Στη μέγγενη οι ναύαρχοι για να προτείνουν τη φρεγάτα που θέλει η κυβέρνηση

Συνταγή αποτυχίας για οποιοδήποτε ηγέτη, είναι το να μην λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψη του τους ειδικούς, για κάθε αντικείμενο ευθύνης του. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ηγέτη χώρας ή υπουργείου, μια τέτοια στάση μπορεί να έχει καταστρεπτικές συνέπειες. Επί πλέον φθάνει στο παράλογο, όταν εν προκειμένω η κυβέρνηση πιέζει, ώστε οι ναύαρχοι να προτείνουν τη φρεγάτα που θέλει η ίδια κι όχι αυτή που έχει ανάγκη το Πολεμικό Ναυτικό.

Δυστυχώς  η αγορά φρεγατών έχει καταντήσει αντικείμενο πιέσεων και συναλλαγής με συμμάχους, αντί να εξετάζεται ως ζήτημα εθνικής επιβίωσης. Ως γνωστόν, το καλοκαίρι του 2020 σταμάτησε η υπογραφή της αγοράς των φρεγατών Belharra, που όλα δείχνουν ότι συνοδευόταν από τη σύμφωνο αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής με την Γαλλία. Η μείζων αυτή υπαναχώρηση της κυβέρνησης, κάτω από την πίεση των ΗΠΑ και της Γερμανίας, είχε την αναμενόμενη συνέχεια. Δηλαδή ένα τσουνάμι νέων πιέσεων για να μας πουλήσουν φρεγάτες και μάλιστα κάποιες ακατάλληλες.

Ουδείς θα είχε αντίρρηση και δεν θα χρειαζόταν καμία πίεση, αν οι φρεγάτες, που προσπαθεί να μας πουλήσει οποιαδήποτε χώρα, ήταν εξοπλισμένες ισοδύναμα με την “ελληνική έκδοση” των Belharra. Επί πλέον αν συνοδεύονταν από εγγυήσεις για την εθνική μας ασφάλεια, όπως –σύμφωνα με πληροφορίες που ποτέ δεν διαψεύσθηκαν– η προσφορά συμμαχίας της Γαλλίας. Ο εξελιγμένος εξοπλισμός είναι απαραίτητος, προκειμένου η φρεγάτα να έχει την ανεξάρτητη ικανότητα να υπερασπίζεται τις θαλάσσιες ζώνες του εθνικού μας ενδιαφέροντος και οπωσδήποτε την Κύπρο.

Τέτοια υπεράσπιση είναι αδύνατη, χωρίς αυτά τα πλοία να φέρουν, πέραν των άλλων, υψηλού επιπέδου αεράμυνα περιοχής. Ιδιαίτερα οι φρεγάτες MMSC, για την αγορά των οποίων μας πιέζουν οι ΗΠΑ, έχουν σοβαρά προβλήματα που τα γνωρίζει καλά η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού και τα έχουν αναλύσει πλείστοι ειδήμονες. Ένα από αυτά είναι η μη δυνατότητα αεράμυνας περιοχής.

Το ερώτημα για τους αξιωματικούς

Πως λοιπόν η κυβέρνηση θα μπορούσε να απορρίψει την προσφορά συμμαχίας με την πυρηνική Γαλλία, αφού φαίνεται ότι, από το βάρος των πιέσεων, οι αντιστάσεις της έχουν εξαντληθεί; Πως θα προμηθευτεί ένα πλοίο που δεν ικανοποιεί τις επιχειρησιακές ανάγκες της Εθνικής Άμυνας; Πως θα υποκύψει στις πιέσεις αυτές, χωρίς πολιτικό κόστος και χωρίς να πάρει το ανάθεμα των μελλοντικών γενεών και της Ιστορίας; Ένας είναι ο τρόπος: Να “πείσει” το Πολεμικό Ναυτικό να δηλώσει ότι είναι δική του πρόταση η αμερικανική φρεγάτα MMSC. Και από πληροφορίες που κυκλοφορούν αυτό φαίνεται πως βρίσκεται σε εξέλιξη.

Εδώ βεβαίως γεννώνται ερωτήματα: Πως η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού θα σηκώσει το βάρος μιας λανθασμένης αγοράς; Πως θα αποδεχθεί να “φορτώσει” τον Στόλο για 40 χρόνια με πλοία που θα έχουν σαν αποτέλεσμα η Τουρκία να μην φοβάται την αποτροπή της Ελλάδας, αλλά αντιθέτως η Ελλάδα να φοβάται την Τουρκία; Πως θα πάρει την ευθύνη απόρριψης σύναψης συμμαχίας με τη Γαλλία, που θα ακύρωνε τα εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου σχέδια των Τούρκων; Μπορεί να αντισταθεί;

Η απάντηση είναι: ναι, αλλά δύσκολα. Διότι οι πολιτικοί δεν ανέχονται αντιρρήσεις από στρατιωτικούς. Ανώτατος αξιωματικός αποστρατεύθηκε, επειδή δεν έκανε το χατίρι υφυπουργού Άμυνας, που του ζήτησε να παραβλέψει το νόμο. «Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι να εκλεγώ και να επανεκλεγεί το κόμμα μου» του είχε πει ο υφυπουργός, που υπήρξε και πρώην Αρχηγός Γενικού Επιτελείου. Η εν λόγω διακινδύνευση της επανεκλογής είναι μία αιτία που πολιτικοί δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν σθεναρά την Τουρκία. Αν αυτό συμβαίνει με πρώην στρατιωτικούς είναι ακόμα χειρότερα τα πράγματα.

Έχουν αντιστάσεις οι ναύαρχοι;

Δυστυχώς το πολιτικό σύστημα έχει τον τρόπο να πειθαναγκάζει τους ανώτατους αξιωματικούς, ακόμα και με την απειλή της αποστρατείας. Πρόκειται για απειλή, που μπορεί να μην λέγεται, αλλά είναι γνωστό ότι πλανάται πάνω από τα κεφάλια των ανώτατων αξιωματικών. Τυπικά οι αποστρατείες γίνονται από τα Ανώτατα Συμβούλια των Γενικών Επιτελείων. Όμως κατ’ επανάληψη έχουν βγει στη δημοσιότητα οι λίστες εκλεκτών ή μη, που έχουν στείλει υπουργοί. Τα σκάνδαλα αυτά αποτελούν μικρό δείγμα της θλιβερής πραγματικότητας.

Επί πλέον οι ενδιαφερόμενες εταιρείες ξέρουν να προσφέρουν ή και να εκβιάζουν. Δεν υπάρχει μόνο χρηματική συναλλαγή. Υπάρχουν προσφορές εργασίας για συγγενείς, βοήθεια για σπουδές στο εξωτερικό και άλλα. Τέτοια προσφέρονται πολύ φιλικά, χωρίς να σχετίζονται εμφανώς με την αγορά που ενδιαφέρει την εταιρεία.

Αυτές οι “φιλικές” προσφορές κάνουν έναν αξιωματικό να νιώθει “υποχρέωση”, με αποτέλεσμα να χαλαρώνουν οι αντιστάσεις του. Όσον αφορά στους εκβιασμούς, μπορεί να γίνουν για τόσα πολλά… Μια συνάντηση με κάποιον που εργάζεται σε ανταγωνιστική εταιρεία είναι αξιοποιήσιμη, ιδίως αν υπάρχουν φωτογραφίες κλπ…

Είναι δυνατόν να υποκύπτει σε τέτοιες μεθοδεύσεις ένας ανώτατος αξιωματικός, που σε όλη του τη ζωή ήταν έτοιμος να θυσιασθεί για την πατρίδα του; Η απάντηση είναι θετική. Διότι στον πόλεμο η ψυχολογία είναι διαφορετική από την ψυχολογία της γραφειοκρατίας. Κατά την μάχη, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, μέχρι τη στιγμή του θανάτου ο άνθρωπος πιστεύει στη δική του επικράτηση. Υπάρχουν βεβαίως και οι περιπτώσεις εγνωσμένης θυσίας, αλλά μαχόμενος.

Με τέτοια ψυχολογία για τη μάχη γαλουχούνται οι στρατιωτικοί στις σχολές τους. Βεβαίως γαλουχούνται και για την τήρηση των νόμων, την τιμιότητα, την ακεραιότητα κλπ. Θα ήταν, όμως, παράδοξο να εκπαιδεύονται για να αντιστέκονται στις πιέσεις του έμπειρου και καταφερτζήδικου πολιτικού συστήματος ή των εταιρειών, που γίνονται με ιδιαίτερη διπλωματία. Αν όμως ο “φιλικός” χειρισμός αποτύχει, τότε χρησιμοποιείται και η “διπλωματία” των ανταλλαγμάτων και των απειλών…

Έτσι η αντίσταση σε τέτοιες πιέσεις δεν είναι μόνο ζήτημα της μαχητικής ικανότητας, της ιδεολογίας και των αρχών κάθε αξιωματικού. Είναι και αντικείμενο χαρακτήρα και ψυχολογίας του ανθρώπου-αξιωματικού. Είναι ζήτημα της ικανότητάς του να αντιμετωπίζει τις πιέσεις, χωρίς να υποκύπτει.

Η φρεγάτα και το όπλο του “ΟΧΙ”

Εν τέλει κάθε μέλος των Ανωτάτων Συμβουλίων του Στρατού, του Ναυτικού και της Αεροπορίας γνωρίζει ότι αν δεν συναινέσει, σε κάποια πράγματα, για τα οποία πιέζει αφόρητα η πολιτική ηγεσία, θα αποστρατευθεί στις επόμενες κρίσεις. Γνωρίζει επίσης ότι ο αντικαταστάτης του θα υποχρεωθεί, ακόμα και εκ των προτέρων, να είναι “συνεργάσιμος”, δηλαδή να κάνει το χατίρι των κυβερνώντων. Συνεπώς αντιλαμβάνεται ότι η προσωπική του αντίσταση τελικά δεν θα έχει αποτέλεσμα προς όφελος των Ενόπλων Δυνάμεων. Και κάπως έτσι, η “ματαιότητα” της αντίστασης χρησιμοποιείται από κάποιους για να δικαιολογήσουν στον εαυτό τους την υποχώρησή τους.

Εν προκειμένω, το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο, που φέρει την ευθύνη για τα προγράμματα εξοπλισμών, αποτελείται από 15 μέλη. Θα ήταν πολύ δύσκολο να έχουν όλοι την ίδια δύναμη αντίστασης, αν δεχθούν πολιτικές πιέσεις ή πιέσεις από συναδέλφους που έχουν “πεισθεί”. Όμως, ακόμα και ένας να υψώσει ανάστημα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ένα ρήγμα μεγέθους 1/15 του καραβιού το οδηγεί σε βύθιση. Ας μην ξεχνούν οι ναύαρχοι ότι αν συναινέσουν στην αγορά μία επιχειρησιακά και εθνικά ακατάλληλης φρεγάτας, μπορούν να οδηγήσουν σε βύθιση την εθνική άμυνα, δηλαδή την Ελλάδα.

Αυτό το γνωρίζουν οι ανώτατοι αξιωματικοί και οφείλουν να αντισταθούν για το όνομά τους, τις Ένοπλες Δυνάμεις και την πατρίδα. Το “όχι” είναι το μεγαλύτερο όπλο τους. Εκλογικευμένες δικαιολογίες δεν χωρούν. Ας αναλάβει η κυβέρνηση το πολιτικό κόστος να αγοράσει ακατάλληλες φρεγάτες κι αυτοί ας μείνουν πιστοί στον όρκο τους και ας διαμαρτυρηθούν ακόμα και με τις παραιτήσεις τους. Αν σκεφτεί κανείς το εθνικό διακύβευμα, η προσωπική θυσία δεν είναι μεγάλη.