Σύνοδος NATO: Η Τουρκία παίζει δυνατά, η Ελλάδα θεατής

Πρώτον, η σημερινή κυβέρνηση (όπως και αρκετές προκάτοχοί της) αποτυγχάνει να διαπραγματευτεί και να αποσπάσει στοιχειώδη οφέλη από το NATO και τα ισχυρότερα μέλη του. Παραμένει εγκλωβισμένη στις μεταπολιτευτικές φοβίες περί πολιτικού κόστους και περί ενδεχόμενης επιβάρυνσης των σχέσεων με τις ξένες κυβερνήσεις.

Δεύτερον, οι συντομότατες (λόγω του πλήθους των συμμετεχόντων και της “σφιχτής” διαδικασίας) ομιλίες και συναντήσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη παρουσιάζονται σαν πρωτοβουλίες που δήθεν αυξάνουν όσο ποτέ άλλοτε το ειδικό βάρος της χώρας ή σαν τιτάνιες μάχες. Για παράδειγμα, κατά του ομολόγου του εκ Σκοπίων, Χρίστο Μίτσκοσκι, ο οποίος εμμένει στην (εμπνεύσεως Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1992) χρήση της διπλής ονομασίας.

Στην πραγματικότητα, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Η κυβέρνηση βλέπει ανήμπορη τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ενισχύει την επιρροή του στο ΝΑΤΟ, αν και η Διεθνής Γραμματεία και τα περισσότερα μέλη γνωρίζουν άριστα τις σχέσεις του με τη Μόσχα και τη στάση του στις κρίσεις της Ουκρανίας και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό ότι, λόγω των επιφυλάξεων της Άγκυρας, ο γενικός γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ αναγκάστηκε να αλλάξει μέχρι και το –κεφαλαιώδους σημασίας– σχέδιό του περί οικονομικής ενίσχυσης της Ουκρανίας την περίοδο 2025-2030.

Αφενός συρρίκνωσε τους όρους δεσμευτικότητας, αφετέρου μεγιστοποίησε τις ευκαιρίες ανάμιξης της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στις εξοπλιστικές προμήθειες του Κιέβου. Παράλληλα, σε αντίθεση με την –ανεξήγητη για πολλούς– φανατική στάση του Πρωθυπουργού υπέρ του Πεκίνου, ειδικά το 2019-20, η ελληνική κυβέρνηση συνυπογράφει τη Διακήρυξη της συνόδου της Ουάσιγκτον κατά του ρόλου της Κίνας στο πόλεμο της Ουκρανίας και της απειλής της για την ευρωατλαντική περιοχή.

Κίνα, NATO και Μητσοτάκης

Ταυτόχρονα, η Αθήνα θα συναινέσει στη μεγαλύτερη ανάμιξη του ΝΑΤΟ και στον Ινδο-Ειρηνικό υπό το σκεπτικό ότι, αν και βρίσκεται εκτός της περιοχής ευθύνης του ιδρυτικού καταστατικού χάρτη του 1949, οι κίνδυνοι από την εκεί δράση της Κίνας έχουν διεθνείς επιπτώσεις. Προφανώς, η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να έχει πια ψευδαισθήσεις περί του οραματισθέντος –και περίεργου– ειδικού ελληνικού ρόλου μεταξύ Πεκίνου και Δύσης, ενώ ταυτόχρονα οφείλει να λαμβάνει υπόψη τα πολιτικά και οικονομικά μεγέθη της Κίνας και τη συμμετοχή της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Το συμπέρασμα πάντως είναι ότι, λόγω των φιλοκινεζικών υπερβολών και της βιασύνης του Κυριάκου Μητσοτάκη το 2019 που σήμαναν συναγερμό στην Ουάσιγκτον και στην έδρα του ΝΑΤΟ, φτάσαμε στο άλλο άκρο. Σχεδόν όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν επικερδείς οικονομικές συναλλαγές με το Πεκίνο, αλλά η Ελλάδα πασχίζει για τα ελάχιστα. Μεταξύ άλλων, μήπως λάβει καμιά άδεια από την κινεζική γραφειοκρατία για πωλήσεις αγροτικών προϊόντων, ή μήπως εξασφαλίσει κάποια ψίχουλα από τη δραστηριότητα της COSCO στον άξονα Πειραιάς-Δυτικά Βαλκάνια-Κεντρική Ευρώπη.

Η σύνοδος της Ουάσιγκτον θα δρομολογήσει, επίσης, προγράμματα για την “Επέκταση της Βιομηχανικής Ικανότητας”, διευκολύνοντας τη μεγαλύτερη και ταχύτερη παραγωγή των αμυντικών βιομηχανιών και τις ευκαιρίες χρηματοδότησής τους από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Ούτε στο κεφάλαιο αυτό, οι επιδόσεις της κυβέρνησης επιτρέπουν αισιοδοξία για σημαίνοντα ρόλο της ΕΑΒ, των ΕΑΣ ή άλλων ελληνικών εταιριών μεσοπρόθεσμα.

Γιατί την ώρα που άλλα ευρωπαϊκά κράτη –καλώς ή κακώς– κυνικά θησαυρίζουν από την κρίση στην Ουκρανία, το Μέγαρο Μαξίμου κατάντησε θεατής της διαμάχης ιδιωτικών εταιριών στον κλάδο των πυρομαχικών με επιστολές και δελτία Τύπου. Τουλάχιστον, η κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες αρχίζει να ισοσκελίζει τη μεγάλη δαπάνη της απευθείας βοήθειας στην Ουκρανία (300 εκατ. ευρώ από το Φεβρουάριο του 2022), προχωρώντας σε ορισμένες επικερδείς πωλήσεις πλεονάζοντος υλικού προς τρίτα κράτη. Κάλλιο αργά, παρά ποτέ.