν, αλλά προχωρά ακάθεκτος

Το καθεστώς Ερντογάν πέτυχε μέσα σε μια εβδομάδα να αποτελεί μέρος δύο χωριστών συμφωνιών με ΗΠΑ και Ρωσία, δια των οποίων αναδείχθηκε ως βασικός παίκτης στην ευρύτερη περιοχή. Τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσινγκτον για διαφορετικούς λόγους έχουν προσφέρει έδαφος δράσης στην κατοχική Τουρκία.

Είναι προφανές πως η Μόσχα δεν πρόσφερε τα πάντα στον Ερντογάν, καθώς ήθελε πρωτίστως να στείλει το μήνυμα πως είναι η Ρωσία που κάνει κουμάντο. Οι ΗΠΑ από την πλευρά της, συμπεριφερόμενη ως μια μικρομεσαία δύναμη αντί ως υπερδύναμη που είναι, τέθηκε με ίδιαν πρωτοβουλία εκτός των εξελίξεων της περιοχής. Ο Ερντογάν, έχει και σχέδιο αλλά και τη μέθοδο εφαρμογής της πολιτικής του.

Μιλώντας πρόσφατα στην 7η Σύνοδο Κορυφής του Τουρκικού Συμβουλίου στο Αζερμπαϊτζάν, έδωσε το στίγμα της επεκτατικής πολιτικής της κατοχικής Τουρκίας: «Η επέμβαση στη Συρία είναι το ίδιο ζωτικής σημασίας όσο και η εισβολή στην Κύπρο», είπε για να τονίσει εμφαντικά ότι «όπου υψώνεται η τουρκική σημαία, δεν κατεβαίνει ποτέ μετά». Στην Κύπρο το 1974 ήταν «Ειρηνευτική Επιχείρηση», στη Συρία η εισβολή είναι «Πηγή Ειρήνης»!

Και στις δυο περιπτώσεις φαίνεται πως η Τουρκία εισέβαλε για να παραμείνει και να εδραιωθεί. Η εισβολή της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, στη Συρία, η προσπάθεια της να κατακτήσει εδάφη ξένων κρατών ή να έχει επιρροή σε τρίτες χώρες εντάσσεται σε ένα σχεδιασμό που έχει αρχή και τέλος.

Ήρθε για να μείνει η Τουρκία

Βήμα-βήμα ο Ερντογάν επιχειρεί να εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αύξησης των εδαφών της Τουρκίας μέχρι το 2023. Και σε αυτό τον σχεδιασμό περιλαμβάνονται η παθητική-αδιάφορη Ελλάδα και η αδύναμη Κύπρος. Επιχειρεί να αποκτήσει πρόσβαση σε κράτη, τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως πράττει σήμερα με τη Συρία, τη Σομαλία, τη Λιβύη, το Ιράκ, ενώ το Κάιρο θεωρεί πως πίσω από τις πρόσφατες διαδηλώσεις στην Αίγυπτο βρίσκεται το καθεστώς Ερντογάν.

Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο δεν έγινε καμία συνάντηση αξιωματούχων των δυο χωρών στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Σημειώνεται συναφώς ότι είχαν προγραμματιστεί και διευθετηθεί συναντήσεις αλλά ακυρώθηκαν οι επαφές. Η Άγκυρα, πάντως, παρουσιάζεται πιεστική με τη Λιβύη για να καθορίσουν ΑΟΖ(!), αλλά και προς τον Λίβανο για να μην προχωρεί σε συνεργασίες με την Κυπριακή Δημοκρατία. Επί του παρόντος οι τουρκικές πιέσεις δεν αποδίδουν.

Παρακολουθώντας επί χάρτου τις κινήσεις της κατοχικής Τουρκίας διαπιστώνει κανείς πως περικυκλώνει τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό κλοιό γύρω από χώρες που βρίσκονται υπό την απειλή της. Ο Ερντογάν, έχοντας τη φιλοδοξία να καταστεί ηγέτης των μουσουλμάνων, μεθοδικά απλώνει τα τουρκικά πλοκάμια παντού. Στα Βαλκάνια επιχειρεί οικονομική και πολιτιστική άλωση, επικεντρώνοντας τις προσπάθειες στο μουσουλμανικό πληθυσμό.

«Μεγάλο έθνος, μεγάλη δύναμη»

Το καθεστώς Ερντογάν επιδιώκει το 2023, όταν δηλαδή θα συμπληρωθούν 100 χρόνια τουρκικού κράτους, να παρουσιάσει αποτελέσματα που θα ενισχύουν, θα μεγαλώνουν τη χώρα του. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι το κύριο σύνθημα του Συνεδρίου του ΑΚΡ, το Σεπτέμβριο του 2012, ήταν «Μεγάλο έθνος, μεγάλη δύναμη, στόχος το 2023». Μια αφίσα στο χώρο του συνεδρίου έγραφε «Όποιος έχει τις ρίζες του στο 1453, έχει στόχο του το 2023».

Όχι τυχαία, στην ομιλία του ο Ερντογάν μίλησε για όλους τους σουλτάνους και «την χιλιετία της εισόδου των Τούρκων στην Ανατολία». Σε ομιλίες του ενώπιον φανατικών οπαδών του, έχει επαναλάβει πως κανείς δεν είναι τόσο ισχυρός για «να μας χωρίσει από τη γη μας, από την περιοχή της Θράκης ή από την Μεσόγειο που διεκδικήσαμε μετά το 1453». Είναι προφανές πως η υλοποίηση ενός τέτοιου μεγαλεπήβολου σχεδιασμού έχει υψηλό ρίσκο.

Πρώτον, γιατί η οικονομία της Τουρκίας διανύει μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο. Ο Ερντογάν φορτώνει τις δυσκολίες αυτές στο μεταναστευτικό και υποστηρίζει πως με τη δημιουργία ζώνη ασφαλείας θα απαλλαγεί από τους πρόσφυγες! Δεν πρέπει, πάντως, να θεωρηθεί τυχαίο ότι στις δημοσκοπήσεις το 80% των Τούρκων πολιτών υποστηρίζει την εισβολή στη Συρία.

Δεύτερον, είναι σαφές πως δεν παίζει μόνος του στην περιοχή. Η Ρωσία παρά το γεγονός ότι συνεργάζεται με την Τουρκία, είναι προφανές πως τα συμφέροντα τους δεν συμπίπτουν πάντα. Η Αθήνα δεν… ψάχνεται. Είναι χωρίς στρατηγική και δείχνει να παρακολουθεί από απόσταση τις εξελίξεις, αν και την επηρεάζουν σημαντικά. Η Ελλάδα έδειξε να φοβάται την Άγκυρα και οι Τούρκοι το γνωρίζουν πολύ καλά.

Πως κινείται ο Ερντογάν

Επί του παρόντος ο Ερντογάν δεν επιλέγει να βάλει χέρι σε ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, όπως κάνει με τη Συρία και την Κύπρο. Κι αυτό παρόλο που συνεργάτες του τον ενθαρρύνουν να ανοίξει μέτωπο και με την Ελλάδα, εκτιμώντας πως δεν θα υπάρξει αντίδραση. Με αυτή την άποψη διαφωνεί η γραφειοκρατία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Είναι, όμως, στους σχεδιασμούς του να προχωρήσει με πρώτο βήμα να στείλει ερευνητικό σκάφος στην περιοχή του Καστελόριζου. Πότε θα γίνει αυτό; Κανείς δεν το γνωρίζει. Σε σχέση με την Κύπρο οι κινήσεις είναι ξεκάθαρες και ο χειρισμός σχετικά εύκολος. Η Τουρκία επιδιώκει στρατηγικό έλεγχο της Κύπρου σε θάλασσα και ξηρά.

Στη θάλασσα έχει εισβάλει με γεωτρύπανα στοχεύοντας να ακυρώσει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή να εδραιωθεί η παρουσία της, αρπάζοντας θαλάσσια περιοχή. Τα δυο γεωτρύπανα, τα οποία βρίσκονται στην κυπριακή ΑΟΖ, ο «Πορθητής» και το «Γιαβούζ», παραμένουν στις θέσεις τους, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν αποτελέσματα. Το «Γιαβούζ», το οποίο βρίσκεται στο θαλασσοτεμάχιο 7, νοτίως της Κύπρου, δεν φαίνεται να έχει ακόμη αρχίσει γεώτρηση. Γίνεται λόγος για τεχνικά προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζει.

Είναι σαφές πως το καθεστώς Ερντογάν κινείται σε τεντωμένο σχοινί. Η δράση του προκαλεί αντιδράσεις στο διεθνές πεδίο, αν και δεν φαίνεται αυτό να απασχολεί τον νεοσουλτάνο της Άγκυρας. Οι αντιδράσεις δεν παράγουν κόστος και οι δηλώσεις δεν επηρεάζουν την Τουρκία. Η Άγκυρα, με τις ενέργειές της, διαμορφώνει μια εκρηκτική κατάσταση στην περιοχή που δεν αποκλείεται να κλιμακωθεί. Ο Ερντογάν παίζει με τη φωτιά και είτε θα καεί είτε θα κάψει την περιοχή.