Συνέχεια στην ατζέντα Τσίπρα-Ερντογάν δίνουν οι ΥΠΕΞ

Στην Τουρκία θα μεταβεί ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, σε μια προσπάθεια να αρχίσουν οι συζητήσεις στη βάση της ατζέντας των Τσίπρα-Ερντογάν, στην πρόσφατη συνάντησή τους στην Άγκυρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα μεταβεί στην Αττάλεια, ιδιαίτερη πατρίδα του Τούρκου ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις 21 Μαρτίου, από την Ιερουσαλήμ, όπου θα συμμετάσχει στην τριμερή σύνοδο κορυφής Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ, στην οποία θα παρακαθήσει ως γνωστό και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.

Στην Τουρκία, Κατρούγκαλος και Τσαβούσογλου θα αρχίσουν μια προκαταρκτική συζήτηση που θα αφορά και τα θέματα ασφάλειας στην Κύπρο. Αν και η τουρκική πλευρά δεν ενδιαφέρεται ποσώς να υπεισέλθει σε μια τέτοια συζήτηση, από τη στιγμή που ορίστηκε η συνάντηση εκτιμάται πως θα τεθούν όλα τα θέματα της ατζέντας. Το Κυπριακό, τα ελλαδοτουρκικά και τα ΜΟΕ. Η επίσκεψη Κατρούγκαλου στην Τουρκία θα πραγματοποιηθεί ενώ συνεχίζονται οι τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, καθώς αναπτύσσεται παράλληλα μια επιθετική ρητορική από το καθεστώς Ερντογάν.

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι σε σχέση με το Κυπριακό η Τουρκία, όπως και οι εγκάθετοί της στα Κατεχόμενα, έχουν διαμηνύσει πως δεν αποδέχονται την έναρξη συνομιλιών στο Κυπριακό ή έστω ανάπτυξη πρωτοβουλιών πριν από τον Ιούνιο. Αυτό σημαίνει πως και να συζητούν αυτή την περίοδο το Κυπριακό είναι για να μην κατηγορηθούν. Είναι οι συζητήσεις χωρίς ουσία.

Είναι προφανές πως η Αθήνα θέλει να κρατήσει ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με την Άγκυρα, καθώς εκτιμά πως με αυτό τον τρόπο το καθεστώς Ερντογάν δεν θα τεντώσει το σχοινί μέχρι και να το κόψει. Αυτή, βέβαια, η προσέγγιση δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο οι προκλήσεις θα εξελιχθούν σε ένα θερμό επεισόδιο, σε μια σύγκρουση.

Μέχρι σήμερα ο Ερντογάν δεν έχει προκαλέσει θερμό επεισόδιο, αν και φλερτάρει στενά με αυτό το ενδεχόμενο. Είναι σαφές –κι αυτό επηρεάζει προφανώς τους σχεδιασμούς του– ότι ο συσχετισμός δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών είναι δυσχερής για την Ελλάδα, η οποία λόγω της οικονομικής κρίσης έχει περιορίσει τα εξοπλιστικά της προγράμματα. Παρόλα αυτά, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις διατηρούν σε ψηλό βαθμό τις αποτρεπτικές τους δυνατότητες. Οι προκλήσεις, οι παραβιάσεις δημιουργούν κλοιό πιέσεων σε μια περίοδο κατά την οποία η Ελλάδα, λόγω ακριβώς της οικονομικής κρίσης, έχει καταστεί πιο ευάλωτη σε πιέσεις τρίτων.

Εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο

Την ίδια ώρα, στο ενεργειακό πεδίο εκτιμάται πως θα υπάρξουν εξελίξεις. Εντός του Μαρτίου αναμένεται να δοθεί για έρευνες στη γαλλική ΤOTAL το θαλασσοτεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ. Το επόμενο βήμα από αυτό είναι πως η γαλλική εταιρεία θα αναλάβει μαζί με την ΕΝΙ τα θαλασσοτεμάχια 2, 3, 9. Σημειώνεται πως αυτά τα τεμάχια έχουν δοθεί στην κοινοπραξία Eni-KOGAS και υπάρχει συμφωνία για συμμετοχή και των Γάλλων της TOTAL. Τούτο κρίθηκε αναγκαίο όταν τον Ιανουάριο του 2018 οι Τούρκοι εμπόδισαν το γεωτρύπανο της Εni να πλεύσει προς το θαλασσοτεμάχιο 3. Οι Ιταλοί δεν αντέδρασαν και αποχώρησαν. Οι Γάλλοι δεν λειτουργούν το ίδιο και το απέδειξαν στο θαλασσοτεμάχιο 6.

Παράλληλα με αυτή την κινητικότητα, η αμερικανική εταιρεία ExxonMobil προχωρά και σε νέες δραστηριότητες. Η επόμενη γεώτρηση –πέραν από την επιβεβαιωτική στον «Γλαύκο»– θα είναι στον «Κρόνο». Αυτός ο στόχος δεν αφήνει αδιάφορη την κοινοπραξία EΝΙ-TOTAL, που δραστηριοποιείται στο θαλασσοτεμάχιο 6. Κι αυτό γιατί η δομή του στόχου βρίσκεται στα όρια των θαλασσοτεμαχίων 10 (ExxonMobil-Qatar Petroleum) και 6 (TOTAL-EΝΙ).

Περαιτέρω, η ExxonMobil έχει επιδείξει ενδιαφέρον και για το οικόπεδο 12. Πληροφορίες, που μετέδωσε ο Μιχάλης Ιγνατίου, αναφέρουν πως η εταιρεία έχει αγοράσει τα σεισμικά δεδομένα του 12 από τους Νορβηγούς (τα δικαιώματα έχουν η Noble και η Shell). Εικάζεται ότι για να προχωρήσει στην αγορά των σεισμικών δεδομένων, θα αγοράσει και μετοχές. Όπως σημειώνεται, η αμερικανική εταιρεία ενδιαφέρεται περισσότερο για δύο συγκεκριμένα οικόπεδα, το 5 και το 12. Εάν περιέλθουν στην κατοχή της, θα αλλάξει το γεωπολιτικό παιγνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο και η πλάστιγγα θα γείρει προς τους Αμερικανούς.

Γερμανοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες

Στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες θα στείλει η Γερμανία στην Κύπρο για να εξετάσουν τις υποδομές. Αυτό προέκυψε από τις πρόσφατες συνομιλίες που είχε στη Λευκωσία η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Ursula Von Der Leyen. Η Γερμανία έχει παρουσία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου λόγω συμμετοχής της στην UNFIL (τη Δύναμη για τον Λίβανο), ενώ το ενδιαφέρον για την Κύπρο φαίνεται να περνά μέσα και από την PESCO.

Το Βερολίνο θεωρεί πως η συμμετοχή της Κύπρου στην PESCO είναι ένα σημείο εκκίνησης για εμπλοκή της και σε άλλους οργανισμούς ασφαλείας, όπως είναι το ΝΑΤΟ. Άλλωστε και δημόσια η Ursula Von Der Leyen, μιλώντας σε συνέδριο που οργάνωσε ο ΔΗΣΥ στη Λευκωσία, με τίτλο «Η ασφάλεια στην Ευρώπη και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Γεωπολιτικές προκλήσεις και ευκαιρίες», ανέφερε ότι η Κύπρος, ως μέλος της ΕΕ, έχει μεγάλες δυνατότητες. Σημείωσε δε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας τεράστιος κατακερματισμός των στρατιωτικών δυνάμεων στην ΕΕ και δαπανώνται πολλά χρήματα και αυτό πρέπει με κάποιο τρόπο να ξεπεραστεί.

Παράλληλα, με την άφιξη προσεχώς των Γερμανών στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων, σύντομα αναμένονται ανακοινώσεις από Λευκωσία και Παρίσι σε σχέση με τη συνεργασία στα θέματα της ασφάλειας. Σημειώνεται συναφώς ότι αυτό που δρομολογείται είναι η φόρμουλα για μόνιμη παρουσία ναυτικών δυνάμεων της Γαλλίας στην Κύπρο.

Το Λονδίνο, πάντως, βρίσκεται σε περίοδο μελέτης της γνωμάτευσης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τον Μαυρίκιο. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η βρετανική κυβέρνηση, η οποία πρωτίστως ασχολείται με τα θέματα του Brexit, έχει παρκάρει το θέμα του Μαυρίκιου, παραπέμποντάς το για μελέτη στη Νομική Υπηρεσία. Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει πως η χώρα δεν θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ζήτημα αυτό, καθώς δημιουργείται ένα προηγούμενο που θα αξιοποιηθεί από επηρεαζομένους. Στη Λευκωσία εκείνο που γνωρίζουν, μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Λονδίνο, είναι πως η γνωμοδότηση μελετάται.