Στάχτη στα μάτια των Ευρωπαίων το νομοσχέδιο Ράμα για τις μειονότητες

Να σημειωθεί ότι τον προαναφερόμενο Νόμο – η έγκριση του οποίου αποτελούσε όρο για την έναρξη των ευρωπαϊκών ενταξιακών διαπραγματεύσεων – είχε καταψηφίσει ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ Βαγγέλης Ντούλες, που εκπροσωπεί πολιτικά την γηγενή Εθνική Ελληνική Μειονότητα, εκφράζοντας όμως και τις ανησυχίες άλλων μειονοτήτων της χώρας.

Εκ του ρόλου του ο Ντούλες γνωρίζει πολύ καλά τις διεθνείς πρακτικές που αφορούν την προστασία των μειονοτήτων και όσα έχει κατοχυρώσει το Συμβούλιο της Ευρώπης στο ζήτημα αυτό. Για αυτό και καταγγέλλει το χάσμα στην θεσμοθέτηση μιας σωστής νομοθεσίας και στην εφαρμογή της στην πράξη. Ουσιαστικά περιγράφει μια μέθοδο που το πολιτικό σύστημα στην Αλβανία έχει κληρονομήσει απ’ το κομουνιστικό παρελθόν και συνεχίζει να εφαρμόζει σε διεθνές επίπεδο.

Σε αυτήν ακριβώς την γραμμή φαίνεται να κινούνται και οι τρεις αποφάσεις νομοθετικού περιεχομένου του Υπουργικού Συμβουλίου (χρειάζεται βέβαια βαθύτερη ανάλυση και από εξειδικευμένους γνώστες του αντικειμένου). Με μία πρώτη ανάγνωση, διαπιστώνουμε ότι αυτές οι αποφάσεις έχουν τόσες αντιφάσεις, κάτι που καθιστά άκρως δύσκολη την εφαρμογή τους.

Οι υπουργικές αποφάσεις αποτελούν την αλβανική απάντηση στην ισχυρή απαίτηση των ευρωπαϊκών θεσμών και των μειονοτήτων – με την υποστήριξη και της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, ως μεγαλύτερης αριθμητικά και καλύτερα πολιτικά οργανωμένης – προκειμένου να υιοθετηθούν οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις που απαιτεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Θα πρέπει, λοιπόν, να δούμε την εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με την ενταξιακή διαδικασία, καθώς έχει αρχίσει η εξέταση των κεφαλαίων ένταξης, με πρώτα αυτά που αφορούν στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Τα Τίρανα γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνο η Αθήνα, αλλά και η Σόφια, που έχουν αντικειμενικό ενδιαφέρον να δουν πρόοδο επί του πρακτέου στο πεδίο των μειονοτικών δικαιωμάτων. Όμως οι προαναφερόμενες πράξεις νομοθετικού περιεχομένου αποσκοπούν στο να κερδίσουν τα Τίρανα χρόνο και να δημιουργήσουν εντυπώσεις. Εξάλλου η γραφειοκρατία και οι διπλωματικές υπηρεσίες της ΕΕ είναι γνωστό ότι αποδέχονται οικειοθελώς την παραπλάνηση και μένουν στους τύπους, αποφεύγοντας την ουσία….

Τί προβλέπουν οι υπουργικές αποφάσεις

Οι αποφάσεις της 26ης Δεκεμβρίου – επί των οποίων με ενδιαφέρον αναμένεται η τοποθέτηση της ΔΕΕΕΜ-ΟΜΟΝΟΙΑ και των εκπροσώπων των άλλων μειονοτήτων στην Αλβανία – αφορούν σε ουσιαστικής σημασίας ζητήματα. Η πρώτη εξ’ αυτών φέρει τον τίτλο: «Απόφαση περί καθορισμού σύνθεσης, αρμοδιοτήτων και διαδικασίας της Επιτροπής για την εξέταση αίτησης αναγνώρισης μιας Εθνικής Μειονότητας».

Η δεύτερη είναι εξίσου σημαντική: «Απόφαση για τον καθορισμό κριτηρίων, συνοδευτικών εγγράφων και διαδικασιών για τη συλλογή στοιχείων ταυτοποίησης ατόμων που ανήκουν στις Εθνικές Μειονότητες». Και η τρίτη: «Απόφαση για τον τρόπο χρήσης της γλώσσας των Εθνικών Μειονοτήτων στις σχέσεις των πολιτών που ανήκουν στις Εθνικές Μειονότητες και τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».

Πρόκειται προφανώς για ευηκοΐες διατυπώσεις που απλώς δημιουργούν την αίσθηση ότι η Αλβανία εστιάζει σε ουσιαστικά ζητήματα. Διότι, το βασικό έλλειμμα του προπαγανδιστικού Νόμου 96/2017 είναι ακριβώς το εξής: Με ποιον ακριβώς μηχανισμό πρόκειται να εφαρμοστεί επί του πρακτέου το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των πολιτών που μετέχουν σε μία συγκεκριμένη μειονότητα.

Το πρόβλημα είναι ουσιαστικό διότι, σε ό,τι αφορά ειδικά την γηγενή ελληνική κοινότητα στην Βόρεια Ήπειρο – αποδεδειγμένα και σε όλες τις δεκαετίες από την ίδρυση του κράτους της Αλβανίας και με ιδιαίτερη έμφαση στα χρόνια του κομουνιστικού-ολοκληρωτικού καθεστώτος – έχουν ασκηθεί πολιτικές ληξιαρχικής και στατιστικής χειραγώγησης, προκειμένου να επηρεαστούν τα αριθμητικά της μεγέθη και κυρίως η ιστορική της παρουσία στην γεωγραφική-αλβανική επικράτεια. Ως κορυφαία παραδείγματα οι περιπτώσεις του Ελληνισμού στην ευρύτερη περιοχή της Χιμάρας, της Κορυτσάς, αλλά και αυτή των Ελληνοβλάχων.

Η παγίδα για την Ελληνική Μειονότητα 

Όπως προαναφέραμε, οι αποφάσεις του αλβανικού Υπουργικού Συμβουλίου δεν αποτελούν κάποιο βήμα προς τα μπρος και μόνο κατ’ όνομα εμφανίζονται να επιλύουν τα σχετικά ζητήματα. Στον αντίποδα, εκθέτουν τις κοινότητες των μειονοτήτων σε γραφειοκρατικά τερτίπια, που αποτελούν πραγματική πρόκληση ακόμα και για νομικά γραφεία υψηλής τεχνογνωσίας! Στην πραγματικότητα με έμμεσο και ύπουλο τρόπο οι αλβανικές αρχές στοχεύουν στο να προσδώσουν μία επίφαση νομιμοφανούς αξιοπιστίας στα αποτελέσματα της τελευταίας κρατικής Απογραφής του Πληθυσμού, την διαδικασία και τα αποτελέσματα της οποίας έχουν απορρίψει η αυτόνομη πολιτική έκφραση της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας (ΚΕΑΔ-ΟΜΟΝΟΙΑ) και όλες σχεδόν οι μειονότητες της Αλβανίας.

Είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι ενώ ο ίδιος ο Νόμος 96/2017 “Περί προστασίας των Εθνικών Μειονοτήτων στην Δημοκρατία της Αλβανίας” αναφέρει ονομαστικά τις μειονότητες που λαμβάνουν μέριμνα προστασίας, η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου απαιτεί κι αξιώνει μια νέα διαδικασία εγγραφής κι αναγνώρισης, η οποία είναι πραγματικός νομικός και γραφειοκρατικός άθλος να υλοποιηθεί.

Επιπλέον, αν και οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων – προεξαρχόντων όπως προαναφέραμε των φορέων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας – έχουν ουσιαστικές ενστάσεις περί του τρόπου συγκρότησης και λειτουργίας της αποκαλούμενης Κρατικής Επιτροπής Μειονοτήτων (υπό την αρμοδιότητα του πρωθυπουργού Ράμα) η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εμφανίζεται να της αναγνωρίζει ουσιαστικό κι αναβαθμισμένο ρόλο στα ανωτέρω ευαίσθητα ζητήματα.