Συνομοσπονδία ή δύο κράτη θέλει η Τουρκία στην Κύπρο

Δυο διαδικαστικές προϋποθέσεις, που αγγίζουν ευθέως την ουσία, θέτει η Τουρκία για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό, θέση που φαίνεται να έχει καταγραφεί από την απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, που πρόσφατα επισκέφθηκε την Άγκυρα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το καθεστώς Ερντογάν θέτει εκ προοιμίου δυο ζητήματα:

• Πρώτον, καθορισμός χρονοδιαγράμματος κατάληξης των διαπραγματεύσεων που θα αρχίσουν. Συγκεκριμένα επ’ αυτού η τουρκική πλευρά υποδεικνύει πως «δεν θα συζητούμε εσαεί, πρέπει να τεθεί ένα τέλος». Χρονοδιάγραμμα σημαίνει πιέσεις και επιδιαιτησία.
• Δεύτερον, να βρίσκονται στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων κι άλλα ζητήματα, τα οποία η Άγκυρα παρουσιάζει ως εναλλακτικά σενάρια για την επίτευξη συμφωνίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την κατάρρευση της Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, στο Κραν Μοντανά, πέρσι το καλοκαίρι, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είχε διατυπώσει τη θέση, την οποία και παρουσιάζει από τότε σε όλους τους συνομιλητές του, ότι «δεν μπορούμε να συζητούμε στην ίδια βάση».

O Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τις τελευταίες επισκέψεις του στα Κατεχόμενα έθεσε προς συζήτηση τη λύση δυο κρατών ή συνομοσπονδίας. Υποστήριξε δε πως αυτό συζητά και η ελληνοκυπριακή πλευρά. Επί της ουσίας η Άγκυρα δεν συζητεί οτιδήποτε άλλο πλην του στρατηγικού ελέγχου της Κύπρου. Δυο κράτη τουρκικής εκδοχής μπορεί να συζητήσει η Άγκυρα, φτάνει να διασφαλίζεται διά της φόρμουλας αυτής ότι θα έχει λόγο και ρόλο και στη νότια πλευρά του νησιού, στο έδαφος και στη θάλασσα.

Αλλαγή πλαισίου λύσης

Πληροφορίες αναφέρουν πως η Τουρκία έχει διατυπώσει και την άποψη που περιλαμβάνει τα δυο σενάρια σε ένα. Δηλαδή, συμφωνία για συνομοσπονδία και εάν αποτύχει, να προχωρήσουν σε δυο κράτη. Αυτή η λογική φαίνεται να αναπτύσσεται και από διάφορους κύκλους στις ελεύθερες περιοχές, οι οποίοι ωστόσο αντιμετωπίζουν το θέμα επιδερμικά και χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις τουρκικές προθέσεις.

Ως προς το πεδίο της τακτικής, είναι σαφές πως οι Τούρκοι θέλουν να ενθαρρύνουν τους Ελληνοκύπριους να προχωρήσουν στη συζήτηση αυτή για να τους οδηγήσουν στον πάτο. Αλλά και πιο κάτω από τον πάτο, για να εξασφαλίσει η τουρκική πλευρά στη συνέχεια όλα όσα επιδιώκει. Δηλαδή, τον στρατηγικό έλεγχο ολόκληρου του νησιού. Γιατί εάν αρχίσει, για παράδειγμα, μια συζήτηση για δυο κράτη και αποτύχει, ποιο θα είναι το επόμενο βήμα;

Πάντως, σημειώνεται πως όταν η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, στο πλαίσιο βολιδοσκόπησης, έθεσε το ερώτημα εάν υπάρχουν άλλες σκέψεις, πληροφορίες αναφέρουν πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ήταν αρνητικός. Τη ρώτησε εάν η ίδια έχει κάποιες σκέψεις και πήρε αρνητική απάντηση.