Στην επόμενη στροφή: Ποιος και πώς θα διατηρήσει σοβαρή σχέση με Κίνα;

Αρχικά κανείς δεν έδωσε σημασία όταν ο – ευχαριστημένα αυτοεξόριστος στις Βρυξέλλες (ως Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, θυμίζουμε) Απόστολος Τζιτζικώστας – με αφορμή την νέα Στρατηγική της ΕΕ για τα Λιμάνια/EU Port Strategy, «πρώτη φορά μετά το 2013» όπως υπερηφάνως εξήγησε, μίλησε για διάφορα ζητήματα ασφαλείας και ανθεκτικότητας, για European Maritime Space κοκ.

Έφερε όμως στο προσκήνιο και την «γεωπολιτική που, μαζί με τεχνικές και επιχειρηματικές πολυπλοκότητες, έχει δημιουργήσει αληθινές προκλήσεις». Εκεί κάπου, έκανε και μια αναφορά στο πώς «η Αμερικανική θέση» θα αλλάξει το διεθνές εμπόριο, ομοίως στην «Εσωτερική Στρατηγική Ασφαλείας» της ΕΕ.

Όμως, όσο κι αν εν συνεχεία το πράγμα επιδιώχθηκε να καμουφλαριστεί – άλλωστε η EU Port Strategy πρόκειται να ανακοινωθεί… τέλη του 2025 – η τοποθέτηση Τζιτζικώστα περιέλαβε την ανάγκη «τα Ευρωπαϊκά λιμάνια να κοιτάξουν εκ νέου τον παράγοντα της ασφάλειας», αλλά και να «κοιτάξουν πιο προσεκτικά κάθε ξένη παρουσία».

Message projected, message received που λένε και στους Ευρωπαϊκούς κύκλους! Η Πορτογαλίδα Ευρωβουλευτής Αννα-Μιγκελ Πέδρο είχε άλλωστε κάνει την αναφορά πιο συγκεκριμένη: τα ελεγχόμενα από την Κινεζική Cosco λιμάνια «αποτελούν δυνητικά αχίλλειες πτέρνες». Ούτως ή άλλως, η ναυτιλιακή/λιμενική παρουσία της Κίνας στην Ευρώπη μπαίνει επιταχυνόμενα στο στόχαστρο.

Και επειδή ο Απ. Τζιτζικώστας επιχείρησε μεν να αποστασιοποιηθεί από την ερμηνεία ότι αναφερόταν στον Πειραιά και την καίρια παρουσία της Cosco στην Ελλάδα – η ιδέα ότι θα μπορούσε να εννοεί την Belterra-SEGT/συμφέροντα Ιβάν Σαββίδη στην Θεσσαλονίκη δεν πείθει: τα εκεί μεγέθη δεν είναι σημαντικά – αλλά επειδή κανείς δεν έχασε το μήνυμα, τίθεται ευθέως το ερώτημα.

Η Κίνα και η θέση της κυβέρνησης

Τι θα κάνει η Ελλάδα, ποια η θέση/στάση της Κυβέρνησης, ποιες οι ουσιαστικές τοποθετήσεις του συνολικού πολιτικού συστήματος της χώρας όσον αφορά την επαφή με την Κίνα; Την σοβαρή επαφή, εννοείται. Ιδίως στο μέτρο που οι ΗΠΑ, αφού ξεκαθαρίσουν την θέση τους σχετικά με την Ρωσία, στραφούν εκεί που έχει ήδη διακηρύξει μέρος της Τραμπικής φρουράς (“China first”) ότι βρίσκεται η προτεραιότητα.

Αρνητικά. Σε λογική ανάσχεσης, containment. Όπου οι οικονομικές σχέσεις, πάντως οι στρατηγικές επενδύσεις/πάντως εκείνες οι logistics έρχονται πρώτες-πρώτες στην σκηνή. Και άμα οι ΗΠΑ προχωρήσουν σ’ αυτήν την κατεύθυνση, ποιος θα στοιχηματίσει ότι η ΕΕ δεν θα πλειοδοτήσει; Θάταν ένας τρόπος να δείξει καλή προδιάθεση απέναντι στην γραμμή Τραμπ (όπως, στο Ουκρανικό, το δίδυμο φον ντερ Λάϊεν/Κάλλας πλειοδοτούσε στην – τότε – γραμμή Μπάϊντεν, και τους έμεινε τώρα ως βολική εκδοχή της… στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ σε μετα-Μακρόν φάση).

Να θυμηθούμε ότι στην Ελλάδα η Κίνα αποθαρρύνθηκε να διεκδικήσει συμμετοχή σε άλλα μείζονα projects μεταφορικών υποδομών (π.χ. νέο Αεροδρόμιο Ηρακλείου). Διαθέτει βέβαια την κατά 24% συμμετοχή στον ΑΔΜΗΕ δια της State Grid of China (έχει την παροχή ηλεκτρισμού σε 1,1 δισεκατομμύρια πληθυσμού στην μισή Κίνα), αλλά παρά το παλιότερο Μνημόνιο Συνεργασίας του ΑΔΜΗΕ με την China Development Bank, η συμμετοχή αυτή δεν προχώρησε παραπέρα.

Όπως, προκειμένου περί Cosco και της περαιτέρω ανάπτυξης του Πειραιά, συνέχεια δεν δείχνει να δίνεται – είτε ως συνεργασία για ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες, είτε πολύ περισσότερο ως προώθηση της σιδηροδρομικής διασύνδεσης του λιμανιού με το κυρίως σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας: βέβαια… τι να τα λες αυτά σήμερα, υπό ελληνικές συνθήκες ! Δεν λείπουν δε κατά καιρούς ανοίγματα της Κινεζικής πλευράς, όπως εντελώς πρόσφατα από τον νέο Κινέζο πρέσβη στο 13ο Συνέδριο Περιφερειακής Ανάπτυξης στην Πάτρα.

Οπότε και τίθεται το ουσιαστικό ερώτημα: ποιος/πώς θα διατηρήσει (σοβαρά) την επαφή με την Κίνα από την Ελλάδα του 2025+; Με Ιταλία από την μια, Τουρκία από την άλλη χτίζουν τις δικές τους επιλογές. Δεν θα ήταν ωραίο η Ελλάδα να μείνει με τις πανεπιστημιακές ανταλλαγές ή/και την προσέλκυση Κινέζων για golden visa επειδή θα πρέπει – για τα πιο ουσιώδη – «να κοιτάξουμε πιο προσεκτικά κάθε ξένη παρουσία». Ή όχι;